Μια πρόσφατη γαλλογερμανική πρόταση για ένα νέο πλαίσιο διαλόγου μεταξύ Κοσσυφοπεδίου και Σερβίας, την οποία έλαβε η EURACTIV από αξιόπιστη πηγή, αποκαλύπτει έμμεσα, με βάση τις ερμηνείες του κειμένου, πόσο κακή είναι η συνέργεια μεταξύ των δύο πλευρών για την επίλυση του ζητήματος.

Μετά τον βίαιο πόλεμο του Κοσσυφοπεδίου του 1998-1999 και τη διακήρυξη της ανεξαρτησίας της Πρίστινα από τη Σερβία το 2008, με την υποστήριξη των ΗΠΑ και της ΕΕ, οι σχέσεις μεταξύ των δύο κρατών παρέμειναν τεταμένες. Οι προσπάθειες στο πλαίσιο του διαλόγου Βελιγραδίου-Πρίστινας με τη διευκόλυνση της ΕΕ έχουν σημειώσει μικρή απτή πρόοδο από την έναρξή του το 2011.

Από τον Σεπτέμβριο, οι φήμες διαδόθηκαν ότι ένα νέο πλαίσιο αναφοράς έχει εκπονηθεί από απεσταλμένους από το Παρίσι και το Βερολίνο που διορίστηκαν πρόσφατα στην περιοχή, υποδηλώνοντας μια νέα προθυμία να αντιμετωπιστεί ένα από τα κρίσιμα ζητήματα της χώρας.

Αξιωματούχοι σε Βελιγράδι και Πρίστινα επιβεβαίωσαν την ύπαρξη νέας γαλλογερμανικής πρότασης για συμφωνία για το τελικό καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου, αλλά διαφωνούν ως προς το πραγματικό περιεχόμενο του εγγράφου.

Η ώθηση για την υπογραφή της συμφωνίας μέχρι το τέλος του έτους ήρθε από όλες τις πλευρές, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, της Γερμανίας και των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες έχουν στείλει πολλά μηνύματα τις τελευταίες εβδομάδες. Εν τω μεταξύ, αξιωματούχοι της ΕΕ δεσμεύτηκαν να στηρίξουν τη συμφωνία στη Σύνοδο Κορυφής της Διαδικασίας του Βερολίνου την περασμένη εβδομάδα.

Ο πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς είπε ότι το σχέδιο πρότεινε την ένταξη του Κοσσυφοπεδίου στον ΟΗΕ, χωρίς την αντίθεση της Σερβίας. Το Κοσσυφοπέδιο δεν είναι μέλος του ΟΗΕ επειδή η Κίνα και η Ρωσία, μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, έχουν ασκήσει βέτο.

Ο Βούτσιτς σημείωσε επίσης ότι το σχέδιο θα δώσει στη Σερβία περισσότερα κονδύλια της ΕΕ και έναν γρήγορο δρόμο για την ένταξη στο μπλοκ, αλλά είπε ότι αυτή η θέση είναι “απαράδεκτη” καθώς αντιβαίνει στο σερβικό σύνταγμα, το οποίο απορρίπτει ρητά την αναγνώριση του Κοσσυφοπεδίου.

Σύμφωνα με το Κοσσυφοπέδιο, η πρόταση προβλέπει την επίλυση ζητημάτων μεταξύ χωρών σε διαφορετικά στάδια και προβλέπει επίσης την αναγνώριση του Κοσσυφοπεδίου από τα πέντε κράτη μέλη της ΕΕ που δεν το αναγνωρίζουν επί του παρόντος: Ισπανία, Ελλάδα, Κύπρος, Ρουμανία και Σλοβακία, ενώ η Σερβία θα περιοριζόταν στην αποδοχή της ύπαρξής της αντί να την αναγνωρίσει επίσημα.

Ωστόσο, η γαλλογερμανική πρόταση με τη σημερινή της μορφή, που ελήφθη από την EURACTIV και δημοσιεύτηκε αμετάβλητη, παρουσιάζει μια πολύ διαφορετική εικόνα. Δεν είναι σαφές τι θα μπορούσαν να έλεγαν οι προηγούμενες εκδόσεις αυτού του κειμένου.

Αντί για αναγνώριση και ακριβείς προθεσμίες, το παρόν προσχέδιο εστιάζει στην εξομάλυνση των σχέσεων με στόχο ένα κοινό μέλλον της ΕΕ. Το πιο κρίσιμο στοιχείο είναι η ανταλλαγή μόνιμων αποστολών, παρόμοια με τις πρεσβείες αλλά σε χαμηλότερο επίπεδο.

Περιεχόμενο της πρότασης

Άρθρο 1

Το Κοσσυφοπέδιο και η Σερβία θα αναπτύξουν κανονικές και καλής γειτονίας σχέσεις μεταξύ τους βασισμένες σε ίσα δικαιώματα.

Άρθρο 2

Το Κοσσυφοπέδιο και η Σερβία θα καθοδηγούνται από τις αμοιβαίες φιλοδοξίες τους για ένταξη στην ΕΕ.

Άρθρο 3

Σύμφωνα με τα ASA [Accordi di stabilizzazione e associazione] υπογεγραμμένο και από τις δύο πλευρές, το Κοσσυφοπέδιο και η Σερβία θα επιλύσουν τυχόν διαφορές μεταξύ τους αποκλειστικά με ειρηνικά μέσα και θα απέχουν από την απειλή ή τη χρήση βίας.

Επαναβεβαιώνουν το απαραβίαστο, τώρα και στο μέλλον, των συνόρων / συνόρων μεταξύ τους και αναλαμβάνουν να σέβονται πλήρως την εδαφική ακεραιότητα του άλλου.

Άρθρο 4

Το Κοσσυφοπέδιο και η Σερβία υποθέτουν ότι καμία πλευρά δεν μπορεί να εκπροσωπήσει την άλλη στη διεθνή σφαίρα ή να ενεργήσει για λογαριασμό της.

Άρθρο 5

Το Κοσσυφοπέδιο και η Σερβία προωθούν ειρηνικές σχέσεις στα Δυτικά Βαλκάνια και συμβάλλουν στην περιφερειακή ασφάλεια και συνεργασία στην Ευρώπη.

Άρθρο 6

Το Κοσσυφοπέδιο και η Σερβία προχωρούν με αμοιβαίο σεβασμό για τη δικαιοδοσία κάθε μέρους.

Άρθρο 7

Το Κοσσυφοπέδιο και η Σερβία δηλώνουν την ετοιμότητά τους να ρυθμίσουν πρακτικά και ανθρωπιστικά ζητήματα στη διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεών τους. Θα συνάψουν συμφωνίες για την ανάπτυξη και προώθηση, βάσει της παρούσας Συνθήκης και προς αμοιβαίο όφελος, συνεργασία στους τομείς της οικονομίας, της επιστήμης και της τεχνολογίας, των μεταφορών, των δικαστικών σχέσεων, των ταχυδρομείων και των τηλεπικοινωνιών, της υγείας, του πολιτισμού, του αθλητισμού, της προστασίας του περιβάλλοντος και άλλα πεδία. Οι λεπτομέρειες έχουν συμφωνηθεί στο πρόσθετο πρωτόκολλο.

Άρθρο 8

Το Κοσσυφοπέδιο και η Σερβία θα έχουν τις αντίστοιχες μόνιμες αποστολές τους. Θα εγκατασταθούν στα κεντρικά γραφεία της αντίστοιχης κυβέρνησης.

Τα πρακτικά ζητήματα που σχετίζονται με την ίδρυση των Αποστολών θα εξεταστούν χωριστά.

Άρθρο 9

Το Κοσσυφοπέδιο και η Σερβία συμφωνούν ότι η παρούσα Συνθήκη δεν θίγει τις διμερείς και πολυμερείς διεθνείς συνθήκες και συμφωνίες που έχουν ήδη συνάψει ή σχετίζονται με αυτές.

Η ώθηση της Ε.Ε

Με βάση τις μέχρι στιγμής συζητήσεις, στη σύνοδο κορυφής της διαδικασίας του Βερολίνου την περασμένη εβδομάδα, ο διπλωμάτης της ΕΕ Josep Borrell παρουσίασε «μια πρόταση στα μέρη να κάνουν συγκεκριμένη και μη αναστρέψιμη πρόοδο στον δρόμο προς την παγκόσμια ομαλοποίηση», υποστηριζόμενη από τη Γερμανία και τη Γαλλία.

Η Γερμανία βγήκε στο γήπεδο με όλες της τις δυνάμεις για να υπογράψει.

“Υποστηρίζουμε [il rappresentante speciale dell’UE] Ο Miroslav Lajčák με όλες μας τις δυνάμεις. Το κάναμε αρκετές φορές μαζί με τη Γαλλία, αλλά φυσικά και με την Quint. Ελπίζουμε ότι ο διάλογος θα προχωρήσει και η τρέχουσα κρίση υπογραμμίζει τον επείγοντα χαρακτήρα του για άλλη μια φορά», δήλωσε το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών στην EURACTIV.

Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, εκπρόσωπος του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών είπε ότι «σε σχέση με τα Δυτικά Βαλκάνια, αλλά ειδικά σε σχέση με το Κοσσυφοπέδιο και τη Σερβία, πρέπει να αποφεύγουμε να κοιτάμε τακτικά την άβυσσο των προθεσμιών. Αυτή είναι μια προθεσμία αυτού του τύπου».

«Το θέμα είναι ότι πρέπει να γίνουν συμβιβασμοί τώρα», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος.

Ωστόσο, οι εξελίξεις της περασμένης εβδομάδας θεωρήθηκαν σε μεγάλο βαθμό αντιφατικές: αφενός, θετική ατμόσφαιρα στη διάσκεψη για τα Δυτικά Βαλκάνια στο Βερολίνο, αφετέρου, η κλιμάκωση των περιφερειακών εντάσεων, ιδίως μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινα, που ακολούθησε το Σαββατοκύριακο.

Οι εντάσεις κλιμακώθηκαν αφού το Κοσσυφοπέδιο άρχισε να εφαρμόζει σταδιακά έναν νόμο που απαιτεί από όλους τους ιδιοκτήτες αυτοκινήτων στη χώρα να χρησιμοποιούν πινακίδες κυκλοφορίας που εξέδωσε η κυβέρνηση της Πρίστινα στις αρχές του μήνα (1 Νοεμβρίου).

Αυτό θα επηρεάσει περίπου 10.000 οχήματα στον σερβικό βορρά που εξακολουθούν να χρησιμοποιούν σερβικές πινακίδες κυκλοφορίας που εκδόθηκαν από το Βελιγράδι τη δεκαετία του 1990.

Η Πρίστινα ήθελε να εισαγάγει την αλλαγή τον Ιούνιο, αλλά αναβλήθηκε για τις 31 Οκτωβρίου λόγω διεθνών πιέσεων.

Στη συνέχεια, μετά την ξένη παρέμβαση, ο πρωθυπουργός του Κοσσυφοπεδίου Άλμπιν Κούρτι ανακοίνωσε ότι η αλλαγή θα είναι σταδιακή, ξεκινώντας με ειδοποιήσεις, μετά πρόστιμα και τέλος πλήρη απαγόρευση τέτοιων πινακίδων κυκλοφορίας έως τα μέσα Απριλίου 2023.

Η είδηση ​​προκάλεσε αγανάκτηση και διαμαρτυρίες από τους ντόπιους Σέρβους και τη μαζική παραίτηση Σέρβων εκπροσώπων στην αστυνομία, τη δικαιοσύνη και άλλους θεσμούς.

Οι παραιτήσεις έγιναν υπό πίεση από τη Σερβική Λίστα που υποστηρίζεται από το Βελιγράδι και συνοδεύτηκαν από εμπρησμό εναντίον οποιουδήποτε οχήματος άλλαζε πινακίδα κυκλοφορίας, ανέφερε η RFE / RL.

Ο δρόμος για τα Τίρανα και ο τρόπος για να πάτε

Οι αξιωματούχοι της ΕΕ φοβούνται τώρα ότι η πρόσφατη κλιμάκωση, καθώς και οι απειλές του Βελιγραδίου, θα μπορούσαν να αντιπροσωπεύουν οπισθοδρόμηση στον δρόμο για κάθε είδους συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών.

“Οι πρόσφατες εξελίξεις θέτουν σε κίνδυνο χρόνια σκληρής δουλειάς στο διάλογο μεταξύ Βελιγραδίου και Πρίστινα”, δήλωσε ο Μπορέλ σε δήλωση την περασμένη εβδομάδα.

Τόσο η ΕΕ όσο και το ΝΑΤΟ προέτρεψαν τις δύο πλευρές να απόσχουν από οποιαδήποτε μονομερή ενέργεια.

«Ελπίζαμε ότι επιτέλους υπήρχε κάποια ώθηση προς τη σωστή κατεύθυνση και προς κάποια λύση στο ζήτημα, ειδικά εν όψει της Συνόδου Κορυφής για τα Δυτικά Βαλκάνια τον Δεκέμβριο», δήλωσε στην EURACTIV ένας αξιωματούχος της ΕΕ με γνώση του θέματος.

Το καλοκαίρι, το Βελιγράδι και η Πρίστινα υποσχέθηκαν να συναντώνται τουλάχιστον μία φορά το μήνα στις Βρυξέλλες στο πλαίσιο του διαλόγου που διευκολυνθεί από την ΕΕ, ο οποίος μέχρι στιγμής δεν έχει πραγματοποιηθεί και ο οποίος, με τον Μπορέλ να πρέπει να φύγει από τις Βρυξέλλες για τις επόμενες εβδομάδες, είναι απίθανο. που γίνεται πριν από τον Δεκέμβριο.

“Αλλά ρεαλιστικά, μια νίκη θα ήταν ήδη τώρα εάν οι δύο πλευρές αποφασίσουν τουλάχιστον να συναντηθούν πρόσωπο με πρόσωπο”, πρόσθεσε ο αξιωματούχος.

Οι ΗΠΑ, εν τω μεταξύ, έχουν αποδειχθεί πιο πιθανό να πιέσουν για μια προθεσμία στο τέλος του έτους, αναφέροντάς το πολλές φορές τις τελευταίες εβδομάδες.

«Οι ευρωπαίοι συνάδελφοι λένε ότι είναι θέμα εβδομάδων και όχι ετών – για μια συμφωνία για το πώς θα προχωρήσουμε. Λαμβάνοντας υπόψη το πλαίσιο αυτού που συμβαίνει, όλοι πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη για τη δημιουργία σταθερότητας, όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και στην περιοχή», δήλωσε ο απεσταλμένος των ΗΠΑ για την περιοχή, Γκάμπριελ Εσκομπάρ, στα τοπικά μέσα ενημέρωσης στα τέλη Οκτωβρίου.

Τοπικές αντιδράσεις

Ο υπουργός Εξωτερικών της Σερβίας, Ίβιτσα Ντάτσιτς, δήλωσε την Κυριακή (6 Νοεμβρίου) ότι το γαλλογερμανικό σχέδιο συνεπάγεται «τη θέση ότι η ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου είναι ήδη μια ολοκληρωμένη συμφωνία», αλλά ότι η Σερβία δεν μπορεί να την αποδεχθεί.

«Δεν μας δίνει την ευκαιρία να διαπραγματευτούμε, γιατί η βάση από την οποία ξεκινά, δηλαδή ότι το Κοσσυφοπέδιο είναι ανεξάρτητο κράτος, είναι απαράδεκτη για εμάς», είπε ο Ντάτσιτς σύμφωνα με το N1.

Το Κοσσυφοπέδιο θα ήταν υπέρ του γαλλογερμανικού σχεδίου γιατί ουσιαστικά θα σήμαινε ότι η Σερβία θα παραιτηθεί από τις διεκδικήσεις της στο Κοσσυφοπέδιο, με την υποστήριξη “των πιο ισχυρών ευρωπαϊκών χωρών και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής”, άφησε να εννοηθεί ο Glauk Konjufca την Τρίτη (8 Νοεμβρίου). ). , πρόεδρος της Συνέλευσης του Κοσσυφοπεδίου.