του DANIELE CURCI

Δύο ερευνητές ρεπόρτερ, Γιάννα Παπαδάκου μι Κώστας Βαξεβάνηςαντιμετωπίζουν νομικές διαδικασίες για τις έρευνές τους που σχετίζονται με σκάνδαλα διαφθοράς που αφορούν την Ελλάδα. Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα και άλλες οργανώσεις για την προστασία των δημοσιογράφων ζήτησαν εγγυήσεις για τη διεξαγωγή της δίκης.

Γιάννα Παπαδάκου είναι γνωστός στην Ελλάδα για έρευνες που βοήθησαν να βγει στο φως, το 2012, η ​​«Λίστα Λαγκάρντ». Η λίστα περιελάμβανε χιλιάδες ονόματα φερόμενων φοροφυγάδων, συμπεριλαμβανομένης της τότε διευθύντριας του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ, και αρκετών από τους πλουσιότερους Έλληνες πολίτες. Έκτοτε, η Παπαδάκου έχει αποτελέσει αντικείμενο πολλών κατηγοριών και μηνύσεων, συμπεριλαμβανομένης μιας που ασκήθηκε από δικαστήριο του Λονδίνου. Στις 25 Ιανουαρίου ακούστηκε από το Ειδικό Δικαστήριο για την κάλυψη της υπόθεσης Novartis και τις έρευνές της για φοροδιαφυγή. Η Παπαδάκου κατηγορείται ως μέλος εγκληματικής οργάνωσης που φέρεται να επινόησε και διέδωσε ψευδείς ειδήσεις για την υπόθεση Novartis και τη Λίστα Λαγκάρντ.

οι πράκτορες και ο ξυλοδαρμός

Κώστας Βαξεβάνης Είναι δημοσιογράφος και συντάκτης του Documento, μιας αριστερής εθνικής εφημερίδας. Αποκάλυψε, μαζί με άλλους, τα ονόματα της λίστας Λαγκάρντ, καταγγέλλοντας έτσι από τις αρχές. πέρυσι δημοσίευσε μια επιστολή στην οποία ορισμένοι αστυνομικοί αρνήθηκαν την ιστορία, που δημοσίευσε ο Εγγραφο e dal quotidiano Εφημερίδα των Σιντακτών, σχετικά με την αυθαίρετη σύλληψη και ξυλοδαρμό μέλους αναρχικής συλλογικότητας. Ο Βαξεβάνης δημοσίευσε και τις υπογραφές των πρακτόρων, οι οποίοι τον κατήγγειλαν για παραβίαση της ιδιωτικής ζωής, με αποτέλεσμα ο διευθυντής του Documento να είδε να εκδίδεται ένταλμα σύλληψης σε βάρος του – ένταλμα που τότε δεν εκτελέστηκε. Τον Απρίλιο, ο Βαξεβάνης με δημόσια επιστολή του δήλωσε ότι φοβάται για την ασφάλεια της ζωής του. Τότε, ο εκδότης του Documento είχε δημοσιεύσει αρκετά άρθρα για τον Μένιο Φουρθιώτη, τηλεοπτικό παρουσιαστή κοντά σε κάποια κυβερνητικά στελέχη και στο επίκεντρο κάποιων αδιευκρίνιστων γεγονότων. Στα τέλη Απριλίου 2021 Ο Βαξεβάνης τέθηκε υπό φρουρά μι Ο Φουρθιώτης συνελήφθη. Στις 19 Ιανουαρίου, ο Βαξεβάνης κατέθεσε στο Ελληνικό Ειδικό Ανώτατο Δικαστήριο για να απαντήσει σε τέσσερις κατηγορίες για συνωμοσία, κατάχρηση εξουσίας και εκμετάλλευση της εφημερίδας του για τη διάδοση ψευδών ειδήσεων σχετικά με τη φαρμακευτική εταιρεία Novartis. Σύμφωνα με όσα μας είπε ο Βαξεβάνης, οι κατηγορίες που του απαγγέλθηκαν θα ήταν το τελευταίο παράδειγμα μιας σειράς προσπαθειών της κυβέρνησης Μιστοστάκη με στόχο το κλείσιμο του Εγγράφου. Σύμφωνα με τον εκδότη της εφημερίδας, αυτό οφείλεται στις έρευνες και τις αποκαλύψεις που έγιναν από Εγγραφο τα τελευταία χρόνια, καθώς και το γεγονός ότι «Έγγραφο είχε αποκαλύψει συγκλονιστικές πτυχές του σκανδάλου Novartis στην Ελλάδα. Η μία πλευρά του σκανδάλου είναι ότι ο πρωθυπουργός Σαμαράς ήταν στενός γνώριμος του πρωταγωνιστή του σκανδάλου Novartis, Κωνσταντίνου Φρουζή». λέει ο Βαξεβάνης αναφερόμενος προέκυψε σύνδεσμος μεταξύ του πρώην πρωθυπουργού και της κορυφαίας πολυεθνικής στην Ελλάδα. Εξάλλου, σύμφωνα με τον εκδότη, η κατηγορία σε βάρος του «δεν είναι η μόνη άμεση πράξη κατά της ελευθερίας του Τύπου στην Ελλάδα, αλλά είναι η πιο προκλητική».

δύο πρώην πρωθυπουργοί

Το 2016, δύο στελέχη της ελληνικής έδρας του φαρμακευτικού κολοσσού είχαν παραδώσει στην κυβέρνηση των ΗΠΑ έγγραφα που έδειχναν πώς η Novartis είχε δωροδοκήσει περισσότερους από τέσσερις χιλιάδες γιατρούς που δραστηριοποιούνται στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα προκειμένου να αυξήσει τις συνταγές των φαρμάκων της, ιδίως αντι – τα καρκινικά. Ενημερώθηκε για τα γεγονότα από τις αρχές των Ηνωμένων Πολιτειών, ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης Ο Σταύρος Κοντονής υπέβαλε φάκελο σχετικά με την ελβετική πολυεθνική στο ελληνικό Ανώτατο Δικαστήριο, ξεκινώντας έτσι την έρευνα. Οι Έλληνες εισαγγελείς, με τη συνδρομή του FBI, συνέχισαν την έρευνα μέχρι το 2018, όταν προέκυψε η εμπλοκή δέκα μελών των κυβερνήσεων Πικραμένου και Σαμαρά και των δύο πρώην πρωθυπουργών. Μεταξύ των κατηγορουμένων ήταν και ο Δημήτρης Αβραμόπουλος, Ευρωπαίος Επίτροπος Μετανάστευσης μεταξύ 2014 και 2019. Όπως και στην Ιταλία, οι βουλευτές προστατεύονται από την ασυλία και στην Ελλάδα. Ως εκ τούτου, οι εισαγγελείς παρουσίασαν τα αποτελέσματα της έρευνας στη Βουλή, υπογραμμίζοντας ότι η πίεση που άσκησε η Novartis βοήθησε και στη διατήρηση των τιμών των φαρμάκων σε υψηλότερα επίπεδα από το κανονικό, ώστε να προστατεύονται από την αναθεώρηση δαπανών που περνούσε από την Ελλάδα.

κατάχρηση εξουσίας

Τον Φεβρουάριο του 2018 η Βουλή των Ελλήνων ψήφισε υπέρ της δημιουργίας επιτροπής που υποτίθεται ότι θα διερευνήσει τα αποτελέσματα που πέτυχαν οι εισαγγελείς. Στο μεταξύ, για να αντιδράσουν στις κατηγορίες, πολιτικοί στο επίκεντρο του σκανδάλου ισχυρίστηκαν ότι η έρευνα είχε ξεκινήσει από την κυβέρνηση Τσίπρα να τους ποινικοποιήσουν και, επομένως, να τους απονομιμοποιήσουν μπροστά στην κοινή γνώμη. Η χώρα ουσιαστικά οδεύει προς τις εκλογές που τον Ιούλιο του 2019 θα οδηγούσαν στη νίκη του σημερινού πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, εκφραστή της Νέας Δημοκρατίας. Μετά την εγκατάσταση Μητσοτάκη, τον Σεπτέμβριο του 2019 ένας συνασπισμός με επικεφαλής τον Σαμαρά κατήγγειλε τον Τσίπρα και τον υπουργό Δικαιοσύνης του Δημήτρη Παπαγγελόπουλο, κατηγορώντας τους ότι έστησαν πολιτική υπόθεση με ψευδή στοιχεία. Τον Οκτώβριο του 2019 Το Κοινοβούλιο εξουσιοδότησε το δικαστικό σώμα να ανοίξει έρευνα για τον Παπαγγελόπουλο. Σε Τα αποτελέσματα της έρευνας Ιουλίου 2020 οδηγούν το Κοινοβούλιο να γνωμοδοτήσει ευνοϊκά για να κατηγορήσει επίσημα τον Παπαγγελόπουλο και την πρώην εισαγγελέα διαφθοράς Ελένη Τουλουπάκη για κατάχρηση εξουσίας. Εν τω μεταξύ, οι κατηγορίες σε βάρος πολιτικών της Νέας Δημοκρατίας που εμπλέκονται στο σκάνδαλο είχαν πέσει. παρά το γεγονός ότι τον Ιούνιο του 2020 η Novartis είχε παραδεχτεί στις αρχές των ΗΠΑ ότι είχε δωροδοκήσει αρκετούς γιατρούς σε Ελλάδα, Νότια Κορέα, Κίνα και Βιετνάμ, συμφωνώντας να πληρώσουν 347 εκατομμύρια δολάρια για παραβίαση της νομοθεσίας των ΗΠΑ για πρακτικές δωροδοκίας αλλοδαπών. Στο’Αύγουστος 2020 βανδαλίστηκε το σπίτι της Τουλουπάκη εκεί που, σύμφωνα με τον εισαγγελέα, ήταν “ένα μήνυμα για όλους τους εισαγγελείς και δικαστές που πολέμησαν κατά της διαφθοράς τα τελευταία χρόνια. «Η έφοδος θα είχε γίνει παρά το γεγονός ότι η αστυνομία ήταν υποχρεωμένη να παρακολουθεί το σπίτι, αλλά τη στιγμή της επιδρομής φαίνεται ότι δεν ήταν παρών.

ελευθερία κινήσεων

Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται και οι κατηγορίες σε βάρος Παπαδάκου και Βαξεβάνη αλλά και, όπως ειπώθηκε, στο ευρύτερο πλαίσιο περιορισμών στη δημοσιογραφική δραστηριότητα στην Ελλάδα. Στις αρχές του 2021, α μετρούν που θέλησαν να περιορίσουν την παρουσία των ρεπόρτερ στις παρελάσεις, ορίζοντας τους μια οριοθετημένη περιοχή όπου μπορούσαν να σταματήσουν. Διαφορετικός ισχυρίζονται οι δημοσιογράφοι ότι η ελευθερία μετακίνησης και η δυνατότητα εργασίας χωρίς παρεμβολές έχει μειωθεί, με σημαντικές δυσκολίες για όσους θέλουν να καταγράψουν την κατάσταση στους προσφυγικούς καταυλισμούς. Οι ηγέτες της ΕΡΤ, ο ελληνικός εθνικός ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός, θα είχαν ασκήσει πίεση στους δημοσιογράφους τους να μην δίνουν έμφαση στις ειδήσεις που αφορούν τους πρόσφυγες και σκάνδαλα στην οποία συμμετείχαν ορισμένα μέλη της κυβέρνησης, πρακτική που ακολουθούν και ορισμένα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ. Πίεση ασκήθηκε και με τη χρήση του δημοσίου χρήματος, όπως αποδεικνύεται από το σκάνδαλο της «Λίστας Πέτσας» – που φέρει το όνομα του κυβερνητικού εκπροσώπου Στέλιου Πέτσα. Όπως πραγματικά προέκυψε, το 2020 η κυβέρνηση διέθεσε περίπου 20 εκατομμύρια για μια εκστρατεία ευαισθητοποίησης σχετικά με τον κορωνοϊό, αλλά μόνο τα μέσα ενημέρωσης κοντά στην κυβέρνηση επωφελήθηκαν από τα κονδύλια. Τον περασμένο Απρίλιο, ο δημοσιογράφος Γιώργος Καραϊβάζ δολοφονήθηκε από πυροβολισμούς μπροστά στο σπίτι. Είναι η δεύτερη δολοφονία δημοσιογράφου εδώ και δέκα χρόνια. Τον Νοέμβριο του 2021 εγκρίθηκε τροποποίηση του Ποινικού Κώδικα η οποία, σύμφωνα με Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα , θα μπορούσε να αποτελέσει περαιτέρω απειλή για την ελευθερία του Τύπου. Προσπαθώντας επίσης να περιορίσει τη διάδοση ψευδών ειδήσεων στο πλαίσιο της πανδημίας, η τροπολογία επέκτεινε τον ορισμό των ψευδών πληροφοριών, ενισχύοντας επίσης τις ποινές για όσους διαπράττουν αυτό το έγκλημα. Ειδικότερα, η διάδοση ειδήσεων που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ανησυχία στους πολίτες και να διαταράξουν την εμπιστοσύνη στην οικονομία, την άμυνα ή τη δημόσια υγεία τιμωρούνται με φυλάκιση από τρεις μήνες έως πέντε χρόνια. Οι κυρώσεις ισχύουν και για τους ιδιοκτήτες και τους διευθυντές των ΜΜΕ που δημοσιεύουν την είδηση.

(στη φωτογραφία Γιάννα Παπαδόκου)