Ο καρπός του ροδιού, χαρακτηριστικός της φθινοπωρινής περιόδου, δεν είναι μόνο καλός και υγιεινός αλλά, σύμφωνα με την παράδοση, επίσης σημαντικό σύμβολο αφθονίας και γονιμότητας. Ας ανακαλύψουμε τους πιο σημαντικούς μύθους και θρύλους που έχουν προκύψει με την πάροδο του χρόνου γύρω από το ρόδι

Αρχικά κλήθηκε βόμβες χειροβομβίδων (1175) αργότερα στη γαλλική γλώσσα “χειροβομβίδα” (1314), ο όρος ρόδι προέρχεται από το λατινικό malum granatum, κυριολεκτικά «μήλο με μικρούς σπόρους». Στους Ρωμαίους ήταν γνωστό ως Punicum malum ή Punica granatumΦοινικικό μήλο, καθώς υπήρχαν πολλά περιβόλια αυτού του είδους κοντά στην Καρχηδόνα.

Όπως θα έχετε καταλάβει, ο καρπός του ρόδι ήταν επίσης πολύ γνωστό στην αρχαιότητα. Γνωστό σχεδόν παντού, καλλιεργούνταν από το Ιράν μέχρι την Ινδία μέχρι ολόκληρη τη Μεσόγειο. Οι Ισπανοί αποικιστές το έφεραν επίσης στον νέο κόσμο και, από τότε, είναι επίσης παρόν στη Νότια Αμερική και σε ορισμένες περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών.

Είναι ένα από τα φρούτα γύρω από τα οποία έχουν προκύψει οι περισσότεροι μύθοι και θρύλοι και στους οποίους αναγνωρίζονται σημαντικές συμβολικές έννοιες.

Μυθολογία και θρύλοι

Υπάρχουν αρκετοί θρύλοι που λένε τη γέννηση του ροδιού. Σύμφωνα με έναν από τους πιο γνωστούς, το πρώτο δέντρο αυτού του είδους θα είχε γεννηθεί με εντολή του Αφροδίτη που το φύτεψε στην Κύπρο και γι’ αυτό έγινε ιερό για τους κατοίκους του νησιού και για την ίδια τη θεά.

Μια άλλη παράδοση θέλει να γεννηθεί από αίμα του Διονύσου που, ακόμη παιδί, απήχθη από τους Τιτάνες κατόπιν παραγγελίας από την Ήρα, κουρασμένος από τις συνεχείς προδοσίες του Δία (το παιδί ήταν στην πραγματικότητα ο νόθος γιος του Δία). Ο καημένος ο Διόνυσος κομματιάστηκε και έβρασε σε ένα καζάνι, μόνο από μια σταγόνα από το αίμα του που έπεσε στη γη θα είχε γεννηθεί η πρώτη ροδιά.

Το ρόδι είναι τότε ένα φρούτο που συνδέεται με τη μυθολογική φιγούρα του Περσεφόνη (ή Προσερπίνα στη λατινική μυθολογία) κόρη της Δήμητρας και του Δία που απήχθη από τον Άδη, άρχοντα του Κάτω Κόσμου, τιμωρείται επειδή δοκίμασε 6 ξινούς σπόρους του ροδιού (απαγορευμένο φρούτο) και αναγκάζεται να ζει τα δύο τρίτα κάθε χρόνο με τη μητέρα της στη γη και το ένα τρίτο με Ο Άδης που έγινε τότε σύζυγός της.

Όταν ήταν χαρούμενη παρέα με την Περσεφόνη, η Δήμητρα έκανε τη φύση να ανθίσει ξανά και στη γη ήταν άνοιξη-καλοκαίρι, όταν επέστρεψε στον Κάτω Κόσμο, όμως, λυπημένη και μόνη έγδυσε τα δέντρα κάνοντας το φθινόπωρο-χειμώνα να φαίνεται. Με αυτόν τον μύθο οι Έλληνες εξηγούσαν την εναλλαγή των εποχών.

Έπειτα υπάρχει ο θρύλος του Ωρίωνα, ενός όμορφου κυνηγού που παντρεύτηκε τη μάταιη Πλευρά πεπεισμένη ότι είναι πιο όμορφη από την Ήρα και γι’ αυτό τιμωρήθηκε από τον άντρα της που την έστειλε στον Άδη όπου μεταμορφώθηκε σε φυτό ροδιού.

Η συμβολολογία του ροδιού

Το ρόδι είχε πάντα έντονη συμβολική αξία. Συχνά συνδέεται με διαφορετικές θεότητες ανάλογα με τις εποχές, με την Αφροδίτη την εποχή των Ελλήνων, την Juno για τους Ρωμαίους και με τη Madonna των Καθολικών ξεκινώντας από τον Μεσαίωνα, αυτό το φρούτο είναι προφανώς τέλειο για να αντιπροσωπεύει τη γονιμότητα και την αφθονία.

Κι αυτό γιατί εκτός από όμορφο και σφριγηλό, το ρόδι περιέχει πολλούς σπόρους ακριβώς σύμβολο παραγωγικότητας, πλούτου και αφθονίας. Έχουν περάσει πολλές εποχές και πολιτισμοί, αλλά το ρόδι παραμένει σχεδόν πάντα να αντιπροσωπεύει τη ζωή, την αγάπη, την συζυγικός δεσμός και γονιμότηταένα φρούτο λοιπόν ευοίωνο στους γάμους.

Δεν είναι τυχαίο ότι το φυτό ήταν ιερό για την Αφροδίτη ή τον Ιούνα, την προστάτιδα θεά των γόνιμων γάμων και οι Ρωμαίοι και οι Ελληνίδες νύφες συνήθιζαν να υφαίνουν κλαδιά ροδιού στα μαλλιά τους για να εξευμενίσουν τη γονιμότητα του γάμου. Φαίνεται ότι αυτή η παράδοση έχει παραμείνει ακόμα ζωντανή σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας όπου συνηθίζεται να φυτεύουν ένα ρόδι στον κήπο του σπιτιού που πρόκειται να ζήσουν οι νεόνυμφοι μετά το γάμο.

Ακόμη και στις γιορτές προς τιμή της θεάς Δήμητρας, οι Αθηναίοι κατανάλωναν τους καρπούς του ροδιού ως καλό οιωνό ευημερίας και γονιμότητας.

Το σχήμα της κορώνας του κοτσανιού του ροδιού, λοιπόν, σήμαινε ότι ο καρπός έγινε και σύμβολο αγιότητας, ας θυμηθούμε επίσης ότι στη Βίβλο το ρόδι αναφέρεται ως ένας από τους 7 καρπούς της Γης της Επαγγελίας.

Παρόμοια σύμβολα υποθέτει επίσης στο εβραϊκή θρησκεία όπου επιπλέον αντιπροσωπεύει δικαιοσύνη και ειλικρίνεια. Σύμφωνα με αυτή την παράδοση, το ρόδι περιέχει 613 σπόρους που αντιπροσωπεύουν τα 613 μαργαριτάρια σοφίας που περιέχονται στην Τορά.

Ακόμη και στην Κίνα, το ρόδι συνδέεται με τους γάμους, την αγάπη και τη γονιμότητα. Συνηθίζεται να προσφέρουν ένα ρόδι στη νύφη και στον γαμπρό για να εξευμενίσουν τους απογόνους τους, ενώ στην Τουρκία οι νέες νύφες ρίχνουν ένα ρόδι στο έδαφος για να μετρήσουν τους κόκκους που βγαίνουν και έτσι να μάθουν πόσα παιδιά θα κάνουν.

Στην αγροτική παράδοση του παρελθόντος, ο καρπός του ροδιού δωρήθηκε και τα Χριστούγεννα ώστε να καταναλωθεί μαζί με την οικογένεια την παραμονή της Πρωτοχρονιάς ώστε να εξασφαλίσει τύχη και ευημερία για τη χρονιά που έρχεται.

Ωστόσο, το ρόδι αντιπροσωπεύει επίσης τοενέργεια ζωής, αφού το κόκκινο χρώμα του μοιάζει με αυτό του αίματος. Οι Πέρσες μάλιστα το θεωρούσαν σύμβολο του αήττητου.

Όχι μόνο ζωή, αγάπη και γονιμότητα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το ρόδι είναι επίσης σύμβολο του θανάτου (και της αναγέννησης). Οι Αιγύπτιοι το χρησιμοποιούσαν για παράδειγμα κατά τη διάρκεια τελετών κηδείας.

Το ρόδι στη λογοτεχνία και την τέχνη

Ακριβώς επειδή αυτό το φρούτο θεωρούνταν πάντα σύμβολο αγάπης, ευημερίας και τύχης, έχει εμφανιστεί αρκετές φορές σε σημαντικά καλλιτεχνικά και λογοτεχνικά έργα.

Μεταξύ αυτών αναφέρουμε Ρωμαίος και Ιουλιέτα του Σαίξπηρόταν ο εραστής τραγουδά μια σερενάτα στην Ιουλιέτα του ακριβώς κάτω από το φύλλωμα μιας ροδιάς.

Το πιο διάσημο έργο τέχνης με ένα ρόδι είναι ίσως το Η Madonna of the Pomegranate του Sandro Botticelli κατασκευάστηκε το 1487 και φυλάσσεται στο Ουφίτσι της Φλωρεντίας. Σε αυτή την εικόνα βλέπουμε την Παναγία να κρατά τον Ιησού και ένα ώριμο και ανοιχτό ρόδι.

Ακολουθήστε μας στο Τηλεγράφημα | Ίνσταγκραμ | Facebook | Τικ Τοκ | Youtube

Διαβάστε επίσης: