«Η δημιουργία ενός φιλόξενου κλίματος για τη φώκια μοναχός είναι ένα θεμελιώδες βήμα», εξηγεί η Sofia Bonicalza στο Il Bo Live, η οποία με το Care4Seals κέρδισε το βραβείο Terre de Femmes, που δημιούργησε ο Yves Rocher για γυναίκες που δεσμεύονται να προστατεύουν τη βιοποικιλότητα. «Την κυνηγούσαν για τη γούνα της και για διάφορους σκοπούς, και όπως όλα τα μεγάλα θαλάσσια αρπακτικά θεωρούνταν «επιβλαβής» ειδικά από τους ψαράδες. Η άγρια ​​ανθρωποποίηση των ακτών, η ρύπανση και η αύξηση της ναυτικής κίνησης έχουν κάνει τα υπόλοιπα. Τόσο πολύ που από τη δεκαετία του 1970 θεωρείται εξαφανισμένο στην Ιταλία, ακόμα κι αν σποραδικές θεάσεις δεν έλειψαν ποτέ όλες αυτές τις δεκαετίες. Ωστόσο, οι πληθυσμοί της φώκιας μοναχών παραμένουν σήμερα μόνο στην Ελλάδα και τη νότια Κροατία, μαζί με την Τουρκία, το Μαρόκο και το αρχιπέλαγος της Μαδέρα.

Μόλις στην Ελλάδα, το 2019, η Sofia Bonicalza συνάντησε για πρώτη φορά τη φώκια μοναχός, η οποία μπορεί να φτάσει τα 300 κιλά σε βάρος και να βουτήξει έως και 90 μέτρα. Και ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά: μετά από εκείνη τη συνάντηση, πίσω στην Ιταλία, αφιέρωσε όλο τον εαυτό της στην προστασία αυτού του είδους, οργανώνοντας αρχικά τις «εβδομάδες φώκιας μοναχών», πρακτικά και θεωρητικά μαθήματα κατάρτισης για φοιτητές και ενθουσιώδεις, και στη συνέχεια το έργο Care4Seals, που γεννήθηκε από τη συνεργασία μεταξύ του Ομίλου Foca Monaca και του Πανεπιστημίου του Μιλάνου Bicocca.

«Ακριβώς χάρη στη συνεργασία με την καθηγήτρια Elena Valsecchi, μπορούμε να παρακολουθήσουμε την παρουσία της φώκιας στα ιταλικά ύδατα, χάρη στο περιβαλλοντικό DNA (eDna), ή DNA που διασπείρεται στη θάλασσα, προερχόμενο από επιθηλιακά κύτταρα, περιττώματα, βλέννα και γαμέτες για τα περισσότερα» συνεχίζει η Bonicalza.

«Μέχρι πριν από λίγα χρόνια θα ήταν αδιανόητο να παρακολουθούμε την παρουσία της φώκιας με αυτόν τον τρόπο, γιατί για να συλλεχθούν σημαντικές πληροφορίες ήταν απαραίτητο να υπάρχουν μεγαλύτερα δείγματα ή ακόμη, στη δεκαετία του 1990, να σταθεροποιηθούν οι κυτταροκαλλιέργειες», θυμάται η Έλενα. Valsecchi, μοριακός οικολόγος στο Πανεπιστήμιο Bicocca του Μιλάνου. «Σήμερα, ωστόσο, χάρη στις νέες τεχνικές μοριακής βιολογίας μπορούμε να διαβάσουμε απειροελάχιστα ίχνη γενετικού υλικού διασκορπισμένα στο νερό και να καταλάβουμε ποια ζώα έχουν περάσει από αυτήν την περιοχή». Προφανώς το πρώτο θεμελιώδες βήμα είναι η απομόνωση αλληλουχιών DNA που είναι ειδικές μόνο για τη μεσογειακή φώκια, στο «καλούπι» της οποίας να κατασκευαστεί ένας μοριακός ανιχνευτής ικανός να αναχαιτίσει μοναδικά τη γενετική αλληλουχία στόχο στα δείγματα DNA που λαμβάνονται στη θάλασσα.