Τι θα συμβεί αν η Ρωσία διακόψει την παροχή φυσικού αερίου; Στις 31 Μαρτίου, ο Βλαντιμίρ Πούτιν υπέγραψε το διάταγμα που θεσπίζει την υποχρέωση για τις «εχθρικές χώρες» να ανοίγουν «ειδικούς λογαριασμούς» στην Gazprombank σε ρούβλια και ευρώ για να πραγματοποιούν πληρωμές για το ρωσικό αέριο. Η τράπεζα, που εξαιρείται από τις κυρώσεις, θα αγοράσει ρούβλια με το νόμισμα που κατατίθεται στο χρηματιστήριο της Μόσχας κατά τις ώρες συναλλαγών. Ένας μηχανισμός που, προς το παρόν, θα μπορούσε να σώσει το κατσίκι και το λάχανο, ακόμα κι αν η κατάσταση παραμένει πολύ λεπτή. Επίσης γιατί σύμφωνα με τη ρωσική εφημερίδα Kommersant υπάρχει και σχέδιο στη μελέτη της Gazprom να κλείσουν οι στρόφιγγες του φυσικού αερίου στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Τίποτα επίσημο, προσέξτε. Η είδηση ​​δεν έχει επιβεβαιωθεί από την εταιρεία, αλλά το γεγονός και μόνο ότι έχει διαρρεύσει ένα τέτοιο σενάριο είναι ένα μήνυμα που στέλνεται στη Δύση και εν προκειμένω σε ευρωπαϊκές χώρες.

Μπλόφα; Ισως. Γνωρίζουμε ότι ο Πούτιν χρειάζεται να πουλάει αέριο όσο κι εμείς για να το αγοράσουμε. Όμως σε ένα σενάριο έντασης και αβεβαιότητας όπως αυτό που διανύουμε, τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί.

Μέχρι σήμερα, η Ιταλία εισάγει φυσικό αέριο από τη Ρωσία για περίπου το 38% των αναγκών της. Πόσο καιρό θα μπορούσε να διαρκέσει χωρίς τις προμήθειες της Μόσχας; Ο υπουργός Οικολογικής Μετάβασης, Ρομπέρτο ​​Τσινγκολάνι, έκανε γνωστό στα μέσα Μαρτίου ότι «αν η Ρωσία έκλεινε τη βρύση φυσικού αερίου αύριο, θα είχαμε αποθέματα για οκτώ έως εννέα εβδομάδες». Με λίγα λόγια, η χώρα μας θα είχε αρκετό φυσικό αέριο για δύο μήνες. Το γεγονός ότι ο χειμώνας τελειώνει θα μπορούσε αναμφίβολα να βοηθήσει, αλλά το πρόβλημα θα επανεμφανιζόταν σε λίγους μήνες. Τουλάχιστον για φέτος δεν θα μείνουμε στα κρύα. Επειτα?

Πρέπει η Ιταλία να προετοιμαστεί για διακοπές παροχής φυσικού αερίου, με δελτίο; “Αλλά όχι. Σε αντίθεση με άλλες χώρες, βρισκόμαστε σε έγκαιρη προειδοποίηση εδώ και ένα μήνα”, διαβεβαιώνει ο Cingolani στους Corriere della Sera, και αυτό σημαίνει ότι “παρακολουθούμε την τάση των προμηθειών φυσικού αερίου μέρα με τη μέρα. Και αυτή τη στιγμή το φυσικό αέριο συνεχίζει να φτάνει τακτικά, ακόμη και περισσότερο από ένα χρόνο πριν”. Για το γεγονός ότι μπορεί κανείς να είναι σίγουρος, “με έναν πόλεμο σε εξέλιξη είναι προφανές ότι δεν μπορεί να είναι σίγουρος. Διαφορετικά – επισημαίνει – παρακολουθεί την κατάσταση. Έχοντας υπόψη τις ενέργειες σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Το καθήκον μιας κυβέρνησης είναι ακριβώς αυτό. Επαναλαμβάνω, είμαστε σε έγκαιρη προειδοποίηση εδώ και ένα μήνα, άλλοι για λίγες μέρες».

Το σχέδιο της Ιταλίας να ανεξαρτητοποιηθεί από τη Μόσχα

Πώς κινείται όμως η Ιταλία για να αναπληρώσει μια πιθανή διακοπή των προμηθειών; Και πόσο καιρό θα χρειαστεί για να βρεθούν εναλλακτικές λύσεις; «Στόχος μας είναι να ανεξαρτητοποιηθούμε από τη Ρωσία πολύ γρήγορα», δήλωσε χθες στο Tg1 ο υπουργός Cingolani. Το θέμα της πιθανής έλλειψης ρωσικών προμηθειών φυσικού αερίου αφορά «την Ιταλία και όλη την Ευρώπη γιατί αυτό είναι ένα εξ ολοκλήρου ευρωπαϊκό πρόβλημα» και η χώρα μας «αυτή τη στιγμή εργάζεται πολύ στενά για να διαφοροποιήσει τις πηγές», εξήγησε ο Τσινγκολάνι. «Εργαζόμαστε για να υπογράψουμε γρήγορα συμβόλαια με άλλες χώρες που μπορούν γρήγορα να αντικαταστήσουν τα περίπου 29 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου που εισάγουμε από τη Ρωσία». Ως εκ τούτου, το σχέδιο «α» είναι η αγορά φυσικού αερίου από άλλες χώρες, ακόμη και αν δεν είναι απλό. Αυτό, προειδοποιεί ο ιδιοκτήτης του ακάρεως, «είναι πρόβλημα ενεργειακής ανεξαρτησίας αλλά και εθνικής ασφάλειας». Στα μέτρα αυτά «προστίθεται το γεγονός ότι αυξάνουμε τον αριθμό των επαναεριοποιητών, πλοίων που μετατρέπουν υγρό αέριο σε αέριο που εγχέεται στους αγωγούς φυσικού αερίου» και «επιταχύνουμε πολύ τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας».

Σύμφωνα με το στέλεχος, αυτές οι πλατφόρμες επαναεριοποίησης σε πλωτές μονάδες, αγκυροβολημένες κοντά σε λιμάνια και τα σημεία σύνδεσης με το δίκτυο φυσικού αερίου, θα λειτουργήσουν σε 12-18 μήνες για περίπου 16-24 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Χάρη σε αυτούς τους αεριοποιητές, η Ιταλία θα μπορούσε να αυξήσει τις εισαγωγές υγρού αερίου από τις Ηνωμένες Πολιτείες,

Η κυβέρνηση μελετά επίσης πώς να μειώσει τη χρήση φυσικού αερίου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Μια άλλη εναλλακτική είναι η αύξηση του ρυθμού ροής του αγωγού Tap κατά περίπου 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως. Για να γίνει αυτό, σύμφωνα με τον Τσινγκολάνι, χρειάζονται περίπου 45-65 μήνες και θα χρειαστούν επεμβάσεις στην Αλβανία και την Ελλάδα στους σταθμούς συμπίεσης.

Τα τρία επίπεδα κρίσης που προβλέπει το «σχέδιο έκτακτης ανάγκης»

Αυτή τη στιγμή, ωστόσο, οι βρύσες της Μόσχας παραμένουν ανοιχτές. Πηγές από το Palazzo Chigi έκαναν γνωστό χθες ότι «η κυβέρνηση δεν αξιολογεί την ενεργοποίηση της «κατάστασης συναγερμού» που σχετίζεται με την ενεργειακή κρίση». Η Ιταλία παραμένει σε κατάσταση έγκαιρης προειδοποίησης προς το παρόν, όπως αποφασίστηκε από το Ακάρεα τον περασμένο Φεβρουάριο: πράγμα που σημαίνει ότι η κατάσταση παρακολουθείται και ότι το υπουργείο προετοιμάζει «εξαιρετικά προληπτικά μέτρα που αποσκοπούν στην παροχή κινήτρων για την πλήρωση της αποθήκης εκ των προτέρων με όσον αφορά τις διαδικασίες που υιοθετούνται υπό κανονικές συνθήκες».

Τα άλλα δύο επίπεδα κρίσης που προβλέπει το «σχέδιο έκτακτης ανάγκης του ιταλικού συστήματος φυσικού αερίου» είναι το «συναγερμό» και το «έκτακτη ανάγκη». Η ειδοποίηση ενεργοποιείται όταν υπάρχει πτώση των προμηθειών, για παράδειγμα σε περίπτωση δυσμενών καιρικών φαινομένων αλλά και για προβλήματα στις προμήθειες. Σε αυτή την περίπτωση, θα ενεργοποιούνταν μια σειρά από αντίμετρα: στο μεταξύ, η μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου, μετά η αύξηση των εισαγωγών από άλλες πηγές και τέλος η χρήση εναλλακτικών καυσίμων σε βιομηχανικές μονάδες (θα μπορούσε η Ιταλία να επανενεργοποιήσει τις μονάδες άνθρακα;).

Τέλος, υπάρχει και ένα τρίτο επίπεδο, το έκτακτο, που συμβαίνει όταν υπάρχει «σημαντική αλλοίωση της παροχής ή διακοπή των προμηθειών». Σε αυτό το σενάριο, η κυβέρνηση θα ήταν ελεύθερη να λάβει πιο δραστικά μέτρα: καθορισμός νέων ορίων θερμοκρασίας για οικιακή θέρμανση, υποχρεωτική μείωση της απόσυρσης φυσικού αερίου των βιομηχανικών πελατών, προσφυγή στην αποθήκευση, αναστολή της προστασίας των τιμών που καθόρισε η Arera. Ένα σενάριο που είναι μακριά προς το παρόν. Αλλά δεν μπορεί να αποκλειστεί εντελώς.