Ζούμε σε έναν μικρό κόσμο. Μετακομίζουμε εύκολα και με λογικό κόστος, οι νεότερες γενιές μετακινούνται με ευκολία στην Ευρώπη και τον κόσμο, η ολοκλήρωση μεταξύ χωρών και περιοχών του πλανήτη είναι όλο και πιο κοντά, αγαθά και κεφάλαια μετακινούνται πολύ πιο εύκολα από ό,τι στο παρελθόν.

Πάνω απ ‘όλα, οι ειδήσεις ταξιδεύουν πολύ γρήγορα, τα έξυπνα τηλέφωνα και τα tablet σας επιτρέπουν να είστε “πάντα ανοιχτοί”, πάντα συνδεδεμένο, πολλά από αυτά που συμβαίνουν στον κόσμο μεταδίδονται σχεδόν σε πραγματικό χρόνο. Ωστόσο, όλα αυτά τα πλεονεκτήματα έχουν κόστος, το ένα είναι η υπερφόρτωση πληροφοριών, η ποσότητα της πληροφορίας που απορροφάται είναι μεγαλύτερη από την ικανότητα επεξεργασίας και η διαδικασία λήψης αποφάσεων γίνεται πιο δύσκολη. Το άλλο κόστος της μεγαλύτερης ολοκλήρωσης είναι οι πιθανές ταχύτερες και πιο εκτεταμένες αντιδράσεις μετάδοσης.

Ένα δεδομένο φαινόμενο που συμβαίνει κάπου στον πλανήτη πυροδοτεί μια αντίδραση που εξαπλώνεται σε διαφορετικά και πολύ μακρινά κοινωνικά και οικονομικά συστήματα, ένα φαινόμενο ντόμινο όπου η κίνηση του πρώτου κομματιού προκαλεί την πτώση όλων των άλλων.

Οι χρηματοπιστωτικές αγορές βιώνουν το φαινόμενο ντόμινο αρκετά συχνά, την τελευταία φορά πριν από μερικούς μήνες, όταν το πρώτο πλακίδιο έπεσε ήταν η Silicon Valley Bank, ακολουθούμενη από την Signature Bank of New York. Η First Republic Bank σώθηκε, αλλά στο μεταξύ ο φόβος είχε διασχίσει τον ωκεανό, κατέρριψε την Credit Suisse και έκανε ένα τράνταγμα σε ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα. Οι μέρες του ορθολογισμού και της στοχασμού ήρθαν μόνο μετά από λίγο, όταν αναγνωρίστηκαν τα ιδιότυπα χαρακτηριστικά αυτών των κρίσεων.

Μια τεράστια βιβλιογραφία έχει μελετήσει τις μολύνσεις και τις αλυσιδωτές αντιδράσεις στις κινήσεις του χρηματιστηρίου, όταν οι συντριβές τιμών σε έναν τιμοκατάλογο ή τομέα μετατρέπονται σε πιο διαδεδομένα κολλήματα. Οι παγκόσμιες συντριβές δεν συμβαίνουν ξαφνικά, τις περισσότερες φορές προηγούνται τοπικές και περιφερειακές συντριβές. Η αλληλεξάρτηση στις αγορές εκδηλώνεται και μέσω των επιτοκίων, των αποδόσεων των ομολόγων, της αστάθειας.

Είναι σημαντικό για τους επενδυτές να αναγνωρίσουν εάν οι μειώσεις των τιμών παραμένουν περιορισμένες ή αν προκαλούν ένα φαινόμενο ντόμινο που αποσταθεροποιεί τις αγορές ή επεκτείνεται για να απειλήσει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, όπως συνέβη το 2008.

Αλλά αν το φαινόμενο ντόμινο είναι γνωστό στους επενδυτές, που είναι συνηθισμένοι στην ξαφνική αλλαγή των διαθέσεων, χρειάστηκε χρόνος και μερικά δαπανηρά μαθήματα για να αναγνωριστεί και από την πολιτική ηγεσία. Μόλις πριν από δέκα χρόνια, η ελληνική κρίση χρέους φαινόταν περιορισμένη σε μια μικρή και περιφερειακή χώρα, η οποία αντιπροσώπευε λίγο περισσότερο από το ένα τοις εκατό του ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι αγορές ήταν που αναγνώρισαν πρώτες τις διασυνδέσεις με το χρέος άλλων ευρωπαϊκών χωρών και με την έκθεση στην Ελλάδα γαλλικών και γερμανικών τραπεζών.

Η ξαφνική αύξηση των διαφορών απόδοσης άλλαξε τη γνώμη των ηγετών, αναγκάστηκε να επέμβει για να αποφύγει την πυροδότηση μιας τρομερής αλυσιδωτής αντίδρασης.

Προ των πυλών, ένα πιθανό φαινόμενο ντόμινο θα μπορούσε να προκληθεί από τις πρόσφατες οικονομικές επιδόσεις της Κίνας. Η βιομηχανική παραγωγή και οι επιδόσεις της αγοράς ακινήτων ήταν χαμηλότερες από τις αναμενόμενες, είναι πιθανό ότι και φέτος η κινεζική οικονομία δεν θα μπορέσει να επιτύχει τους αναπτυξιακούς στόχους που έθεσε η κυβέρνηση: αρχικά το 5% θεωρήθηκε εφικτός στόχος και όλα εντελώς μέτρια, θεωρείται πλέον αμφισβητίας.

Αλλά θα ήταν ασύνετο να βγάλουμε βιαστικά συμπεράσματα. Τους πρώτους τρεις μήνες του έτους, η κινεζική ανάπτυξη ήταν σε ετήσια βάση 4,5%, υποστηριζόμενη από τις εξαγωγές και την κατανάλωση, η ανεργία των νέων είναι ένα σύμπτωμα, αλλά η αγορά εργασίας στο σύνολό της παραμένει εύρωστη, η ανεργία μειώθηκε στο 5,2%. Η τόνωση της κατανάλωσης δεν έχει τελειώσει και η κυβέρνηση θα μπορούσε να τηρήσει τη δέσμευση που ανέλαβε στο Κογκρέσο τον Οκτώβριο και να βρει λύση στα προβλήματα στον τομέα των ακινήτων.

Είναι προτιμότερο να διατηρηθεί η κατανομή του χαρτοφυλακίου προσανατολισμένη μακροπρόθεσμα, επιβεβαιώνουμε τις προτιμήσεις του κλάδου προς την πολυτέλεια και την τεχνολογία που, το επαναλαμβάνουμε άφθονα, έχουν δυναμική ανάπτυξης που υπερβαίνει τις συνθήκες του βραχυπρόθεσμου σεναρίου.