Οι Έλληνες έφεραν την αμπελοκαλλιέργεια στην Ιταλία, αλλά ποτέ δεν τέθηκε το ερώτημα πώς θα το έκαναν. Τουλάχιστον μέχρι τώρα: η έρευνα καταδεικνύει ακριβώς το αντίθετο και ακολουθεί τα χνάρια των Ελλήνων και στη συνέχεια των Ρωμαίων στη διείσδυση στα Απέννινα εδάφη, ξεκινώντας από το Alta Val d’Agri, έναν από τους τερματικούς σταθμούς της ελληνικής εξερεύνησης και στη συνέχεια του Ρωμαϊκός αποικισμός της Λουκανικής ενδοχώρας, στη Basilicata – η οποία υπερηφανεύεται για 3.000 χρόνια οινοποιητικής ιστορίας – όπου η αμπελοκαλλιέργεια ήταν ήδη ευρέως διαδεδομένη πρακτική όταν έφτασανανακατασκευάστηκε στο terroir του (περιβάλλον, άνθρωπος και ποικιλία), αναζητώντας ακριβώς εκείνα τα σταφύλια και τα κρασιά που στη συνέχεια παίρνουν μαζί τους στην πατρίδα τους και πώς η εξάπλωση του αμπελιού κατά μήκος της χερσονήσου, και στη συνέχεια στη Γαλλία, ακολούθησε διαφορετικούς δρόμους από αυτά που μέχρι τώρα θεωρούσαμε δεδομένα. Προς αυτή την κατεύθυνση συνεχίζονται οι μελέτες για τα «Enotria, Grumentum και τα κρασιά της Alta Val d’ Agri», όπως προβλέπεται στον τόμο που εκδόθηκε από το Στρατιωτικό Γεωγραφικό Ινστιτούτο «Ανάμεσα στα βουνά της Ενότριας. Αρχαία μορφή της περιοχής και αμπελουργικό τοπίο στο Alta Val d’Agri» από τον επιμελητή Stefano Del Lungo, αρχαιολόγο, ερευνητή Cnr Ispc και επικεφαλής της μικτής ερευνητικής ομάδας (Cnr, Crea και επαγγελματίες του αρχαιολογικού και αρχειακού τομέα) και η οποία θα παρουσιαστεί, στις 9 και 10 Ιουνίου, στο συνέδριο «Ανακαλύπτοντας το Alta Val D’agri. Γη προέλευσης ορισμένων αμπελιών που πιστεύουμε ότι έφτασαν στην Ιταλία από την Ελλάδα (και θα σας πούμε γιατί δεν συμβαίνει αυτό)» , προωθείται από Κοινοπραξία κρασιών του Doc Terre dell’Alta Val d’Agriστο Hotel dell’Arpa στο Viggiano.
Μια πρόσκληση να γνωρίσουμε μια σχεδόν άγνωστη περιοχή της χερσονήσου μας, αλλά και κυρίως να ανακαλύψουμε την προέλευση του αμπελιού, από τα κύρια ιταλικά αμπέλια και μάλιστα μερικά γαλλικά, σε μια πραγματική «επιστημονική επανάσταση» στην Ενώτρια. ΚΑΙ Χρειάστηκε μια πολύ αξιοσέβαστη ομάδα για να επιτύχει τόσο σημαντικά αποτελέσματα, καταρρίπτοντας αμπελουργικούς μύθους και βεβαιότητες, και να τους δώσει στιβαρότητα σε μια έρευνα που συνδυάζει την ιστορική γενετική με την αρχαιολογία μέσω βιολογικών επιστημών (το DNA των ποικιλιών), γεωπονικής (τις ιδιότητες περιβαλλοντικοί παράγοντες και αμπελογραφικά χαρακτηριστικά) και την αρχαιότητα (η αρχαία τοπογραφία των κοιλάδων των ποταμών, η φυτική βιοποικιλότητα που αποδίδεται σε τερακότα και μέταλλο, τα κελάρια των σπηλαίων, η συνοδευτική αρχειακή τεκμηρίωση): από τον Antonio Affuso, αρχαιολόγο με ειδίκευση στην Προϊστορία, στους Vittorio Alba, Angelo Raffaele Caputo και Pasquale Cirigliano, γεωπόνους ερευνητές από την Crea (Ve), από την Teodora Cicchelli και την Annarita Sannazzaro, αρχαιολόγους ειδικευμένους στην Classical Age researcher of, biologist, στη Marica Crea (Ve), από την Dorangela Graziano, πτυχιούχος Διαχείριση και Συντήρηση Αρχειονομικής και Βιβλιοθηκικής Κληρονομιάς, στην Agata Maggio, δημο-εθνοανθρωπολόγο και βιβλιοθηκονόμο του Cnr Ispc, από τον Francesco Mazzone, οινολόγο της Crea (Ve), έως την Adolorata Preite, αρχαιολόγο , με εξειδίκευση στην Προϊστορία και την Πρωτοϊστορία, στον Sabino Roccotelli, ειδικό στη γεωργία (αμπελουργία και οινολογία) της Crea (Ve).