Είναι ότι ορισμένα πράγματα γίνονται αλλά δεν λέγονται. Είναι ένας άγραφος κανόνας αρραβώνων, που έχει αποφασίσει πολλές σελίδες ιστορίας και ειδήσεων. Διότι αν αντ’ αυτού πεις, ακόμα χειρότερα, διεκδικείς ό,τι κάνεις, συμβαίνουν διπλωματικά επεισόδια. Και η ιστορία κινδυνεύει να ακολουθήσει αντίθετους δρόμους. Μετά από τρεις ημέρες έντονης έντασης μεταξύ Ρώμης και Παρισιού, τα πράγματα δεν βελτιώνονται αλλά μπορούμε να πούμε ότι δεν χειροτερεύουν. Μια «καλή είδηση» για όσους κατανοούν τη διπλωματία, διότι σημαίνει, ακριβώς, ότι «οι διπλωματίες εργάζονται για να ανακάμψουν και να επιδιορθωθούν». Στην περίπτωσή μας σημαίνει πάνω από όλα το Quirinale, το μόνο που μπορεί να το πράξει επειδή είναι εγγυητής αυτής της διμερούς συνθήκης για ενισχυμένη συνεργασία Ιταλίας-Γαλλίας που υπογράφηκε στο Quirinale στις 21 Νοεμβρίου 2021. Και επειδή ήταν πάντα, από τότε άλλη κρίση όταν ο Ντι Μάιο και ο Ντι Μπατίστα πήγαν να δώσουν τα χέρια με τα κίτρινα γιλέκα, ο Σέρχιο Ματαρέλα, μόλις ο Ντράγκι έφυγε από τη σκηνή, είναι το μόνο σημείο αναφοράς για τον Εμανουέλ Μακρόν. Έτσι τελικά πίσω από την πρόσκληση από το Παρίσι να «απομονώσει την Ιταλία» χαρακτηρίστηκε ως «απάνθρωπη» επειδή δεν αποβιβάζει πρόσφυγες-μετανάστες και με «απαράδεκτη» και «ανεύθυνη» συμπεριφορά, θα μπορούσε να υπήρχε, από την πλευρά της Ιταλίας. , ένα μείγμα ευρηματικότητας στη διαχείριση των διπλωματικών σχέσεων και απρόσεκτης διαχείρισης της θεσμικής επικοινωνίας. Η ίδια η πρωθυπουργός έκανε λόγο για «παρεξηγήσεις».

Λίγο ιστορία

Στην πράξη το απόγευμα της Τρίτης, όταν το πλοίο της ΜΚΟ Ocean Viking – 234 άτομα στο πλοίο, 19 ημέρες ναυσιπλοΐας – έφυγε από τα ιταλικά ύδατα όπου βρήκε τα λιμάνια κλειστά με στόχο τα γαλλικά να ελλιμενιστούν μεταξύ Μασσαλίας και/ή Τουλόν (ειδήσεις που δίνονται από το πρακτορείο Ansa στις 16.30 της Τρίτης για πληροφορίες από πηγή από το Γαλλικό Υπουργείο Εσωτερικών”), αντί να γράψει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (πρώτα ο Salvini “αυτό είναι καλό, η κατάσταση άλλαξε”) και να υπογράψει μια επίσημη ευχαριστήρια σημείωση από το Palazzo Chigi ( Giorgia Μελόνι αργά το απόγευμα της Τρίτης), η πρωθυπουργός και το διπλωματικό της επιτελείο θα έπρεπε να είχαν επικοινωνήσει με τα Ηλύσια ή την κυβέρνηση και να καταλάβουν τι συνέβαινε. Το γεγονός ότι χάρηκε και τραγούδησε τη νίκη, έχει φέρει σε σοβαρή δυσκολία τον Μακρόν, ο οποίος έχει τα δικά του εσωτερικά προβλήματα με τη Μαρίν Λε Στυλό και σίγουρα δεν μπορεί να εμφανίζεται «αδύναμος» σε σχέση με το εκλογικό σώμα.

«Η δική μου ήταν μια χαλαρωτική χειρονομία»

Ήταν η ίδια η Giorgia Meloni που παραδέχτηκε, χωρίς να το προσδιορίσει, τη σοβαρή αφέλεια όταν χθες το πρωί με ειλικρίνεια στη συνέντευξη Τύπου είπε: «Η Γαλλία σας είχε δηλώσει (τους δημοσιογράφους, επιμ.) και εσείς γράψατε ότι το Υπουργείο Εσωτερικών της Γαλλίας θα καλωσορίστε τον Ocean Viking. Δήλωσε μάλιστα ότι δεν θα είχαν κάνει επιλογή όπως έγινε στην Ιταλία. Η είδηση ​​δεν διαψεύστηκε για περίπου οκτώ ώρες και μετά από οκτώ ώρες ευχαρίστησα για την κίνηση αλληλεγγύης. Η δική μου ήθελε να είναι μια χαλαρωτική χειρονομία». Και αντ’ αυτού, χωρίς να το έχει συμφωνήσει, η επίσημη σημείωση από το Palazzo Chigi εκλήφθηκε ως πρόκληση. Και ήρθε το διάλειμμα. Χειρότερα: το οιονεί αίτημα απομόνωσης της Ιταλίας και ρήξης του συμφώνου βοήθειας, έστω και εθελοντικής (και με φτωχά αποτελέσματα) που υπογράφηκε από δεκατρείς ευρωπαϊκές χώρες. Μεταξύ αφέλειας και πολιτικής επιλογής, είναι δύσκολο να πει κανείς ποιο είναι το χειρότερο. Ωστόσο, χθες ορισμένες φωνές της πλειοψηφίας, ολοένα και πιο απομονωμένες, υποστήριξαν ότι αντ’ αυτού «η Μελόνι επέλεξε να σπάσει για να δημιουργήσει την υπόθεση και να την βάλει στο τραπέζι των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων». Βασικά θα είχε αποφασίσει να παίξει κυνικά με το δέρμα και τη ζωή των ανθρώπων. Αυτό είναι επίσης δύσκολο να υποστηριχθεί για κάποιον που, όπως κάνει ο πρωθυπουργός, θυμάται έναν άγιο ή έναν άγιο κάθε μέρα περίπου και ευχαριστεί τον Πάπα και το Βατικανό.

Διαμεσολάβηση της ΕΕ

Σε αυτό το όμορφο χάος – που αναζητήθηκε ή σκόνταψε από αφέλεια – χθες ήταν η μέρα κατά την οποία η ΕΕ επιχείρησε μεσολάβηση για την επίλυση της κρίσης Ιταλίας-Γαλλίας, η οποία κινδυνεύει να ανατινάξει τα ήδη εύθραυστα ικριώματα στους μετανάστες. Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν Μαργαρίτης Σχοινάς ανακοίνωσε ότι επεξεργάζεται «ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης» και κάλεσε για έκτακτη συνεδρίαση των υπουργών Εσωτερικών ενώπιον του Συμβουλίου τον Δεκέμβριο. Το πλάνο από τις Βρυξέλλες ήρθε στο τέλος μιας νέας ημέρας αντιπαράθεσης μεταξύ Ρώμης και Παρισιού για την υπόθεση Ocean Viking. Αφενός, η Giorgia Meloni έκανε την επισήμανση (και πάλι στη χθεσινή συνέντευξη Τύπου), υπενθυμίζοντας ότι «μόνο φέτος η Ιταλία υποδέχτηκε 90.000 πρόσφυγες, ίσως αντί να απομονώσει την Ιταλία (το γαλλικό αίτημα για αναστολή της συμφωνίας για τις μετεγκαταστάσεις, εδ. θα είχε έρθει η ώρα να απομονωθούν οι λαθρέμποροι». Από την άλλη, η Γαλλίδα υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Λοράνς Μπον έκανε λόγο για «σχέση εμπιστοσύνης» μεταξύ των δύο χωρών πλέον «διαλυμένη». Δεν είναι τυχαίο ότι 500 χωροφύλακες έχουν ήδη αναπτυχθεί κατά μήκος των συνόρων Ventimiglia για να εξασφαλίσουν τα σύνορα με την Ιταλία.

«Ας απομονώσουμε τους λαθρέμπορους»

Ο πρωθυπουργός μίλησε για πρώτη φορά χθες το πρωί στη συνέντευξη Τύπου που συγκλήθηκε για να εξηγήσει το περιεχόμενο του τεταρτοταγούς διατάγματος για τη βοήθεια. Υπερασπιστήκατε την απόφαση της Ρώμης να μην ελλιμενίσει το πλοίο Ocean Viking της γαλλικής ΜΚΟ Sos Méditerranée. «Μου κάνει μεγάλη εντύπωση η επιθετική, αδικαιολόγητη και ακατανόητη αντίδραση» των Γάλλων. Στη συνέχεια επισημάνατε «δύο αριθμούς»: τους «230 μετανάστες» στο Ocean Viking, «το πρώτο πλοίο» μιας ΜΚΟ «που έχει ελλιμενίσει ποτέ στη Γαλλία» και τους «σχεδόν 90.000 που άφησε η Ιταλία» μόνο φέτος. Πρέπει να πούμε ότι αναλύοντας τα γενικά δεδομένα των προσφύγων/αιτητών ασύλου στις διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, η Γερμανία και η Γαλλία είναι πολύ πιο «φιλόξενες» από εμάς. Όσον αφορά τις μετεγκαταστάσεις, έχουν γίνει μόνο 117 από τις 8.000 συμφωνημένες, μόλις 38 στη Γαλλία: «Κάτι δεν πάει καλά» στιγμάτισε ο πρωθυπουργός.

Η Ιταλία δεν μπορεί να είναι το μόνο ασφαλές καταφύγιο

Στη ρίζα του μεταναστευτικού προβλήματος, σύμφωνα με τη Μελώνη, υπάρχει πάντα η έλλειψη αλληλεγγύης εντός της Ε.Ε. «Δεν γράφεται σε καμία συμφωνία ότι η Ιταλία πρέπει να είναι το μόνο λιμάνι αποβίβασης», πρέπει να υιοθετηθεί μια «κοινή λύση» που να προβλέπει «υπεράσπιση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ, μπλοκάρισμα αναχωρήσεων, άνοιγμα hotspots». Που ήταν και το σχέδιο του τότε υπουργού Εσωτερικών Μάρκο Μινίτι. Ουσιαστικά κάντε στη Λιβύη αυτό που ήδη κάνει η Ευρώπη στην Τουρκία. Η εναλλακτική στην κοινή λύση θα ήταν «να μαλώνουμε κάθε φορά με Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα». Η απομόνωση της Ιταλίας, όπως ζήτησε η Γαλλία, «δεν θα ήταν έξυπνη» και επομένως «ελπίζω να μην συμβεί. Οι λαθρέμποροι, από την άλλη, πρέπει να απομονωθούν». Η Ιταλία – πρόσθεσε – είναι «έτοιμη να μιλήσει», αλλά ας είναι ξεκάθαρο «δεν είμαστε πλέον σε θέση να το αντιμετωπίσουμε και, κυρίως, είχαμε εντολή από τους ψηφοφόρους μας να το αντιμετωπίσουμε με διαφορετικό τρόπο από ό,τι ήταν έχει γίνει μέχρι τώρα». Μάλιστα, η κυβέρνηση έχει στο μυαλό της και άλλα μέτρα για τον περιορισμό των ροών, όπως η κατάσχεση πλοίων ΜΚΟ. Η υπουργός Τουρισμού Daniela Santanchè, φιλοξενούμενη το βράδυ της Πέμπτης στο “Dritto e rovescio” είπε ότι “ο στρατός θα αναπτυχθεί ξανά στους δρόμους για να δώσει στους πολίτες ασφάλεια”.

Η Ευρώπη κινείται. Ο ρόλος του Lease

Αφού ξεκαθαριστούν οι θέσεις και εξασφαλίστηκαν οι μετανάστες, τώρα είναι η ώρα της δημοκρατίας. Εν αναμονή της έκτακτης συνεδρίασης των υπουργών Εσωτερικών, ο επικεφαλής της Farnesina Antonio Tajani θα είναι ο πρώτος που θα ασχοληθεί με τη μεταναστευτική κρίση στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων που αναμένεται τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες, όπου η Ιταλία ζήτησε να συμπεριληφθεί στην ημερήσια διάταξη. Ο Υπουργός Ταγιάνι θα συναντήσει και τον Έλληνα συνάδελφό του στη Ρώμη την Τετάρτη. Ο Υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Raffaele Fitto, πιστός του Meloni και αυτός που του έχει ανατεθεί η πραγματική επιχείρηση επιδιόρθωσης, μίλησε επίσης για «ευρωπαϊκή λύση» και «σαφούς κανόνες» (που αποδεικνύει ότι η διπλωματική κρίση ήταν μια σοβαρή ευρηματικότητα και όχι μια επιλογή ). Ο Φίτο διαβεβαίωσε ότι η Ιταλία «δεν έχει πρόθεση να θέσει σε κίνδυνο τις διπλωματικές σχέσεις». Δυστυχώς, νέα σημάδια παγετού έχουν φτάσει από τον Γάλλο ομόλογό του. «Η σημερινή ιταλική κυβέρνηση δεν σεβάστηκε τον μηχανισμό αλληλεγγύης για τον οποίο δεσμεύτηκε και η εμπιστοσύνη έχει σπάσει», έδειξε ο Λόρενς Μπουν. Σχετικά με τους 234 πρόσφυγες από το Ocean Vicking, η Γερμανία ανακοίνωσε ότι θα υποδεχθεί 80 και υποσχέθηκε ότι θα τηρήσει τη δέσμευσή της να υποδεχθεί τους 3.500 μετανάστες στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού μηχανισμού αλληλεγγύης. Άλλο ένα κομμάτι που δείχνει ότι οι διπλωματίες λειτουργούν. Φυσικά, η Γερμανία διευκρίνισε ότι αυτή η υποστήριξη θα συνεχιστεί «μέχρι η Ιταλία να εκπληρώσει την ευθύνη της για την υποδοχή των μεταναστών που διασώθηκαν στη θάλασσα». Σε αυτό το σημείο πρέπει να ειπωθεί, ενώ τα πλοία των ΜΚΟ κρατούνταν στη θάλασσα, ιταλικά περιπολικά, στρατιωτικά ή αλιευτικά σκάφη διέσωσαν περισσότερους από 600 ανθρώπους. Όλοι προσγειώθηκαν τακτικά. Στο στόχαστρο, λοιπόν, βρίσκονται τα πλοία των ΜΚΟ που συχνά συγκεντρώνονται στη θάλασσα με άμεση κλήση και φέρουν τη σημαία άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Το Λουξεμβούργο και η Ολλανδία ακολουθούν επίσης την ίδια γραμμή με το Βερολίνο: η γαλλική έκκληση για απομόνωση της Ιταλίας προς το παρόν δεν φαίνεται να έχει βρει υποστήριξη. Οι διπλωματίες εργάζονται για να διασφαλίσουν ότι η G20 στο Μπαλί μπορεί να φιλοξενήσει διμερείς συμφωνίες μεταξύ Ρώμης και Παρισιού. Όπως έχουν γίνει πριν. Ακριβώς επίσης μια μέρα πριν ξεσπάσει αυτό το χάος.

Το Quirinal στη δουλειά

Εν τω μεταξύ, η διπλωματία του Quirinale είναι ήδη σε λειτουργία. Και ποια θα είναι η γραμμή – ένα μείγμα υπομονής και αλληλεγγύης – φάνηκε ξεκάθαρα στη βαθιά ομιλία στο Μάαστριχτ για τον εορτασμό της υπογραφής της θεμελιώδους Συνθήκης της Ένωσης. «Αμοιβαία εμπιστοσύνη», «κοινές επιλογές» και πολλή «υπομονή» είναι οι λέξεις-κλειδιά και οι έννοιες για να βγούμε «ακόμα πιο δυνατοί» από τις κρίσεις που δημιουργούνται κυκλικά εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την αρχή της. Ένα από αυτά είναι σίγουρα το σημερινό μεταξύ Γαλλίας και Ιταλίας. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας λοιπόν επιλέγει να μην επέμβει άμεσα (τουλάχιστον προς το παρόν) αλλά δεν αποποιείται την παραδοσιακή ηθική υπόδειξη που μπορεί να βοηθήσει στην εκ νέου ανακάλυψη του ορθολογισμού στα λόγια και στις συμπεριφορές. Προς το παρόν δεν προβλέπεται τηλεφωνική επικοινωνία με τον Μακρόν. Αλλά για αυτό δουλεύεις. Είναι μονοπάτια ναρκοθετημένα. Και η σύγκρουση μεταξύ Ρώμης και Παρισιού μπορεί να κλιμακωθεί για πάντα. Η Ιταλία δεν μπορεί να δράσει μόνη της και δεν μπορεί να απομονωθεί. Θα ήταν το τέλος μας, τσακισμένοι καθώς βρισκόμαστε ανάμεσα σε ένα τερατώδες χρέος και ένα Pnrr που δεν επιτρέπει καθυστερήσεις. Ο Mattarella λοιπόν εργάζεται για να ανασυνθέσει, να υποβαθμίσει και να δημιουργήσει το έδαφος για να ξεπεραστεί αυτό που η ίδια η πρωθυπουργός έχει ορίσει ως «παρεξήγηση».