Τα περισσότερα χρήματα πηγαίνουν στην ενέργεια, αλλά δεν ξέρουμε πώς να μετρήσουμε την επίδραση των επενδύσεων, λένε οι αναλυτές του IME

Παρά τις επικρίσεις για το σχέδιο ανάκαμψης και βιωσιμότητας της χώρας, το οποίο δεν έχει ακόμη υιοθετηθεί από τις Βρυξέλλες, η Βουλγαρία έχει αναδειχθεί ως ένα από τα πιο κερδοφόρα κράτη μέλη της ΕΕ από τότε που εφαρμόστηκε το σχέδιο. Αυτό δείχνουν οι υπολογισμοί της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που παρουσίασε την Τρίτη το Ινστιτούτο Οικονομικών της Αγοράς (IME) σε ανάλυσή του.

Η Βουλγαρία είναι ενεργοποιημένη

Δεύτερη θέση

μετά την Ελλάδα

ως ποσοστό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ), το οποίο θα λάβει το 2024 εάν εφαρμόσει το σχέδιο (δείτε το γράφημα).

Το πρωταρχικό αποτέλεσμα της εφαρμογής του ίδιου του σχεδίου στην οικονομία μας θα είναι 3% του ΑΕΠ και οι δευτερεύουσες επιπτώσεις – άλλο 0,7%. Αυτό το 3,7% του ΑΕΠ για φέτος, για παράδειγμα, αντιπροσωπεύει περίπου 4,588 δισ. BGN και αναμένεται ότι το 2024 το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν θα είναι ακόμη υψηλότερο από τα σημερινά 124 δισ. BGN, δηλ. η επίδραση του σχεδίου να είναι πιο σημαντική.

«Οι παρενέργειες οφείλονται στο γεγονός ότι σε άλλα κράτη μέλη υπάρχουν σχέδια ανάκαμψης και οι εμπορικές σχέσεις μαζί τους ενισχύουν τη θετική επίδραση στην εγχώρια οικονομία», δήλωσε η Δρ Πέτια Γκεοργκίεβα, οικονομολόγος στο IME.

Η Ελλάδα θα κερδίσει τα περισσότερα – 4,1% του ΑΕΠ και ακολουθούν η Βουλγαρία, η Κροατία, η Ρουμανία, η Ιταλία και άλλες. Η εφαρμογή των σχεδίων θα έχει τις ασθενέστερες επιπτώσεις στις οικονομίες της Σουηδίας, της Ιρλανδίας και της Δανίας. Η Σουηδία είναι μια από τις λίγες χώρες, μαζί με τη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, την Πολωνία και την Ολλανδία, το σχέδιο των οποίων δεν έχει ακόμη εγκριθεί.

Μία από τις επικρίσεις για το βουλγαρικό σχέδιο είναι ότι

πάρα πολύ

βασίζεται πολύ

του χρηματοκιβωτίου

επιχορηγήσεις

αντί για χρηματοδότηση δανείου, αλλά αποδεικνύεται ότι αυτό δεν ισχύει μόνο για τη Βουλγαρία, αλλά για τα περισσότερα κράτη μέλη. Αυτό οδηγεί στο γεγονός ότι σχεδόν το ήμισυ των πόρων δανεισμού που πρότεινε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Μάιο

θα μείνω

αχρησιμοποίητος

– Τα σχέδια που έχουν εγκριθεί μέχρι στιγμής έχουν διεκδικήσει συνολικά 166 δισ. από τα προτεινόμενα 389 δισ. ευρώ σε δάνεια και άλλα χρηματοδοτικά μέσα. Σύμφωνα με την ανάλυση του ΙΜΕ, οι συζητήσεις σε όλη την Ευρώπη είναι παρόμοιες με αυτές που γίνονται στη χώρα μας: απαντάται η κριτική ότι τα χρήματα της επιχορήγησης είναι ούτως ή άλλως προγραμματισμένα και θα χάνονταν αν δεν ζητούνταν.

Διαφορετικά, η αναθεώρηση των σχεδίων που έχουν εγκριθεί μέχρι στιγμής δείχνει ότι όλα πληρούν το κριτήριο ότι τουλάχιστον το 37% του κόστους κατευθύνεται στην πράσινη μετάβαση και τουλάχιστον το 20% στον ψηφιακό μετασχηματισμό. Υπάρχουν, φυσικά, συγκεκριμένες περιπτώσεις, για παράδειγμα το Λουξεμβούργο προβλέπει το 60% του συνολικού σχεδίου για μια πράσινη μετάβαση και η Λετονία, η Ελλάδα και η Πορτογαλία θέλουν ένα ελάχιστο ή κοντά σε αυτό. Η Γερμανία και η Αυστρία θέλουν το μεγαλύτερο μερίδιο των χρημάτων για την ψηφιακή μετάβαση.

Οι υπολογισμοί του IME δείχνουν ποιοι κλάδοι στη χώρα μας κερδίζουν τα περισσότερα και ποιοι – τα λιγότερα, τουλάχιστον σύμφωνα με την έκδοση του εγχώριου προγράμματος από τον Ιούλιο.

Το μεγάλο

επικερδής

αποδεικνύεται

ενέργεια,

που λαμβάνει το 39,9% του συνόλου των χρημάτων που προβλέπονται στο πρόγραμμα. Ακολουθούν η οικονομία με 16%, οι μεταφορές με 8,6%, η εκπαίδευση με 8,1%, οι τεχνολογίες επικοινωνιών με 7,9%, η γεωργία κατά 4,7%, ο τομέας υγείας και κοινωνικός τομέας κατά 4%, το νερό κατά 2,5%, η επιστήμη κατά 2,2%.

Μία από τις σημαντικότερες επικρίσεις για το σχέδιο ανάκαμψης και βιωσιμότητας της Βουλγαρίας, συμπεριλαμβανομένης της τελευταίας έκδοσής του, είναι ότι στερείται οικονομικής ανάλυσης των οφελών του σχεδίου.

«Η τελευταία αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το σχέδιό μας, αν και αποτελεί μέρος μιας γενικότερης αλληλογραφίας, εξακολουθεί να είναι ενδεικτική – το σχέδιό μας στερείται σημαντικών στοιχείων για να του δώσουμε συνοχή, να το δούμε.

τι ακριβώς

θα υπάρξει αποτέλεσμα

από όλους

μέτρα

που προτείνεται να χρηματοδοτηθούν», τόνισε ο επικεφαλής οικονομολόγος του IME Lachezar Bogdanov.

Το σχέδιο και η υλοποίησή του θα δημιουργήσουν επίσης ορισμένες προκλήσεις, διότι όσον αφορά τα επιχειρησιακά προγράμματα είχαμε συνηθίσει η ΕΚ να ελέγχει κάθε έργο – εάν κατασκευάστηκε, αν είναι ασφαλές, αν δαπανήθηκαν σωστά τα κονδύλια. Ωστόσο, η υλοποίηση του σχεδίου θα ελεγχθεί μέσω των αποτελεσμάτων του στην οικονομία. Θα πρέπει να δείξουμε και να αποδείξουμε ότι υπήρξε κάποιο αποτέλεσμα, και τι ακριβώς από όλα αυτά τα έργα, δήλωσε ο ανώτερος ερευνητής στο IME Peter Ganev.

Στο βουλγαρικό σχέδιο λείπει ούτε ο ορισμός των δεικτών που επιδιώκουμε και δεν χρησιμοποιούνται σχεδόν καθόλου διεθνώς αναγνωρισμένοι δείκτες, σύμφωνα με τους οποίους

να υπολογίσω

η επίδραση του

όλο το σχέδιο

ή, τα επιμέρους έργα σε αυτό, λέει η ανάλυση του ΙΜΕ. Αντίθετα, χρησιμοποιούνται εκφράσεις όπως «αριθμός εγγράφων», «εγκριθέντες και τροποποιημένοι νόμοι», «αριθμός συναφθεισών συμβάσεων», π.χ. όλα τα πράγματα που δύσκολα μπορούν να δείξουν το τελικό αποτέλεσμα.