Το ένα τέταρτο των κάτω των 18 ετών βρίσκεται σε κατάσταση κοινωνικού αποκλεισμού. Η πανδημία βαραίνει πολύ και τώρα εμφανίζονται ακριβοί λογαριασμοί και πληθωρισμός. Ανησυχητική κατάσταση σε ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ιταλίας

από τον Γιάννη
Τσάντα

Agentsir

Ένας στους πέντε ανθρώπους που κινδυνεύει από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό στην Ευρώπη. Όμως το ποσοστό στην Ιταλία ανεβαίνει στο 25%. Μερικές φορές οι στατιστικές της Eurostat φαίνεται να λένε μια διαφορετική πραγματικότητα από αυτή που μπορούμε να αντιληφθούμε. Ή ότι μερικές φορές δεν θέλουμε να δούμε.

Μεταξύ των περιοδικών μελετών που δημοσιεύει η Στατιστική Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αυτές που φωτογραφίζουν τα φαινόμενα που συνδέονται με τη φτώχεια είναι απίστευτες. Εκατομμύρια οικογένειες αγωνίζονται να εξασφαλίσουν αρκετό φαγητό. νοικοκυριά που δεν μπορούν να πληρώσουν ενοίκιο ή υποθήκη· ηλικιωμένοι, συχνά μόνοι, που δεν έχουν επαρκή πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη και φάρμακα. Και μετά υπάρχουν οι «άυλες» φτώχειες – που συχνά συνδέονται με ορισμένες κοινωνικές ή εδαφικές συνθήκες – όπως η έλλειψη εκπαίδευσης, η παιδική εργασία… Και αν η πανδημία, με τις επιπτώσεις της στην οικονομία και την απασχόληση, έχει παίξει πολύ βαρύ ρόλο , τώρα πλησιάζουν υψηλοί λογαριασμοί και ανοδικές τιμές (πληθωρισμός).

Οι τρεις «προϋποθέσεις»

«Το 2021, 95,4 εκατομμύρια άνθρωποι στην ΕΕ, που αντιπροσωπεύουν το 21,7% του πληθυσμού, διέτρεχαν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, δηλαδή ζούσαν σε νοικοκυριά με τουλάχιστον έναν από τους τρεις κινδύνους φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού: κίνδυνος φτώχειας, σοβαρή κοινωνική στέρηση, διαμονή σε νοικοκυριό με πολύ χαμηλή ένταση εργασίας”. Αυτό αναφέρθηκε πριν από μερικές εβδομάδες από μελέτη της Eurostat, η οποία σημείωσε “ελαφριά αύξηση” του κινδύνου φτώχειας σε σύγκριση με το 2020: όταν αναφέρθηκαν 94,8 εκατομμύρια κατώφλι της φτώχειας (21,6% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ) «Μεταξύ των 95,4 εκατομμυρίων ανθρώπων που αντιμετώπιζαν τον κίνδυνο της φτώχειας ή του κοινωνικού αποκλεισμού, περίπου 5,9 εκατομμύρια (1,3% του συνολικού πληθυσμού) ζούσαν σε νοικοκυριά που είχαν και τους τρεις κινδύνους φτώχειας και τον κοινωνικό αποκλεισμό ταυτόχρονα». είναι ξεκάθαρα, και που συχνά παρασύρουν το ένα το άλλο. Εργαζόμενοι με χαμηλό εισόδημα, πολύτεκνοι, ηλικιωμένοι με πολύ χαμηλή σύνταξη, μειονότητες στο περιθώριο της κοινωνίας (σκεφτείτε τον πληθυσμό των Ρομά).

Κράτη περισσότερο ή λιγότερο ενάρετες

Η Στατιστική Υπηρεσία επισημαίνει προφανώς ότι ο κίνδυνος της φτώχειας ποικίλλει μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Τα υψηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν στη Ρουμανία (34%), τη Βουλγαρία (32%), την Ελλάδα και την Ισπανία (28%) και ακολουθούν η Λετονία και η Ιταλία. Αντίθετα, τα χαμηλότερα ποσοστά ατόμων που κινδυνεύουν από φτώχεια καταγράφηκαν στην Τσεχική Δημοκρατία (11%), τη Σλοβενία ​​(13%) και τη Φινλανδία (14%).

Κάθε εθνική πραγματικότητα έχει τη δική της ιστορία: υπάρχουν χώρες όπου τα μέσα εισοδήματα είναι πολύ μέτρια. άλλες στις οποίες η ανεργία –ειδικά στους νέους– επηρεάζει έναν στους δύο ή έναν στους τρεις νέους· άλλες πολιτείες στις οποίες η ευημερία εξασφαλίζει ελάχιστες βεβαιότητες (υγεία, εκπαίδευση, κοινωνική στέγαση, επιδόματα διαβίωσης). Και πρέπει να σημειωθεί ότι από την πανδημία και μετά το περίγραμμα του προβλήματος έχει επιδεινωθεί. Ωστόσο, η Eurostat γενικά “δίνει τους αριθμούς”, αντί να ερευνά τα αίτια και τα αποτελέσματα. Ωστόσο, οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους…

Η κατάσταση των ανηλίκων

Πριν από μήνες, η Eurostat δημοσίευσε μια έρευνα για τις κοινωνικές συνθήκες των ανηλίκων κάτω των 18 ετών. «Τα παιδιά που μεγαλώνουν σε συνθήκες φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού δυσκολεύονται να έχουν καλές επιδόσεις στο σχολείο, να έχουν καλή υγεία και να αξιοποιούν πλήρως τις δυνατότητές τους στη ζωή. Επιπλέον, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να γίνουν άνεργοι, φτωχοί και κοινωνικά αποκλεισμένοι ως ενήλικες – ήταν το σύντομο σχόλιο στην έρευνα –. Το 2021, το 24,4% των παιδιών (κάτω των 18 ετών) στην ΕΕ διέτρεχαν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, σε σύγκριση με το 21,1% των ενηλίκων (άνω των 18 ετών).

Μεταξύ των κρατών μελών, τα υψηλότερα ποσοστά παιδιών σε κίνδυνο φτώχειας το 2021 καταγράφηκαν στη Ρουμανία (41,5%), στην Ισπανία (33,4%), στη Βουλγαρία (33,0%), στην Ελλάδα (32), στην Ιταλία (29). Από την άλλη, τα χαμηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν στη Σλοβενία ​​(11,0%), στη Φινλανδία (13,2%) και στην Τσεχία (13,3%). Οι κάτω των 18 ετών «είχαν μεγαλύτερο κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού από τους ενήλικες σε 18 από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ». Αντίθετα, «οι ενήλικες κινδύνευαν περισσότερο από τη φτώχεια ή τον κοινωνικό αποκλεισμό από τα παιδιά σε 9 κράτη μέλη (Λετονία, Εσθονία, Δανία, Κροατία, Σλοβενία, Λιθουανία, Ολλανδία, Φινλανδία και Πολωνία»).