Μια έκθεση που ανιχνεύει τα θεμελιώδη στάδια της ελληνικής παρουσίας στον Κόλπο της Νάπολης, η οποία έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην κοινωνικοοικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη της αρχαίας Καμπανίας και γενικότερα στη διαμόρφωση του δυτικού πολιτισμού.

Ξεκινά την Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου «Οι Έλληνες πριν από τους Έλληνες. Στις απαρχές της Ελληνικής παρουσίας στον Κόλπο της Νάπολης», ένα έργο που προωθείται από την Procida Ιταλική Πολιτιστική Πρωτεύουσα 2022 και γεννήθηκε από τη συνεργασία μεταξύ του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου της Νάπολης, του Αρχαιολογικού Πάρκου Campi Flegrei, της Εποπτείας Αρχαιολογίας, Fine Τέχνες και Τοπίο για τη Μητροπολιτική Περιοχή της Νάπολης και το Πολιτικό Μουσείο της Procida “Sebastiano Tusa”, με τη συμβολή της Περιφέρειας της Καμπανίας.

Η διαδρομή της έκθεσης, η οποία δείχνει επίσης στο κοινό μια σειρά από απολύτως αδημοσίευτα ευρήματα, αναπτύσσεται έτσι σε τρία σημεία, ξεκινώντας ιδανικά από το Civic Museum of Procida, το οποίο παρουσιάζει τον ρόλο του Vivara στη Μέση Εποχή του Χαλκού ως σημαντικό εμπορικό κόμβο στο δίκτυο. της ενεργούς θαλάσσιας κυκλοφορίας στη λεκάνη της Μεσογείου: επιχειρηματίες Μυκηναίοι έμποροι έφτασαν από την Ελλάδα σε αναζήτηση πρώτων υλών, ιδιαίτερα μετάλλων.

Η ιστορία συνεχίζεται στο MANN με επίκεντρο τον μυκηναϊκό πολιτισμό και τα υλικά στοιχεία που του αποδίδονται στον κόλπο της Νάπολης και στη συνέχεια επικεντρώνεται στις σχέσεις μεταξύ του Αιγαίου και της περιοχής της Καμπανίας στο πρώτο μισό του 8ου αιώνα π.Χ. βρίσκονται τώρα στην αυγή του ελληνικού αποικισμού στη Δύση, που ξεκίνησε με τη γέννηση του Πιθεκουσάι, της σημερινής Ίσκιας.
Η διαδρομή καταλήγει στο Κάστρο της Μπάγια, στο Bacoli, έδρα του Αρχαιολογικού Πάρκου Campi Flegrei, που φιλοξένησε το συνέδριο παρουσίασης του έργου την Πέμπτη 29 Σεπτεμβρίου, όπου εικονογραφείται η ίδρυση του Cuma, που αντιπροσωπεύει τον οριστικό οικισμό στην ηπειρωτική χώρα των ελληνικών λαών. στην Καμπανία. Εδώ οι Έλληνες φύτεψαν μια πραγματική πόλη, ευανάγνωστη σε όλα της τα μέρη (χωριό, νεκρόπολη, ιερά).

Στο Civic Museum of Procida υπάρχουν θραύσματα αγγείων από τη Μέση Εποχή του Χαλκού

Στο Δημοτικό Μουσείο «Sebastiano Tusa» της Procida, με την έκθεση των σημαντικότερων θραυσμάτων αιγαιομυκηναϊκής κεραμικής, σηματοδοτεί το ιδανικό ξεκίνημα της εκθεσιακής αφήγησης της διαδρομής που ακολουθείται από «Οι Έλληνες πριν από τους Έλληνες» κατά μήκος των Φλεγραϊκών ακτών στο ο μεσαίωνας του Χάλκινου.
Το δρομολόγιο της έκθεσης χωρίζεται στην ενότητα «Αρχαία ιστορία του νησιού Procida» και συγκεκριμένα στην αίθουσα III «Το λιμάνι-απόβαση, καθημερινή ζωή, συναντήσεις και ανταλλαγές». Τα αντικείμενα προέρχονται από τις αρχαιολογικές ανασκαφές της Vivara, που ξεκίνησαν από τον Giorgio Buchner στις αρχές της δεκαετίας του 1930 και στη συνέχεια συλλήφθηκαν και πραγματοποιήθηκαν συστηματικά από το 1976 μέχρι σήμερα. Η συλλογή που εκτίθεται μαρτυρεί πώς τα πλοία που ερχόντουσαν από τις ακτές της Μεσσηνίας, της Λακωνίας και της Αργολίδας έφτασαν στο Vivara φέρνοντας μαζί τους εμπορεύματα κύρους, κολιέ από γυάλινη πάστα και φορέματα διακοσμημένα με διακοσμητικά από χρυσό φύλλο, αλλά κυρίως μεγάλα πλοία μεταφοράς και εκλεπτυσμένη βαφή. φλιτζάνια και κούπες, κανάτες εξαιρετικής ποιότητας και βάζα που περιέχουν αρωματικά έλαια. Ανάμεσα στα εκθέματα που εκτίθενται, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε ένα μικρό ασκό που έχει μια ιδιόμορφη διακόσμηση σε λαμπερό μαύρο χρώμα που αποτελείται από φυτά κρόκου που στηρίζονται σε δύο παράλληλες οριζόντιες ταινίες. Ακριβώς όπως είναι απαραίτητο να επισημανθεί η παρουσίαση ενός βάζου τύπου καναανίτη (λεβαντίνικης ή μεσογειακής-ανατολικής προέλευσης) που περιείχε φυτικό έλαιο αρωματισμένο με αρωματικά βότανα. Η ανακάλυψη αυτού του βάζου εφιστά την προσοχή σε ένα περαιτέρω διαθαλάσσιο δίκτυο που πρέπει να συνέδεε, μέσω μιας σειράς ενδιάμεσων λιμανιών της Βόρειας Αφρικής και της Σικελίας, τη λεβαντινο-κρητική περιοχή και το Δέλτα του Νείλου με το κανάλι της Σικελίας, και από εδώ, πιθανώς μέσω λιμανιών που βρίσκονται προς τη Δύση (όπως αυτή που αντιπροσωπεύει το νησί Μόζια), με το κάτω Τυρρηνικό Πέλαγος.
Η εκθεσιακή διαδρομή του Πολιτικού Μουσείου της Procida, λοιπόν, επικεντρώνεται ιδιαίτερα στην αναπαράσταση του κύριου ρόλου της περιοχής Procida-Vivara στο πλαίσιο της θαλάσσιας κυκλοφορίας που συνέδεε τη μυκηναϊκή Ελλάδα με τη Δύση κατά τη 2η χιλιετία π.Χ.

Στο Civic Museum of Procida, η έκθεση «Οι Έλληνες πριν από τους Έλληνες» θα είναι ορατή, τις ημέρες των εγκαινίων, από τις 29 Σεπτεμβρίου έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022. την επιμέλεια της έκθεσης έχουν οι αρχαιολόγοι Monica Scotto di Covella και Federica Bertino.

Στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάπολης, μια διαδρομή που ενσωματώνει μόνιμες συλλογές και ευρήματα που δεν έχουν ξαναδεί

Το ταξίδι του «Οι Έλληνες πριν από τους Έλληνες», στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Νάπολης, εκτυλίσσεται στις αίθουσες των ενοτήτων Προϊστορίας και Πρωτοϊστορίας και Isola d’Ischia: εδώ τα τεχνουργήματα σε μόνιμη έκθεση, με ad hoc γραφικά και εκπαιδευτικές συσκευές που περιγράψτε τη θεματική διαδρομή, διάλογος με κάποια ευρήματα που δεν έχουν εκτεθεί ποτέ μέχρι τώρα.
Το δρομολόγιο ξεκινά στην αίθουσα CXXIX με την εισαγωγή αφιερωμένη στον μυκηναϊκό πολιτισμό και τα «πρώτα οράματα» της έκθεσης: πρόκειται για τρία μυκηναϊκά αγγεία που βρέθηκαν στην περιοχή του Αιγαίου, που ανήκουν στην πολύ πλούσια «βυθισμένη» κληρονομιά του MANN. Τα αντικείμενα αποκτήθηκαν από το Μουσείο στα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα, όταν η διάταξη των συλλογών ήταν ακόμα συνδεδεμένη με ένα εγκυκλοπαιδικό κριτήριο: ήταν ο Vittorio Spinazzola, τότε διευθυντής του Ινστιτούτου και των ανασκαφών αρχαιοτήτων στη Νάπολη, που ανέθεσε το η αγορά δύο μικρών βάζων με αναβολέα μαζί με μερικά άλλα αντικείμενα. το 1911, πάλι, ένα βάζο σε σχήμα αχλαδιού από τη Ρόδο έφτασε στη Νάπολη από τα Βασιλικά Μουσεία του Βερολίνου ως ανταλλαγή. Ανάμεσα στα «που δεν φάνηκαν ποτέ σε προετοιμασία» υπάρχουν επίσης ενδιαφέροντα υλικά από την πρόσφατη τοποθεσία Afragola της Εποχής του Χαλκού και δανεισμένα από την Εποπτεία Αρχαιολογίας, Καλών Τεχνών και Τοπίου για τη μητροπολιτική περιοχή της Νάπολης: δεκατρία βάζα impasto, μυκηναϊκού τύπου αγγείο, δεκατέσσερα θραύσματα κεραμικής μυκηναϊκού τύπου και δύο χάλκινες περόνες. Το κεραμικό υλικό που βρέθηκε στην Afragola είναι ιδιαίτερης σημασίας γιατί μας επιτρέπει να ανασυνθέσουμε τις σχέσεις που υπήρχαν μεταξύ διαφορετικών περιοχών της Μεσογείου: τα έπιπλα που χαρακτηρίζονται από ένα τυπικό στυλ της ανατολικής κοιλάδας του Πάδου πλαισιώνονται, στην πραγματικότητα, από μια εμφανή μυκηναϊκή παραγωγή , που αποκαλύπτει μια νέα τομή στις ιταλικές μελέτες για την Πρωτοϊστορία. Αυτές οι μαρτυρίες ανοίγουν έτσι ένα παιχνίδι διασταυρώσεων μεταξύ της μόνιμης συλλογής και της προσωρινής έκθεσης του MANN: στην πραγματικότητα, στην αίθουσα CXLVII, φυλάσσονται τα υλικά από τη Vivara (Μέση Εποχή του Χαλκού), μια έκφραση ενός νησιωτικού πολιτισμού που, μαζί με τις πρόσφατες μαρτυρίες από την ενδοχώρα της Αφραγκόλας μαρτυρούν τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των Μυκηναίων και της περιοχής του κόλπου της Νάπολης κατά την Εποχή του Χαλκού.

Η διαδρομή συνεχίζεται στην αίθουσα CXXVII, όπου ορισμένα τεχνουργήματα αιγαιοπελαγίτικης προέλευσης, που ανήκουν σε ταφικά αντικείμενα από τις νεκροπόλεις Capua και Cumae, αποτελούν την αφετηρία για την απεικόνιση των επαφών Ελλάδας-Καμπανίας στην πρώιμη Εποχή του Σιδήρου. Στο τέλος του δρομολογίου (αίθουσα CXXV) δεν μπορεί να λείπει η εστίαση στο νησί Ίσκια και στη γέννηση των Πιθεκουσσών, την αρχή του ελληνικού αποικισμού στη Δύση.

Η έκθεση MANN ενσωματώνεται σε μια περιήγηση που περιλαμβάνει το Civic Museum of Procida και το Αρχαιολογικό Πάρκο Campi Flegrei: αν η αρχή της διαδρομής εξελιχθεί στην Procida, με συμβολική αφιέρωση στον ρόλο της Vivara στην Εποχή του Χαλκού, στο Campi Flegrei, Από την άλλη, η ιστορία επικεντρώνεται στην ίδρυση του Κούμα, που αντιπροσώπευε την πρώτη οριστική εγκατάσταση των ελληνικών λαών στη νότια Ιταλία. Η έκθεση στο MANN διαμορφώνεται, επομένως, ως σύνδεσμος μεταξύ δύο διαφορετικών στιγμών: ενός δεσμού που μαρτυρεί πώς η πολιτιστική μόλυνση ήταν η αρχή νέων ιστορικών και πολιτιστικών μονοπατιών στην αρχαιότητα.

Στο MANN η έκθεση «Οι Έλληνες πριν από τους Έλληνες» θα είναι ορατή από τις 29 Σεπτεμβρίου (εγκαίνια: 5 μ.μ.) έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022. την επιμέλεια της έκθεσης στον Αρχαιολογικό έχει ο Giovanni Vastano, Υπεύθυνος του Τομέα Προϊστορίας και Πρωτοϊστορίας

Στο Αρχαιολογικό Πάρκο Campi Flegrei μια διαδρομή που συνδέεται με την πόλη Cuma

Στο Αρχαιολογικό Πάρκο Campi Flegrei η έκθεση «Οι Έλληνες πριν από τους Έλληνες» εστιάζει ιδιαίτερα στο Cuma: από την ίδρυση, σχεδόν σύγχρονη με την ίδρυση των Pithekoussai στο νησί Ischia, μέχρι την προοδευτική δόμηση μιας πόλης, ευανάγνωστο σε όλα τα συστατικά μέρη του: νεκρόπολη, ιεροί χώροι και οικιστικοί χώροι. Το Cuma αποτελεί ένα πραγματικό ελληνικό προγεφύρωμα προς την καρδιά ενός Τυρρηνικού Πελάγους στο οποίο συχνάζουν και ταξιδεύουν υψηλού προφίλ εμπορικοί και πολιτιστικοί συνεργάτες και ανταγωνιστές, με τους οποίους η νεογέννητη πόλη επικοινωνεί ισότιμα. Μια παρόμοια ανταλλαγή ξεκίνησε επίσης πολύ νωρίς με τους γειτονικούς πληθυσμούς, τους Ετρούσκους και τους ιθαγενείς.

Το δρομολόγιο αναπτύσσεται στο τμήμα του Αρχαιολογικού Μουσείου του Campi Flegrei που βρίσκεται στο Αραγωνικό Κάστρο της Baia, στο τμήμα αφιερωμένο στον Cuma. Διασχίζοντας τις αίθουσες στις οποίες εκτίθενται μόνιμα τα εκθέματα, σκοπεύει να (ξανα)αφηγηθεί την αρχαιότερη ιστορία του χώρου μέσω της επανερμηνείας συγκεκριμένων αντικειμένων και πλαισίων με ιδιαίτερα υποβλητική και σημαντική αξία. Αυτή η ιδανική διαδρομή ξεκινά από την αίθουσα 6, η οποία εκθέτει προελληνικά ταφικά αντικείμενα που προκύπτουν από πρόσφατες έρευνες του Κέντρου Jean Bérard. Αυτά προσφέρουν το σύνθημα για να μιλήσουμε για το «πριν» του Κούμα, όταν η περιοχή που επλήγη στη συνέχεια από την ελληνική πόλη εξακολουθούσε να καταλαμβάνεται από τους πληθυσμούς που σχετίζονταν με τους λεγόμενους «Τάφους Φόσσα». Το δρομολόγιο συνεχίζεται στην αίθουσα 7, όπου φυλάσσεται η περίφημη λήκυθος με διπλή επιγραφή στο κάτω μέρος: η πρώτη γραμμένη με ευβοϊκά ελληνικά γράμματα αλλά μη ελληνικό περιεχόμενο και η δεύτερη αποτελείται από δύο αλφαβητικές σειρές που αναφέρονται στον Εύβοικο και Κορινθιακές σφαίρες, που μαρτυρούν την πολλαπλότητα των πολιτιστικών στοιχείων που υπάρχουν στην Κούμα. Στην ίδια αίθουσα, μέσα από την ανάλυση των τάφων της Πιθηκουσίας, αντιμετωπίζονται τα προβλήματα που σχετίζονται με την εκδήλωση δύναμης, βαθμίδας και πλούτου στις αρχαιότερες ελληνικές ταφές. Το δωμάτιο 8, από την άλλη πλευρά, προσφέρει μια επισκόπηση της δυναμικής των οικισμών που διέπουν την ίδρυση του Cuma, τη χωρική οργάνωση της πόλης και τις προϋπάρχουσες δομές των οχυρώσεων. Το δρομολόγιο συνεχίζεται στην αίθουσα 9, όπου επισημαίνονται οι μαρτυρίες που αφορούν τα ιερά της κάτω πόλης. Εκείνη κοντά στο αμφιθέατρο έδωσε ενδιαφέροντες χάλκινους δίσκους από αλουμινόχαρτο που αναφέρονται στην προσέλευση αυτού του ιερού χώρου. Το δρομολόγιο τελειώνει στην αίθουσα 10, με κέντρο τη νεκρόπολη Cuman. Εδώ είναι δυνατό να συλλάβουμε σημαντικά στοιχεία της κοινωνικής δομής της ελληνικής κοινότητας της πρώτης αποικιακής φάσης και να συναγάγουμε τις λειτουργίες και τους ρόλους του νεκρού από την ανάγνωση των επιμέρους τάφων.

Η σκηνή PAFLEG της έκθεσης «Οι Έλληνες πριν από τους Έλληνες» αποτελεί το ιδανικό σημείο άφιξης του δρομολογίου που, ξεκινώντας από την Procida και τις πρώτες μυκηναϊκές επαφές και περνώντας από τις Πιθηκουσσές και τις πρώτες αποικιακές επαφές, βρίσκει τη φυσική της έκβαση στην ίδρυση Cuma και στην προοδευτική δόμηση μιας περιοχής στην οποία οι πληθυσμοί που εμπλέκονται σύντομα δεν θα γίνουν πλέον Έλληνες, αυτόχθονες ή Ετρούσκοι, αλλά η Καμπανία.

Στο Αρχαιολογικό Πάρκο Campi Flegrei η έκθεση «Οι Έλληνες πριν από τους Έλληνες» θα είναι ορατή από τις 29 Σεπτεμβρίου (εγκαίνια: 12 το μεσημέρι) έως τις 31 Δεκεμβρίου 2022: την έκθεση επιμελείται στο PAFLEG η Francesca Mermati, επικεφαλής του καταλόγου.