Δώδεκα δορυφορικές ετικέτες τοποθετήθηκαν στο καβούκι ισάριθμων θαλάσσιων χελωνών. Μια παρακολούθηση που θα επιτρέψει σαφέστερες πληροφορίες σχετικά με τις πιθανότητες επιβίωσης των δειγμάτων που πιάστηκαν κατά λάθος και πετάχτηκαν πίσω στη θάλασσα, παρέχοντας παράλληλα έναν χάρτη των διαδρομών που ακολουθήθηκαν μετά την απελευθέρωση.

ο Molfetta WWF Turtle Recovery Center παρουσίασε τα πρώτα δεδομένα μιας μελέτης που ξεκίνησε τον περασμένο χειμώνα σε ορισμένα ενήλικα δείγματα του Καρέτα καρέτα. Τα ζώα που ήταν αντικείμενο της έρευνας αφέθηκαν ελεύθερα λίγες ώρες μετά την ακούσια σύλληψή τους, κυρίως για να αξιολογηθούν ποιες επιπτώσεις και με ποιο τρόπο τυχαία γεγονότα όπως αυτά, που προκαλούνται κυρίως από ψάρεμα με τράτα, μπορεί να έχει συνέπειες στη ζωή τους.

Μέχρι σήμερα, έχει γίνει εντατική δουλειά για την ευαισθητοποίηση των πεζοναυτών, για να συνηθίσουν οι ψαράδες να μην πετούν αμέσως πίσω στη θάλασσα χελώνες που πιάστηκαν κατά λάθος. Ο λόγος είναι προφανής: η χρήση μηχανικών βαρούλκων φέρνει τα δίχτυα στην επιφάνεια σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Αυτό που συμβαίνει στη χελώνα σε αυτές τις περιπτώσεις δεν είναι πολύ διαφορετικό από αυτό που συμβαίνει στον δύτη που βγαίνει στην επιφάνεια πολύ γρήγορα αφού είναι κάτω από το νερό. Στην περίπτωση αυτών των ερπετών, υπάρχει άμεση αντίληψη μιας διόγκωσης που επηρεάζει τα μαλακά μέρη και αφορά τα κύρια εσωτερικά όργανα. Έτσι, πολλά δείγματα πεθαίνουν μέσα σε λίγες ώρες από εμβολή αερίου.

Μια αρνητική εξέλιξη για την κατάσταση της υγείας του ζώου μπορεί να εξαρτάται από μια σειρά μεταβλητών. Αυτός είναι λοιπόν ο κύριος λόγος πίσω από τη μελέτη: να κατανοήσουμε ποιες συνθήκες καθορίζουν τον θάνατο ή την επιβίωση του ζώου προκειμένου να δοθούν οδηγίες στους ψαράδες σχετικά με τις σωστές μεθόδους απελευθέρωσης στη θάλασσα. Η πρώτη δόση που εκτελέστηκε τους τελευταίους μήνες έχει ήδη δώσει ενδιαφέροντα αποτελέσματα. Αν και σε ορισμένες περιπτώσεις η επαφή με τις χελώνες έχει χαθεί ή σε άλλες περιπτώσεις το ζώο πέθανε για άλλους λόγους, ο όγκος των πληροφοριών που συγκεντρώθηκαν σε λίγους μήνες έχει ήδη δώσει κάποια στοιχεία.

Ήταν για να το εξηγήσω στην Kodami Πασκουάλε Σαλβεμίνιδιευθυντής του WWF Turtle Recovery Center στη Μολφέτα: «Από τις ενδείξεις που έχουμε στα δείγματα που μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο -μας λέει- γνωρίζουμε ότι αν πιαστούν και έχουν αέρια εμβολή, μετά από 24 -48 ώρες πεθαίνουν. Το ίδιο συμβαίνει με εκείνες τις χελώνες που, τραβηγμένες με το δίχτυ, παραμένουν στο σκάφος για περισσότερες από 4 ώρες: πρώτα χάνουν την αντιδραστικότητα τους και μετά πεθαίνουν. Το μεγαλύτερο πρόβλημα αφορά τις τράτες. Οι χελώνες σε αυτή την περίοδο τοποθετούνται σε βάθος 35 μέτρων ή σε κάθε περίπτωση όπου υπάρχει βυθός που εγγυάται καταφύγιο και δίνει λίγη τροφή. Ωστόσο, υπάρχουν και ψαράδες εκεί που θα μπορούσαν να πιάσουν ακούσια ακόμη και 2 ή 3 δείγματα σε ένα μόνο casting. Χάρη στην έρευνά μας παρατηρήσαμε ότι η ώρα του ψαρέματος έχει μεγάλη επίδραση. Εάν το δίχτυ σηκωθεί μετά από 6 ώρες, η χελώνα τραβιέται προς τα πάνω αφού έχει αγωνιστεί για ώρες για να απελευθερωθεί από την τσάντα. Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι πιθανό η χελώνα που βγήκε στην επιφάνεια να είναι ήδη νεκρή ή σοβαρά εξασθενημένη. Αν η κατάβαση είναι μικρότερη όμως, οι πιθανότητες επιβίωσης είναι μεγαλύτερες.

Οι χελώνες απελευθερώθηκαν από τον περασμένο χειμώνα επιβίωσαν σίγουρα αρκετούς μήνες μετά την απελευθέρωση. Ο αριθμός των δειγμάτων στα οποία βασίζεται το δείγμα δεν είναι ακόμη επαρκής, ωστόσο, για να πούμε ότι μεταξύ αυτών μπορεί να υπάρχουν και κάποια ζώα που έχουν προσβληθεί από αέρια εμβολή, επίσης επειδή οι χελώνες για αυτήν την έρευνα απελευθερώνονται χωρίς προηγούμενο ακτινολογικό έλεγχο της κατάστασης της υγείας τους.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι σημαντικό να συνεχιστεί το λεπτό έργο της ευαισθητοποίησης του ναυτικού. Πολλοί ψαράδες έχουν μάθει να κάνουν το καθήκον τους για να προστατεύσουν αυτά τα εξαιρετικά ζώα και ήδη σήμερα ακολουθούν τις ενδείξεις που παρέχουν τα κέντρα αποθεραπείας. Το να μπορούν να βρουν τρόπους που τους επιτρέπουν να συνεχίσουν τις εργασιακές τους δραστηριότητες, μειώνοντας παράλληλα τη θνησιμότητα των χελωνών, είναι ο στόχος που έχει τεθεί.

Η έρευνα παρέχει επίσης ενδιαφέρουσες πληροφορίες στις διαδρομές των χελωνών που απελευθερώθηκαν κατά μήκος των ακτών της Απουλίας. Αυτό που είναι πιο εντυπωσιακό είναι η ικανότητα άλεσης χιλιομέτρων που αποδεικνύεται από τα παρακολουθούμενα δείγματα. Ο χάρτης που έχει εντοπιστεί μέχρι στιγμής, που παρουσιάστηκε επίσης τον περασμένο Οκτώβριο στο Διεθνές Συμπόσιο για τις Χελώνες στο Μαρόκο, φαίνεται πραγματικά εντυπωσιακός: από τη Μολφέτα και την Τράνι κάποιοι έχουν κάνει ολόκληρη την περιήγηση στην Αδριατική, ανεβοκατεβαίνοντας αρκετές φορές μέχρι τη Βενετία. Άλλοι πάλι κατέβηκαν στην κάτω Μεσόγειο, φτάνοντας στον Λίβανο, την Κύπρο, την Τυνησία, το Ισραήλ, τη Μάλτα και την Ελλάδα: «Είναι ενδιαφέρον να κατανοήσουμε πώς συμβαίνουν αυτές οι μετατοπίσεις σε σχέση με τα σημεία εναπόθεσης – συνεχίζει ο Salvemini – οι χελώνες είναι ζώα που επιστρέφουν στο σημείο που γεννήθηκαν. Το θηλυκό, όταν είναι έτοιμο να γεννήσει τα πρώτα του αυγά, επιστρέφει στην ίδια παραλία όπου γεννήθηκε, κάπως σαν τα χελιδόνια και τα χελιδόνια πηγαίνουν στην ίδια φωλιά. Εδώ έρχονται χελώνες που γεννιούνται στην Ελλάδα ή στην κάτω Μεσόγειο. Καταλαβαίνουμε αν οι διαδρομές θα μας βοηθήσουν να καταλάβουμε ποια είναι τα σημεία όπου πηγαίνουν στη συνέχεια να ζευγαρώσουν. Αυτά μπορεί να διαφέρουν από την Αδριατική, που είναι περιοχή αναζήτησης τροφής, καθώς είναι πιο ήρεμη από τη Μεσόγειο».

Αυτές τις μέρες έχουν ήδη φύγει 2 νέες χελώνες και σύντομα θα απελευθερωθούν και άλλες που θα μπορούν να παρέχουν περαιτέρω πληροφορίες στο Κέντρο Αποθεραπείας. Αμέσως πήγαν νότια: έφτασαν στο Μπάρι σε μια μέρα από το Τράνι. Ένα πρώτο στάδιο που υποδηλώνει ότι ουσιαστικά είναι έτοιμοι να ταξιδέψουν χιλιάδες χιλιόμετρα για να ζευγαρώσουν και να γεννήσουν περισσότερα αυγά. Ελπίζουμε σύντομα να μάθουμε πού.