Σήμερα, ως συνέχεια του χθεσινού άρθρου, θα αξιολογήσουμε τις διεθνείς εξελίξεις το 2021.

ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ 2021

Ο ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΚΙΝΑΣ-ΗΠΑ ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ

Ο κόσμος αφήνει πίσω του μια συγκρουσιακή και αμφιλεγόμενη χρονιά. Ο νέος άξονας του κόσμου είναι πλέον η περιοχή Ασίας-Ειρηνικού. Ενώ οι γραμμές χαράσσονται με πιο χοντρές γραμμές εδώ, οι σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας εξελίσσονται από τον οικονομικό ανταγωνισμό στον ψυχρό πόλεμο. Η πρώτη επαφή μεταξύ Κίνας και ΗΠΑ έγινε στην Αλάσκα τον Μάρτιο, σε ένα περιβάλλον όπου σύρονταν ξίφη, με αλληλοκατηγορίες μπροστά στις κάμερες. Αργότερα, η αμοιβαία σκληρή ρητορική και η έλλειψη διαλόγου άφησαν το στίγμα τους στις σχέσεις. Οι ΗΠΑ επικρίνουν κυρίως την Κίνα για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τις απάνθρωπες πρακτικές της στο Xinjiang. Η Κίνα, από την άλλη πλευρά, υποστηρίζει ότι οι ΗΠΑ δεν μπορούν να επιβάλλουν κανόνες σε άλλες χώρες. Για ένα διάστημα, η Κίνα έβλεπε τις ΗΠΑ ως μια παγκόσμια δύναμη σε παρακμή και την ίδια ως μια ανερχόμενη δύναμη. Η επαίσχυντη αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν μάλλον ενίσχυσε αυτή την άποψη των Κινέζων ηγεμόνων.

Η Κίνα δεν έχει γίνει ακόμη παγκόσμια δύναμη στρατιωτικά, αλλά μπορεί να ανταγωνιστεί στρατιωτικά τις ΗΠΑ στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού. Ο Ειρηνικός έχει πάψει εδώ και καιρό να είναι τα νερά για τις ΗΠΑ για να κυκλοφορούν ελεύθερα. Με τις υποδομές, τους οργανισμούς ελεύθερων συναλλαγών και οικονομικής συνεργασίας και το τραπεζικό σύστημα που δημιούργησε η Κίνα, η οποία αναμένεται να γίνει η μεγαλύτερη δύναμη στον κόσμο σε δέκα χρόνια, προσπαθεί να εφαρμόσει ένα νέο σύστημα βασισμένο στο γιουάν και τα τοπικά νομίσματα, μια εναλλακτική λύση στο δολάριο. -κυριάρχησε το δυτικό σύστημα.

Ο αμοιβαίος οπλισμός στον Ειρηνικό απέκτησε νέα διάσταση με το έργο πυρηνικών υποβρυχίων που υπέγραψε η Αυστραλία με τις ΗΠΑ. Η συμμαχία AUKUS, την οποία δημιούργησαν οι ΗΠΑ με το Ηνωμένο Βασίλειο και την Αυστραλία φέτος, δημιούργησε τη δεύτερη γραμμή περιορισμού στην περιοχή Ινδο-Ειρηνικού, εκτός από το ενισχυμένο Quad εναντίον της Κίνας.

Σε αυτήν την περιοχή, η Ταϊβάν και η Θάλασσα της Νότιας Κίνας είναι οι περιοχές με τον υψηλότερο κίνδυνο συγκρούσεων μεταξύ στρατοπέδων. Αναμένεται ότι τα νερά αυτά θα ζεσταθούν τον επόμενο χρόνο.

Η ΒΟΡΕΙΑ ΚΟΡΕΑ ΑΥΞΑΝΕΤΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΣ, ΤΟ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ ΤΗ ΜΙΑΝΜΑΡ ΤΙΜΩΡΕΤΑΙ

Η Βόρεια Κορέα είναι η άλλη βασική αιτία της περιοχής Ασίας-Ειρηνικού. Η πιο φτωχή και μοναχική χώρα στην Άπω Ανατολή μπορεί εύκολα να απειλήσει τις ΗΠΑ στη σκιά της Κίνας, χάρη στις εκτιμώμενες 60 πυρηνικές κεφαλές και τους διηπειρωτικούς βαλλιστικούς πυραύλους. Η ευκαιρία των ΗΠΑ να ελέγξουν τη Βόρεια Κορέα εξαρτάται μόνο από τη συνεργασία τους με την Κίνα. Φαίνεται δύσκολο για τις ΗΠΑ να συμφιλιωθούν με την Κίνα στη μεγάλη εικόνα. Για το λόγο αυτό, η Βόρεια Κορέα βρίσκεται σε μια άνετη περιοχή ελιγμών. Το επόμενο έτος θα διεξαχθούν προεδρικές εκλογές στη Νότια Κορέα και η σημερινή φιλελεύθερη δημοκρατική διοίκηση πιθανότατα θα αντικατασταθεί από μια δεξιά κυβέρνηση. Είναι πιθανό αυτό να επηρεάσει αρνητικά τον διάλογο που επιχειρείται να καθιερωθεί στην Κορεατική Χερσόνησο.

Το έτος 2021 έφερε αίμα και καταπίεση στη Μιανμάρ. Ενθαρρυμένοι από την αδυναμία των διεθνών αντιδράσεων και την αδυναμία ανταπόκρισης των χωρών της περιοχής, ιδιαίτερα της Κίνας, οι πραξικοπηματίες στρατιώτες θα συνεχίσουν να ασκούν κάθε είδους πίεση για να σπάσουν την αντίσταση του λαού που αγωνίζεται ενάντια στη δικτατορία.

Η ΓΡΑΜΜΗ ΣΦΑΛΜΑΤΟΣ ΜΕΤΑΞΥ ΡΩΣΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΗΠΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΠΑΣΕΙ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΣΤΙΓΜΗ

Εκτός από την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, ανησυχίες προκαλούν και τα ρήγματα μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας. Λόγω της δυτικής υποστήριξης που παρέχεται στην Ουκρανία, η Ρωσία μπορεί να εισβάλει στην Ουκρανία ανά πάσα στιγμή μέσω Dombas. Αυτή η κρίση αφορά άμεσα την Τουρκία για περισσότερους από έναν λόγους. Η παρουσία αμερικανικών και βρετανικών πολεμικών πλοίων στη Μαύρη Θάλασσα αναστατώνει τη Ρωσία. Η Ρωσία έδειξε πρόσφατα την αποφασιστικότητά της στις κόκκινες γραμμές της παρενοχλώντας τα δυτικά πλοία που πλέουν στη Μαύρη Θάλασσα στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Μοντρέ. Τα Bayraktar SİHA, τα οποία πουλάει η Τουρκία στην Ουκρανία, ενοχλούν επίσης τη Ρωσία. Μόλις αυτόν τον Δεκέμβριο, ο Πούτιν μετέφερε τη δυσφορία του στον Ερντογάν στο Σότσι. Από την άλλη, η άσκηση «Defender Europe», στην οποία συμμετέχει απρόθυμα η Τουρκία, περιλαμβάνει τις απαραίτητες προετοιμασίες για τη χερσαία πολιορκία της Ρωσίας, ξεκινώντας από τη Βαλτική, μέχρι την Ανατολική Ευρώπη, τα Βαλκάνια και τέλος στο Αιγαίο. Οι ΗΠΑ απέκτησαν λιμάνι και εγκαταστάσεις αποθήκευσης στην Αλεξανδρούπολη. Δεν υπάρχει ανάπτυξη των ΗΠΑ που να ορίζεται ως βάση στην Αλεξανδρούπολη, αλλά υπάρχει συσσώρευση. Οι ΗΠΑ ενίσχυσαν τις σχέσεις τους με την Ελλάδα υπογράφοντας φέτος συμφωνία αμυντικής συνεργασίας με την Ελλάδα λόγω της αρνητικής στάσης της Τουρκίας. Η Τουρκία από την άλλη δεν μπορούσε να ευχαριστήσει ούτε τη Ρωσία ούτε τις ΗΠΑ και κόντεψε να κολλήσει ανάμεσα σε δύο τζαμιά.

ΘΕΡΜΑΝΟΝΤΑΙ ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΗ ΒΟΣΝΙΑ

Μια άλλη περιοχή κρίσης και συγκρούσεων που αφορά άμεσα την Τουρκία είναι η Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Αυτό το ηφαίστειο, που καπνίζει κατά καιρούς από το 1995 και προκαλεί κατά καιρούς σεισμούς γύρω του, άρχισε να ενεργοποιείται ξανά εκτοξεύοντας λάβα. Η «Republika Srpska», ένα από τα δύο ιδρυτικά στοιχεία του κράτους της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, αποφάσισε να εγκαταλείψει τους κεντρικούς θεσμούς και να ιδρύσει τους δικούς της θεσμούς, επικαλούμενη τον «νόμο άρνησης της γενοκτονίας» που θεσπίστηκε στα μέσα του τρέχοντος έτους. Αυτό σημαίνει να βάλουμε δυναμίτη στα θεμέλια του κράτους της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, που μόλις και μετά βίας προσπαθεί να επιβιώσει, και να ξανασυστήσουμε τον σερβοβόσνιο στρατό που διέπραξε γενοκτονία στη Σρεμπρένιτσα. Δεν πρέπει να θεωρείται τυχαίο ότι οι Σερβοβόσνιοι σκλήρυναν τη στάση τους μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν.

Η Τουρκία παρακολουθεί στενά αυτήν την κρίση, που δεν ενδιαφέρει το κοινό, και προσπαθεί να βρει μια λύση. Απ’ όσο μπορώ να δω απ’ έξω, αυτές είναι οι πιο θετικές πρωτοβουλίες στην τουρκική εξωτερική πολιτική, μαζί με τις προσπάθειες εξομάλυνσης της εξωτερικής πολιτικής με την Αρμενία.

ΤΟ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ ΚΑΙ Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ

Στο άρθρο μου πέρυσι, έδωσα πληροφορίες για τη Σύνοδο Κορυφής για τη Δημοκρατία που υποσχέθηκε ο Μπάιντεν στις εκλογές και επέστησα την προσοχή στα μειονεκτήματα της μη πρόσκλησης της Τουρκίας σε αυτή τη σύνοδο κορυφής. Ενώ προωθούνταν η ιδέα της Συνόδου Κορυφής για τη Δημοκρατία, δεν υπήρξε επιδρομή του Κογκρέσου στις ΗΠΑ και νομίζω ότι κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι μια τέτοια επίθεση θα μπορούσε να συμβεί στις ΗΠΑ. Όταν η Σύνοδος Κορυφής για τη Δημοκρατία πραγματοποιήθηκε σε τέτοιο έδαφος, η επίδρασή της ήταν ασθενής. Ωστόσο, υπάρχει μια αλήθεια. Η Τουρκία, μέλος της ΕΚ, του ΝΑΤΟ και της G20, έχει συμπεριληφθεί στην ίδια κατηγορία από το δυτικό στρατόπεδο μαζί με χώρες όπως η Ρωσία, η Κίνα και το Ιράν. Θα πρέπει να αναμένεται ότι αυτό θα έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες. Η Τουρκία δεν θυμάται πια στη Δύση, αλλά στο αυταρχικό στρατόπεδο, όπου οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν γίνει συστηματικές, οι ελευθερίες καταστρέφονται και οι κυβερνώντες εμπλέκονται στο έγκλημα. Αυτή είναι η θλιβερή αλήθεια.

Το ενδιαφέρον της Τουρκίας για τη Σύνοδο Κορυφής για την Κλιματική Αλλαγή COP26 που πραγματοποιήθηκε στη Γλασκώβη στα τέλη του τρέχοντος έτους περιορίστηκε στη λήψη κατάλληλου δανείου 3 δισεκατομμυρίων ευρώ σε αντάλλαγμα για την επικύρωση της Συμφωνίας του Παρισιού. Ο αρχηγός του κράτους την τελευταία στιγμή αρνήθηκε να μεταβεί στη Γλασκώβη, πιθανώς επειδή δεν επιτρεπόταν η συνοδεία οχημάτων. Ωστόσο, η Τουρκία αντιμετώπισε μεγάλες φυσικές καταστροφές κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Η κατάσταση της αποκόλλησης από τις πραγματικότητες του κόσμου και της ζωής στο δικό του παράλληλο σύμπαν εκδηλώθηκε και εδώ.

Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΣΙΩΠΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ, ΤΗ ΣΥΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΛΙΒΥΗ, ΕΡΓΑΖΕΤΑΙ ΓΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΜΕ ΠΡΩΗΝ ΕΧΘΡΟΥΣ

Η κυβέρνηση του ΑΚΡ, η οποία έχει στριμωχτεί από τα προβλήματα που αντιμετώπιζε στο εσωτερικό, υιοθέτησε μια πολύ διαφορετική στάση από πέρυσι και σιώπησε έξω. Δεν είναι πλέον δυνατό να γίνονται ισχυρές επιδείξεις και γεωτρήσεις σε αμφιλεγόμενες περιοχές στα ύδατα της Ανατολικής Μεσογείου και του Αιγαίου. Στην Ιντλίμπ και τη Βόρεια Συρία επικρατεί κυρίως ηρεμία. Παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση έχει περάσει μια διετή εντολή από τη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας και όλες τις πολεμικές κραυγές, κανείς δεν μιλά πια για επιχείρηση στο Manbij ή οπουδήποτε αλλού. Διότι, ούτε η Ρωσία ούτε οι ΗΠΑ βλέπουν ευνοϊκά τη στρατιωτική επιχείρηση της Τουρκίας στη Συρία. Παρόμοια κατάσταση υπάρχει και στη Λιβύη. Αν και οι εκλογές στη Λιβύη αναβάλλονται επ’ αόριστον, η Τουρκία θα πρέπει να αποσυρθεί από τη Λιβύη.

Η Τουρκία έχει προσπαθήσει να διορθώσει τις σχέσεις με τους πρώην εχθρούς της όλα αυτά τα χρόνια. Αν και δεν έχουν επιτευχθεί ακόμη συγκεκριμένα αποτελέσματα στις προσπάθειες της Τουρκίας με την Αίγυπτο και το Ισραήλ, οι γέφυρες που δημιουργήθηκαν με τα ΗΑΕ, που ανακοινώθηκαν ως χρηματοδότες της 15ης Ιουλίου, ήταν υποδειγματικές. Τέτοιες στροφές είναι πολύ συνηθισμένες στον αραβικό κόσμο. Οι χθεσινοί ματωμένοι εχθροί αποδείχτηκαν γεμιστό αρνί με συκώτι. Σημαίνει ότι τέτοια πράγματα συμβαίνουν και σε εμάς. Ο πάγος ανάμεσα σε εμάς και τη Σαουδική Αραβία λιώνει. Είθε η ψυχή του Τζαμάλ Κασόγκι να αναπαυθεί εν ειρήνη. Για να δούμε αν θα έρθει το πραγματικό μου βήμα στη Συρία.

ΚΑΝΟΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΡΜΕΝΙΑ

Έχω γράψει μια σειρά άρθρων για αυτό το θέμα και το θέμα της γενοκτονίας στην εφημερίδα Wall. Η εξομάλυνση με την Αρμενία δεν μπορεί να θεωρηθεί μόνο ως πολιτική εξέλιξη. Το θέμα είναι πιο σημαντικό από τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων και το άνοιγμα πρεσβειών. Αυτό θα είναι ένα πολύ πολύτιμο βήμα για τις κοινωνίες να ανακτήσουν την υγεία τους, όπως επιθυμεί ο αγαπητός Χραντ. Επομένως, ούτε η Τουρκία ούτε η Αρμενία έχουν το δικαίωμα να αποτύχουν τις συνομιλίες ομαλοποίησης. Και οι δύο πλευρές θα πρέπει να αποφεύγουν τις προϋποθέσεις και τις μαξιμαλιστικές απαιτήσεις. Το θέμα της γενοκτονίας δεν είναι θέμα ιστορικών, αλλά θέμα κοινωνιών. Ας αφήσουμε τους εκπροσώπους της κοινωνίας να μιλήσουν ελεύθερα μεταξύ τους σε κάθε τομέα και «αντίο». Αν υπάρχει ένα θέμα που πρέπει να «χαλαλαλιστεί», αυτό είναι πρωτίστως τα γεγονότα του 1915. Η εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Αρμενίας θα είναι καλή για όλους. Εύχομαι καλή επιτυχία σε όσους αναλαμβάνουν αυτό το δύσκολο έργο.

Το 2022 να φέρει ομορφιά σε όλους.

* Συνταξιούχος Πρέσβης