Η Αλβανία, η οποία κήρυξε την ανεξαρτησία της διαχωρίζοντάς την από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στις 28 Νοεμβρίου 1912, αποτέλεσε αντικείμενο μυστικών συνθηκών όπως η Οθωμανική Αυτοκρατορία κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Μετά τον πόλεμο, η Ανατολία και η Αλβανία μοιράστηκαν μια κοινή μοίρα και αντιμετώπισαν εισβολές για προσάρτηση. Ο Πρόεδρος της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας Μουσταφά Κεμάλ Πασάς προσπάθησε να διαιρέσει την ελληνική στρατιωτική δύναμη με μια στρατηγική που θεωρεί την Αλβανία ως κοινό μέτωπο εναντίον της Ελλάδας, η οποία βρίσκεται σε κοινή κατοχική θέση στην Ανατολία και την Αλβανία. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Μουσταφά Κεμάλ Πασάς έστειλε τον συνταξιούχο στρατιωτικό αξιωματικό με καταγωγή από το Κοσσυφοπέδιο, τον Μιραλάι Σελαχατίν Μπέη, που διέμενε στη Σμύρνη, στην Αλβανία στις 9 Δεκεμβρίου 1920 με οδηγίες. Ο Σελαχατίν Μπέης έγινε υπουργός πολέμου στην Αλβανία. Ωστόσο, η τουρκο-αλβανική συνεργασία δεν τελείωσε εκεί.

ΚΟΙΝΟΣ ΑΓΩΝΑΣ

Με μυστική συμφωνία 12 άρθρων που υπεγράφη μεταξύ των εκπροσώπων της κοινοβουλευτικής κυβέρνησης και των εκπροσώπων της αλβανικής κυβέρνησης, η στρατιωτική υποστήριξη και βοήθεια στην Αλβανία συνδέθηκε με το πρόγραμμα.

Έξι άρθρα της μυστικής συμφωνίας 12 στοιχείων που υπογράφηκε μεταξύ της κυβέρνησης GNAT και της αλβανικής κυβέρνησης, τα οποία βρήκαμε από ελληνικές πηγές και δημοσιεύθηκαν για πρώτη φορά, κάλυπταν τον κοινό αγώνα ενάντια στην Ελλάδα:

1- Το TGNA θα παράσχει την απαραίτητη υλική και ηθική υποστήριξη για την Αλβανία για την επίτευξη των εθνικών της στόχων.

2- Η Τουρκική Μεγάλη Εθνοσυνέλευση αποδέχεται και αναλαμβάνει ότι οι Αλβανικής καταγωγής στρατιώτες και δημόσιοι υπάλληλοι που έχουν διοριστεί στο τουρκικό κράτος θα υπηρετούν στο Αλβανικό κράτος.

3- Η Αλβανική Κυβέρνηση αναλαμβάνει να σχηματίσει έναν στρατό τριών μεραρχιών σε ένα έτος ή λιγότερο.

4- Η αντιπροσωπεία του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας της κυβέρνησης της Άγκυρας αναλαμβάνει να στείλει στρατιωτική αντιπροσωπεία για την εκπαίδευση της εν λόγω μονάδας.

5- Η αλβανική κυβέρνηση συμφωνεί να αναπτύξει το ένα από αυτά τα τμήματα στα σερβικά σύνορα, το άλλο στα ελληνικά σύνορα και να χρησιμοποιήσει το τρίτο για εσωτερική ασφάλεια.

6- Η Αλβανική Κυβέρνηση αναλαμβάνει να σχηματίσει συμμορίες και να τις στείλει στην ελληνική επικράτεια.

Καθώς οι Αλβανοί συνέχιζαν τον αποφασιστικό αγώνα τους ενάντια στην Ελλάδα με την υποστήριξη και τον ενθουσιασμό που έλαβαν από την Τουρκία, οι Έλληνες έπρεπε να κρατήσουν μερικές από τις δυνάμεις τους στα αλβανικά σύνορα, όπως είχε προβλέψει ο Μουσταφά Κεμάλ Πασάς. Στην πραγματικότητα, ο Τρικούπης δήλωσε ότι το ελληνικό μέτωπο στη Δυτική Ανατολία εξασθένησε ως αποτέλεσμα της απόσυρσης μιας μεραρχίας από την Ελλάδα μετά την αντίσταση των Αλβανών. Ο τουρκικός τύπος ακολούθησε τον αγώνα των Αλβανών με συμπάθεια. Η εφημερίδα A. Yeni Gün ανακοίνωσε τις δραστηριότητες στα αλβανικά σύνορα στους αναγνώστες της στις 29 Μαΐου 1921 με τίτλο «Αλβανικές εθνικές δυνάμεις στα ελληνικά σύνορα».

Τα ελληνικά ΜΜΕ συνέδεσαν όσους εργάζονταν για την αντίσταση στην Αλβανία με τον Μουσταφά Κεμάλ Πασά, αποκαλώντας τους πολίτες «αξιωματικούς του Κεμαλιέτ» και τους στρατιώτες «αξιωματικούς Κεμάλ». Η αλβανική κυβέρνηση έστειλε άλλες επτά χιλιάδες στρατιώτες στα ελληνικά σύνορα. Καθώς ο τουρκικός στρατός υποχώρησε στα ανατολικά του ποταμού Σακαρία και προετοιμάστηκε για πόλεμο με την οδηγία του Μουσταφά Κεμάλ Πασά, η είδηση ​​ότι η αλβανική κυβέρνηση κάλεσε όλους τους Αλβανούς μεταξύ 15 και 40 ετών να πάρουν όπλα με την κήρυξη της κινητοποίησης αντικατοπτρίστηκε στον τουρκικό τύπο στις 31 Ιουλίου 1921. Όταν ξεκίνησε η μάχη της Σακαρίας, οι Αλβανοί κράτησαν το μέτωπο ισχυρό, ξυπνώντας ξανά στα ελληνικά σύνορα για τα δικαιώματά τους στην irusπειρο και την Αδριατική.

ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ

Όταν έγινε βέβαιο ότι η νίκη στη Σακαρία θα κερδίσει ο τουρκικός στρατός, η Αγγλία ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα εγκατέλειψε την κατοχή και τις διεκδικήσεις της στην Αλβανία. Ο λόγος ήταν ότι οι ελληνικές δυνάμεις στα αλβανικά σύνορα στάλθηκαν επίσης στην Ανατολία και η ελληνική κατοχή στην Ανατολία έγινε μόνιμη. Η Ελλάδα δεν μπορούσε να αντισταθεί σε αυτή την απόφαση της Αγγλίας και έπρεπε να τερματίσει την κατοχή της στην Αλβανία. Επομένως, η απελευθέρωση της Αλβανίας από την ελληνική κατοχή ήταν το αποτέλεσμα της επιτυχίας της στρατηγικής που εφάρμοσε ο Μουσταφά Κεμάλ Πασάς, ο οποίος έλαβε τον τίτλο του «Γκάζι» και το βαθμό του «στρατάρχη» πριν από εκατό χρόνια σήμερα (19 Σεπτεμβρίου 1921) ), και τη νίκη στη Σακαρία.

ASSOC. DR ΧΑΛΙΛ ΟΖΚΑΝ

Βιβλιογραφικές αναφορές:

Halil ÖZCAN, Εποχή Ατατούρκ Τουρκίας-Αλβανίας (1920-1938), Ερευνητικό Κέντρο Ατατούρκ, Άγκυρα, 2011.

Halil ÖZCAN, «Οι λόγοι και οι συνέπειες της εμπιστευτικής συμφωνίας που υπογράφηκε μεταξύ της κοινοβουλευτικής κυβέρνησης και της αλβανικής κυβέρνησης», Istanbul Gelisim University Journal of Social Sciences, Vol 4, No 2, 2017, (p.119-157).