Απο αυτη δημιουργία το 1985 σε μια μικρή πόλη του Λουξεμβούργου, τοπεριοχή Σένγκεν έχει γίνει ένα από τα πιο εμβληματικά και απτά αποτελέσματα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης: ολόκληρες γενιές έχουν συνηθίσει να ταξιδεύουν πέρα ​​από τα σύνορα χωρίς να απαιτείται διαβατήριο ή διασυνοριακοί έλεγχοι.

Αν και αυτός ο χώρος ελεύθερης κυκλοφορίας ιδρύθηκε αρχικά παράλληλα με την Ευρωπαϊκή Ένωση, έχει πλέον ενσωματωθεί στην κοινοτική νομοθεσία και αποτελεί πυλώνα της ευρωπαϊκής ενιαίας αγοράς, με 26 χώρες μέλη και σχεδόν 420 εκατομμύρια πολίτες.

Αλλά δεν περιλαμβάνονται όλα τα κράτη της Ένωσης σε αυτό: Ιρλανδία, Κύπρος, Κροατία, Ρουμανία και Βουλγαρία παραμένουν, για διαφορετικούς λόγους, εκτός. Ενώ η περιοχή περιλαμβάνει Ελβετία, Λιχτενστάιν, Νορβηγία και Ισλανδίαπου δεν αποτελούν μέρος της Ε.Ε.

ΑΚΟΜΑ εξω

Ειδικότερα, η Βουλγαρία και η Ρουμανία, που προσχώρησαν στην Ένωση το 2007, περιμένουν υπομονετικά να ενταχθούν και μετά από περισσότερο από μια δεκαετία, η διαδικασία έχει γίνει πηγή απογοήτευσης για τις κυβερνήσεις της Σόφιας και του Βουκουρεστίου.

Στην πραγματικότητα, η ένταξη στο Σένγκεν απαιτείεφαρμογή κοινών κανόνωνσωστή διαχείριση των εξωτερικών συνόρων, ανταλλαγή πληροφοριών για την ασφάλεια και αποτελεσματική αστυνομική συνεργασία.

Ρουμάνοι και Βούλγαροι επιμένουν ότι πληρούσαν τα απαραίτητα κριτήρια πριν από χρόνια. Το περασμένο καλοκαίρι εντάχθηκαν και αυτοί στο κοινό σύστημα θεωρήσεων Σένγκεν πως “συμμετέχοντες μόνο για ανάγνωση», μια φόρμουλα που τους επιτρέπει να» αποδέχονται «την είσοδο αλλοδαπών με βίζα Σένγκεν, αλλά να μην εκδίδουν τη δική τους.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μεταξύ άλλων, είναι στο πλευρό τους: ο πρώτος έχει επανειλημμένα επιβεβαιώσει ότι οι δύο υποψήφιες χώρες έχουν εκπληρώσει όλες τις απαραίτητες τεχνικές προϋποθέσεις, ενώ οι ευρωβουλευτές επέκριναν τον αποκλεισμό ως μεροληπτικό.

Η Βουλγαρία και η Ρουμανία είναι τόσο πεπεισμένες για την επάρκειά τους που κάλεσαν μια διερευνητική αποστολή εμπειρογνωμόνων να επισκεφθεί το έδαφός τους και να πραγματοποιήσει περαιτέρω αξιολόγηση.

Όμως παραμένει εμπόδιο και είναι πολιτικό. Το τελικό πράσινο φως πρέπει να έρθει από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο οποίο συγκεντρώνονται οι υπουργοί των 27 χωρών της Ένωσης. Η είσοδος ενός νέου μέλους Σένγκεν πρέπει να εγκριθεί ομόφωναπράγμα που σημαίνει ότι ένα μόνο «όχι» μπορεί στην πραγματικότητα να παγώσει την όλη διαδικασία.

Σύμφωνα με πηγές της ΕΕ, το 2011 η διπλή υποψηφιότητα αντιτάχθηκε από τη Γαλλία, τη Γερμανία, τη Φινλανδία, τη Σουηδία, την Ολλανδία και το Βέλγιο για ανησυχίες σχετικά με τη διαφθορά, το οργανωμένο έγκλημα και τη δικαστική μεταρρύθμιση.

Τα επόμενα χρόνια, το θέμα επανήλθε αρκετές φορές στο προσκήνιο, για να απορριφθεί. Η μεταναστευτική κρίση του 2015 περιόρισε περαιτέρω τις ελπίδες εισδοχής στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, αλλά ο άνεμος θα μπορούσε να είχε αλλάξει με την έκτακτη ανάγκη του Covid19.

υπέρ και κατά

Στις αρχές του 2022, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν άνοιξε τις πόρτες για την ένταξη της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, αποκαλύπτοντας σχέδια για τη μεταρρύθμιση του Χώρου Σένγκεν, συμπεριλαμβανομένων σύσταση διοικητικού συμβουλίου για την επιτάχυνση της συλλογικής δράσης σε περιόδους κρίσης. “Πρέπει να μεταρρυθμίσουμε το Σένγκεν«Είπε ο Μακρόν τον Φεβρουάριο».Δεν μπορεί να υπάρξει ελευθερία κινήσεων εάν δεν ελέγχουμε τα εξωτερικά μας σύνορα“.

Μήνες αργότερα, τον Αύγουστο, ο Γερμανός Καγκελάριος Όλαφ Σολτς εξέφρασε την υποστήριξή του και δεσμεύτηκε δημόσια να εργαστεί για την προσθήκη της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας. “Το Σένγκεν είναι ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πρέπει να το προστατεύσουμε και να το αναπτύξουμε. Αυτό σημαίνει, παρεμπιπτόντως, να καλύψουμε τα κενά που παραμένουν”, δήλωσε ο Σολτς σε δημόσια συνεδρίαση στην Πράγα. Όπως με οποιοδήποτε άλλο θέμα στη λήψη αποφάσεων στην Ευρώπη, η έγκριση του Παρισιού και του Βερολίνου είναι απαραίτητη για να επηρεαστούν οι διστακτικές χώρες.

Η Φινλανδία, η Σουηδία και η Δανία έχουν επίσης αμβλύνει τις θέσεις τουςΤο Euronews μαθαίνει, ακόμα κι αν η νέα δεξιά σουηδική κυβέρνηση και η δανική που θα προκύψει από τις εκλογές του επόμενου μήνα μπορούν να αλλάξουν τα χαρτιά.

Τον Οκτώβριο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε ένα νέο ψήφισμα – το πέμπτο του είδους του από το 2011 – ασκώντας πίεση στα πολιτικά κράτη να ενέκρινε την άμεση ένταξη της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας. Το Κοινοβούλιο «απογοητεύεται από το γεγονός ότι τα επόμενα 11 χρόνια το Συμβούλιο δεν έλαβε απόφαση», έγραψαν οι νομοθέτες στο μη νομικά δεσμευτικό κείμενό τους.

Όμως, λίγες μέρες αργότερα, το ολλανδικό κοινοβούλιο υιοθέτησε τη θέση του, προτρέποντας την κυβέρνηση του πρωθυπουργού Mark Rutte βέτο στις δύο ερωτήσεις, μέχρι να διεξαχθούν περαιτέρω έρευνες. Ολλανδοί νομοθέτες είπαν ότι η επικράτηση της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία αποτελεί “κίνδυνο για την ασφάλεια της Ολλανδίας και ολόκληρου του χώρου Σένγκεν”.

Αυτή η ισχυρή αντίθεση φαίνεται να έρχεται σε αντίθεση με τα ίδια τα λόγια του Ρούτε, ο οποίος, εβδομάδες πριν από την κοινοβουλευτική ψηφοφορία, είχε δηλώσει ότι η Ολλανδία δεν ήταν «κατ’ αρχήν» αντίθετη στην αποδοχή και των δύο χωρών. «Όλες οι χώρες που πληρούν τις προϋποθέσεις πρέπει να εισέλθουν στον χώρο Σένγκεν», δήλωσε ο Ρούτε, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στο Βουκουρέστι.

Ανησυχητική αναμονή

Επί του παρόντος, η Βουλγαρία και η Ρουμανία εξακολουθούν να περιλαμβάνονται στον λεγόμενο Μηχανισμό Συνεργασίας και Επαλήθευσης, μια διαδικασία που ξεκίνησε το 2007 η οποία αξιολογεί την εισαγωγή μεταρρυθμίσεων στο δικαστικό σύστημα, την καταπολέμηση της διαφθοράς και, στην περίπτωση της Βουλγαρίας, το ξέπλυμα χρήματος.

Οι υπόλοιπες δύο χώρες είναι μέλη της Ε.Ε τη χαμηλότερη βαθμολογία στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς που δημοσιεύεται ετησίως από τη Διεθνή Διαφάνεια, αν και τα αποτελέσματά τους δεν είναι πολύ πίσω από αυτά της Ουγγαρίας και της Ελλάδας, δύο μακροχρόνιων μελών του Σένγκεν.

Η διερευνητική αποστολή που πρότειναν η Σόφια και το Βουκουρέστι πραγματοποιήθηκε το πρώτο δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου και η τελική της έκθεση εξετάζεται επί του παρόντος από τα κράτη μέλη. Τα αποτελέσματα παραμένουν εμπιστευτικά. Όμως η Τσεχική Δημοκρατία, η οποία ασκεί επί του παρόντος την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της Ένωσης και έχει καθήκον να διευθύνει τις συζητήσεις, έχει καταστήσει τη διεύρυνση του χώρου Σένγκεν μία από τις κορυφαίες προτεραιότητές του.

Όμως ο χρόνος τελειώνει: η επόμενη, και πιθανώς η τελευταία, για την Πράγα θα είναι στις 9 Δεκεμβρίου, όταν έχει προγραμματιστεί συνάντηση μεταξύ των υπουργών Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων των 27 χωρών. Μόνο ομόφωνη έγκριση μπορεί να καταργήσει τους ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα.

«Μην κάνετε λάθος: η ψηφοφορία έχει ισχυρή πολιτική συνιστώσα“είπε ο Ο πρόεδρος της Ρουμανίας Κλάους Ιωάννης μετά από συνάντηση με τον ομόλογό του Μαρκ Ρούτε. «Δεν είναι κακό, έτσι λειτουργεί η Ένωση».