«Είναι λάθος να φανταζόμαστε τους ΝΕΕΤ ως παθητικά και απαθή άτομα, χωρίς όνειρα και φιλοδοξίες, που αντίθετα χαρακτήριζαν τις γενιές των παππούδων μας και των γονιών μας. Αντίθετα, πρέπει να μιλήσουμε για νέους που έχουν στερηθεί τη δυνατότητα όχι μόνο να χτίσουν, αλλά και να φανταστούν το δικό τους μέλλον». Αυτό είναι ένα από τα μηνύματα που προκύπτουν από το ένατο τεύχος του Αστικόςπεριοδικό που εκδίδεται από Ίδρυμα Κοινωνικής Ιταλίας κάθε έξι μήνες για την αντιμετώπιση σύνθετων ζητημάτων που σχετίζονται με την κοινωνία, την κοινωνική οικονομία, την εκπαίδευση και τον πολιτισμό.
Το τεύχος Ιανουαρίου, με τίτλο “Ο λαβύρινθος των NEETs”, ήταν αφιερωμένη στο φαινόμενο του νέοι που δεν σπουδάζουν ούτε εργάζονται (το NEET ακριβώς, από το αγγλικό ακρωνύμιο “Όχι στην απασχόληση, την εκπαίδευση ή την κατάρτιση»ολοένα και συχνότερα στη χώρα μας. Ο Civic αμφισβήτησε διάφορα θέματα σχετικά με αυτό, με στόχο να παράσχει ευρείας κλίμακας εκτιμήσεις – δημογραφικές, κοινωνιολογικές, ψυχολογικές ή στατιστικές – αλλά και να αναφέρει άμεσες εμπειρίες αγοριών και κοριτσιών ή επιτυχημένες πρωτοβουλίες στον τρίτο τομέα.
Νετ: φαινόμενο κυρίως ιταλικό. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που δημοσιεύθηκαν κατά τη διάρκεια του έτους από τη Eurostat και την Istat, Οι NEET στην Ιταλία αντιπροσωπεύουν το 25,1% του πληθυσμού μεταξύ 15 και 34 ετών (περίπου τρία εκατομμύρια νέοι). «Τρομακτικά νούμερα ξεφεύγουν από πάνω μας», σχολίασε Τζιανλούκα Σαλβατόρι, γενικός γραμματέας του Social Italy Foundation. Οι νέοι που έχουν παράτησε νωρίς το σχολείο, η απόκτηση το πολύ απολυτηρίου μέσης εκπαίδευσης και η απόφαση να μην παρακολουθήσουν μαθήματα γυμνασίου ή άλλα μαθήματα κατάρτισης, αποτελούν το 12,7% του συνόλου, ποσοστό τρεις μονάδες υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Έχουμε λοιπόν να κάνουμε με 517 χιλιάδες αγόρια και κορίτσια, με ένα επικράτηση του ανδρικού φύλου (14,8%) έναντι του γυναικείου (10,5%) και με α έντονο εδαφικό χάσμα: Νότια και Νησιά (16,6%), Βόρεια (10,7%) και Κέντρο (9,8%). Από αυτά “που εγκαταλείπουν πρόωρα την εκπαίδευση” (Έλετ) μόνο ένας στους τρεις, αφού φύγει από το σχολικό σύστημα, βρίσκει δουλειά: “Έτσι γεννιούνται οι NEET», συνέχισε ο Σαλβατόρι.
Το φαινόμενο είναι διαδεδομένη στην Ιταλία περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη περιοχή της Ευρώπης: το ποσοστό των ΝΕΕΤ στη χώρα μας (23,1%) όχι μόνο είναι σημαντικά υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ (13,1%), αλλά απέχει και πολύ από την προτελευταία θέση (που κατέχει η Ελλάδα, με 17,3%) και από την τρίτη τελευταία ( Ισπανία, 14,1%). Αν συμπεριλάβουμε στην καταμέτρηση και νέους που έχουν ολοκληρώσει μια εκπαιδευτική διαδικασία αλλά δεν μπορούν να βρουν δουλειά, το ποσοστό ανεργίας των νέων εκτοξεύεται στο 40%.
Αυτή η κατάσταση συχνά (λανθασμένα) αποδίδεται, παρά σε κοινωνικούς και οικονομικούς λόγους, σε ααπάθεια των γενεώνπου εκδηλώνεται με τη μορφή κοινωνικής απάθειας ή αδιαφορίας για κοινωνικά προβλήματα (δημιουργώντας, για να αναφέρω το βιβλίο του Michele Serra, μια γενιά “Ξαπλωμένη”). Σύμφωνα με τη μελέτη “Νέοι Ιταλοί, δίχτυα και πολιτική δέσμευση«Πρόκειται για ένα λανθασμένη αντίληψη: Οι νέοι Ιταλοί δεν είναι λιγότερο πολιτικά ενεργοί από τις προηγούμενες γενιές, αλλά μόνο με διαφορετικούς τρόπους. Οι μορφές ακτιβισμού και συμμετοχής έχουν αλλάξει και σήμερα επικεντρώνονται σε κοινωνικές ή περιβαλλοντικές παρεμβάσεις ή μορφές διαδικτυακής διαμαρτυρίας και κριτικής κατανάλωσης.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ – ΟΙ ΑΔΙΑΦΟΡΗΤΟΙ ΜΙΣΘΟΙ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΚΙΝΔΥΝΟΥΝ ΝΑ ΕΚΔΥΛΩΣΟΥΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΘΥΜΟ
Ο ρόλος του σχολείου. Ποιοι είναι όμως στην πραγματικότητα οι παράγοντες που επηρεάζουν το φαινόμενο της σχολικής διαρροής; Απάντησε σε αυτή την ερώτηση Μορίς Ντελ Κόντε, καθηγητής εργατικού δικαίου στο Πανεπιστήμιο Bocconi του Μιλάνου: «Αυτό το φαινόμενο επικεντρώνεται στα δύο τελευταία χρόνια της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Η κύρια αιτία είναι σίγουρα ότι είχε μια λανθασμένη ένδειξη σε σχέση με το πρόγραμμα σπουδών του γυμνασίου. Στην πραγματικότητα, το σχολικό μας σύστημα στερείται μιας διαδρομής προσανατολισμού που διεξάγεται από επαγγελματίες που λαμβάνουν συνέντευξη από μεμονωμένα παιδιά, αξιολογώντας τα δυνατά και αδύνατα σημεία, τα ταλέντα και τις φιλοδοξίες τους. Στην Ιταλία, αυτή η σύγκριση πραγματοποιείται εντός του σπιτιού, με τη συμβουλή οικογενειακών φίλων ή γονέων που αναφέρουν τις προσωπικές τους εμπειρίες χωρίς, ωστόσο, ένα πραγματικό κριτήριο αξίας.» Μια άλλη αιτία του «εγκατάλειψη” (η σχολική εγκατάλειψη) είναι, για τον Del Conte, «ο πολύ δυνατός πτυχιούχος του γυμνασίου μας. Ένα μεγάλο μέρος αυτών των παιδιών χρειάζεται συνδυάζουν τη θεωρητική γνώση με την πρακτική εμπειρίακαι ιδού η δυσαρέσκεια που αναπόφευκτα μπαίνει στον φαύλο κύκλο της εγκατάλειψης των σπουδών».
Δεύτερος Μαουρίτσιο Λαγκάναυποψήφιος διευθυντής στρατηγικής της ManpowerGroup Italia, «Τα σχολεία, τα πανεπιστήμια και κυρίως τα μαθήματα κατάρτισης πρέπει να επιτρέπουν στους νέους να αποκτήσουν περισσότερες τεχνικές δεξιότητεςτο λεγομενο ‘σκληρές δεξιότητες»αλλά συγχρόνως εκπαιδεύστε τις εγκάρσιες δεξιότητες όσο σημαντικό και αν απαιτείται από την αγορά, το λεγόμενο «δεξιότητες’“. Από αυτή την άποψη, γεννήθηκε το έργο «NeetOn», ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την προώθηση της ενεργού αναζήτησης εργασίας κοριτσιών και αγοριών, με στόχο τη δημιουργία προσωπικοτήτων που θα συμπεριληφθούν σε διάφορους τομείς, από τον βιομηχανικό μέχρι τον κόσμο των υπηρεσιών.
Διαφορετικές εμπειρίες για έναν κοινό στόχο. Αλλά η έκδοση του περιοδικού Civic αποτελείται επίσης από άλλους προβληματισμούς, που προέρχονται από εγκάρσιες και ποικίλες πραγματικότητες. Μάσιμο Μπρέιπρώην υπουργός Κληρονομιάς, Πολιτιστικών Δραστηριοτήτων και Τουρισμού το 2013 και σήμερα γενικός διευθυντής της Treccani, δήλωσε στο Civic ότι είναι απαραίτητο «γίνονται πολίτες πριν από τους εργαζόμενους», διευκρινίζοντας ότι «τα εργαλεία που χρειάζονται οι νέοι για να αντιμετωπίσουν την κοινωνία σήμερα δεν βρίσκονται μόνο στο σχολείο ή στις εξωσχολικές δεξιότητες, αλλά σε πολιτιστικές αξίες που ευνοούν τον εμπλουτισμό των νέων γενεών, των πολιτών του σήμερα και του αύριο. “.
Υπάρχουν επίσης πολυάριθμες ενάρετες εμπειρίες, όπως αυτή του Christine Pozzi, Διευθύνων Σύμβουλος και συνιδρυτής της Edulia, του νέου ιταλικού κόμβου edtech για επίσημη και μη τυπική εκπαίδευση, που αναπτύχθηκε σε συνεργασία με την Treccani. Ο Πότσι προσκαλεί τα αγόρια να βγείτε από τη ζώνη άνεσης για να προσπαθήσετε να υλοποιήσετε έργα και ιδέες: «Είναι δοκιμάζοντας πολλά πράγματα, μελετώντας πολλά διαφορετικά πράγματα που μπορούμε να γνωρίσουμε καλύτερα τον εαυτό μας και να δείξουμε τον εαυτό μας για αυτό που είμαστε και μπορούμε να είμαστε».
Πολλές άλλες ομιλίες στο τεύχος: από Μάθιου Λαντσίνιψυχολόγος και ψυχοθεραπευτής, πρόεδρος του Ιδρύματος Μινώταυρου στο Μιλάνο, ο οποίος μιλά για «ανήκουστη γενιά», στις στατιστικές έρευνες του Αλέξανδρος Ροζίνα, τακτικός καθηγητής δημογραφίας και κοινωνικής στατιστικής στο Καθολικό Πανεπιστήμιο του Μιλάνου. από αναφορές για πρωτοβουλίες μηδενικών χιλιομέτρων για τη δημιουργία «εδαφικών δικτύων», μέχρι τις άμεσες εμπειρίες αγοριών και κοριτσιών που βιώνουν την κατάσταση της NEET.
Το νέο τεύχος του Civic παρουσιάζεται λοιπόν ως χρήσιμο εργαλείο για την κατανόηση της κατάστασης των νέων γενεών, αλλά όχι μόνο: υπάρχει και η επιθυμία να περιγράψτε τις παρούσες (και τις μελλοντικές) λύσεις για να ανακόψετε την εξάπλωση αυτού του φαινομένου και, γιατί όχι, προσπαθήστε να το αντιστρέψετε.
του Flavio Natale
Πηγή εξωφύλλου: Sereznyαπό 123rf.com
Η συντακτική ευθύνη και το περιεχόμενο αναλαμβάνονται από την ASviS
“Επιχειρηματίας. Φοιτητής. Μελετητής τροφίμων. Σκληρός λάτρης του ιστού. Επικοινωνητής. Φιλικός ποπ πολιτισμός. Ασχολείται με τον καφέ.”
