Το 1895 ήταν ένας από τους πιο σκληρούς χειμώνες στην κλιματική ιστορία της Σικελίας, τουλάχιστον τον τελευταίο καιρό. Την περίοδο εκείνη μια σειρά από κύματα παγετού έπληξαν την Ιταλία, ιδιαίτερα τις νότιες περιοχές και τη Σικελία, με αρκετά επεισόδια χιονιού μέχρι τις ακτές.

Μετά από ένα αρκετά ήπιο ξεκίνημα της σεζόν, τον Φεβρουάριο η τάση του καιρού/κλίματος άλλαξε δραστικά, λόγω της έκρηξης μιας σειράς πυρήνων πολύ ψυχρού αέρα που υπάρχουν ήδη μεταξύ της περιοχής των Βαλκανίων, της Μακεδονίας και της βόρειας Ελλάδας.

Το ιστορικό κύμα παγετού του 1895

Αυτές οι ροές πολύ ψυχρού αέρα, ηπειρωτικής προέλευσης, χάρη σε μια τυχαία διάταση προς τα βορειοανατολικά του αντικυκλώνα των Αζορών, κατάφεραν να εκτοξευθούν ξαφνικά προς το Ιόνιο Πέλαγος, εισβάλλοντας στην Καλαβρία και τη Σικελία, όπου σημειώθηκε ένα ξαφνικό κύμα παγετού, συνοδευόμενο από εκτεταμένες χιονοπτώσεις μέχρι τις ακτές και από σταθερό βόρειο αερισμό που άρχισε να απομακρύνεται περισσότερο από τα ΒΑ ακριβώς απέναντι από το νοτιότερο άκρο της Καλαβρίας.

Ακριβώς κατά τη διάρκεια του ταξιδιού πάνω από το Ιόνιο Πέλαγος, που τότε ήταν -3°C -4°C πιο κρύο από σήμερα (χάρη σε αυτό, οι ηπειρωτικές αέριες μάζες που διέρχονταν από τα Βαλκάνια μπόρεσαν να διατηρήσουν την παγωμένη καταγωγή τους μόλις έφτασαν στην Καλαβρία και τη Σικελία), ο πολύ κρύος αέρας της ηπειρωτικής εξόρυξης μπόρεσε να υγρανθεί σημαντικά, φτάνοντας στις ακτές της Σικελίας με αξιοσημείωτο φορτίο υγρασίας που ήταν ικανό να προκαλέσει εκτεταμένα σύννεφα “stau” (ορογραφικό φράγμα που ανεγέρθηκε από τους Peloritani, Etna και Iblei νοτιότερα).

Χιονοθύελλες στις ακτές της Σικελίας

Αυτά τα σύννεφα, δεδομένων των πολύ χαμηλών θερμοκρασιών που συνόδευαν την είσοδο αυτών των εξαιρετικά ψυχρών πυρήνων, προκάλεσε μια σειρά από ασυνήθιστες χιονοθύελλες που έπληξαν ολόκληρη την επικράτεια της Σικελίας, συμπεριλαμβανομένων των νοτιότερων ακτών και του νοτιοανατολικού τμήματος του νησιούη περιοχή του Capo Passero, που θεωρείται το λιγότερο χιονισμένο σημείο στην Ιταλία (καθώς περιβάλλεται από τρεις πλευρές από τη θάλασσα και κάθε φορά που καταφθάνουν βροχοπτώσεις η θερμοκρασία σχεδόν πάντα τείνει να ανεβαίνει πάνω από +1°C +2°C).

Εκείνες τις μέρες η επιμονή της χιονόπτωσης ευνόησε απίστευτες συσσωρεύσεις, έως και 10-20 cm, τοπικά ακόμη και 30 cm, κατά μήκος των ακτών της Κατάνια και των Συρακουσών.

Υπήρχαν επίσης μέρες μεγάλου παγετού στις πόλεις Μεσίνα και Ρέτζιο Καλάμπρια, καθώς και στην Κατάνια, τις Συρακούσες, το Αγκριτζέντο, το Τράπανι και το Παλέρμο. θαμμένο από πάνω από 20 εκατοστά φρέσκου χιονιού σε 48 ώρες χιονόπτωσης.

Κατά τη διάρκεια των καταιγίδων Στη Μεσσήνη καταγράφηκε απόλυτο ελάχιστο -2,4°C, ενώ το γειτονικό Reggio Calabria σταμάτησε στους -2,3°C, χάρη και στη συνεχή χιονόπτωση. Πραγματικά εξαιρετικές τιμές, αλλά που δυστυχώς δεν μπορούν να αναγνωριστούν ως επίσημα δεδομένα δεδομένου ότι εκείνη την εποχή δεν ήταν δυνατό να επαληθευτεί η αξιοπιστία των οργάνων που παρέχονται με τα παλιά μετεωρολογικά παρατηρητήρια που διαχειριζόταν ο υδρογράφος.

Θύματα και ταλαιπωρίες από εκείνες τις χιονοθύελλες

Οι έντονες χιονοπτώσεις του Φεβρουαρίου του 1895 δημιούργησαν πολλές ταλαιπωρίες σε όλη τη Σικελία, με πολλές πόλεις απομονωμένες για μέρες και πολλά θύματα λόγω πολύ χαμηλών θερμοκρασιών και έντονων παγετών που δεν γλίτωσε ούτε τις παραθαλάσσιες πόλεις.

Για δύο ημέρες οι πόλεις και τα λιμάνια της ανατολικής ακτής της Σικελίας κυριολεκτικά κατακλύζονταν από χιονοθύελλες εξαιρετικής έντασης, ικανές να θάψουν πόλεις όπως η Κατάνια και οι Συρακούσες με φρέσκο ​​χιόνι, που συνήθως δεν είναι συνηθισμένες στις επισκέψεις της «λευκής κυρίας», δεδομένης της ιδιαίτερης έκθεσής τους στη θάλασσα, σε αντίθεση με το Παλέρμο και τη Μεσσήνη, που είναι καλύτερα ανοιχτά (από ορογραφική άποψη) σε αρκτικές επιδρομές.

Εκείνες τις μέρες, σύμφωνα με κάποιες πηγές του Τύπου της εποχής, περίπου 20-30 εκατοστά φρέσκου χιονιού έπεσαν στην Κατάνια και τις Συρακούσες, ενώ λίγο βορειότερα, στο κέντρο του Acireale, κατάφερε να συσσωρευτεί πάνω από μισό μέτρο, χάρη επίσης σε μια αξιοσημείωτη συσσώρευση «άνεμου» άνω των 60 εκατοστών στο κέντρο της πλατείας της διάσημης πόλης της Αίτνας.

Ο πληθυσμός πλήρωσε βαρύ τίμημα για εκείνο το ασυνήθιστο και εξαιρετικό κύμα παγετού. Πολλές πόλεις παρέμειναν απομονωμένες για αρκετές ημέρες, ενώ οι τοπικές ειδήσεις έκαναν λόγο για δεκάδες θανάτους που αποδίδονται στο κρύο.

Εκείνες τις μέρες πολλές παράκτιες τοποθεσίες στην ανατολική Σικελία έπεσε πολύ κάτω από το όριο των +0°C, με τεράστια ταλαιπωρία για τον πληθυσμό.

Να αναθεωρήσουμε κύματα παγετού αυτού του μεγέθους στον εικοστό αιώνα πρέπει να καταφέρουμε να φιλοξενήσουμε το ιστορικό κύμα ψύχους του 1929, ακόμα κι αν η χιονόπτωση δεν ήταν βαριά και συγκρίσιμη με αυτό που φάνηκε σε εκείνο το τρομερό κρύο επεισόδιο.