Δεν πέρασε απαρατήρητο στην Ιταλία ότι οι επιθέσεις στον γερμανικό Τύπο εμφανίστηκαν όλες τις τελευταίες ημέρες και με τους ίδιους περιφρονητικούς τόνους. Ακόμη και ο Sergio Mattarella αναφέρθηκε σε αυτό χθες στο μήνυμά του από το Quirinale, όταν έκανε λόγο για «απαράδεκτες και γκροτέσκες κρίσεις που εμφανίστηκαν στον Τύπο μιας ευρωπαϊκής χώρας». Μόνο ένα, αλλά ταυτόχρονα, προσβλητικό και πραγματικά παραπλανητικό. Σαν να υπήρχε μια ευρεία ευαισθησία αυτού του είδους μόνο στη Γερμανία ή αν κάποιος στους πολιτικούς κύκλους του Βερολίνου είχε ταΐσει μια ομάδα δημοσιογράφων. Το Spiegel χαρακτήρισε 60 εκατομμύρια Ιταλούς ως «αλήτες».

Κάτι ανάλογο είχε συμβεί και στην Ελλάδα πριν από χρόνια, με το εξώφυλλο της Αφροδίτης της Μήλου με το μεσαίο δάχτυλο σηκωμένο: αναφέρεται σε μια χώρα που βιώνει τη χειρότερη καταστροφή που έχει δει ποτέ σε καιρό ειρήνης στην Ευρώπη, κυρίως λόγω των λαθών που της επιβλήθηκαν με επιμονή του Βερολίνου. Μια μελέτη του 2013 από τον Daniel Leigh και τον Olivier Blanchard, τότε επικεφαλής οικονομολόγο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, δείχνει πώς στην Ελλάδα (και όχι μόνο) η Τρόικα έκανε εντελώς λάθος, εξ ορισμού, στις εκτιμήσεις της για τη ζημιά που θα προκαλούσε η αυστηροποίηση του προϋπολογισμού. για την οικονομία και την απασχόληση. Κάθε συμπίεση του προϋπολογισμού ίση με 1% του ΑΕΠ προκάλεσε μείωση του ΑΕΠ κατά 1% περισσότερο από το αναμενόμενο. Ανάλογα λάθη έχουν κοστίσει εκατομμύρια θέσεις εργασίας και όχι μόνο στην Ελλάδα.

Αυτό που προκαλεί έκπληξη σήμερα δεν είναι ότι η μελέτη του Blanchard έχει αφαιρεθεί από τη συζήτηση για τη ζώνη του ευρώ: σχεδόν κανείς δεν μιλά για αυτό. Μάλλον, είναι εντυπωσιακό πώς ο κομφορμισμός και τα κλισέ συγκεκριμένου γερμανικού Τύπου – χθες για την Ελλάδα, σήμερα για την Ιταλία – φαίνεται να προετοιμάζουν την κοινή γνώμη για τη στάση που σκοπεύει να υιοθετήσει η κυβέρνηση του Βερολίνου σε περίπτωση σύγκρουσης. Με το ηλιοβασίλεμα της κιτρινοπράσινης απόπειρας χθες το βράδυ στη Ρώμη, η απειλή (ίσως) δεν είναι πλέον επικείμενη, αλλά η προοπτική δεν έχει χαθεί καθόλου. Η βασική ιδέα της γερμανικής κυβέρνησης είναι τόσο απλή όσο ήταν για την Αθήνα του 2015 που καθοδηγούνταν από τους λαϊκιστές: μην υποχωρήσετε, μην παραχωρήσετε, μην επιτρέψετε σε μια χώρα να επηρεάσει το σύστημα με την απειλή της αποχώρησης από το ευρώ. Περιμένετε έως ότου η ολοένα και πιο έντονη οικονομική πίεση βάλει την κυβέρνηση των ανταρτών στον τοίχο και στη συνέχεια επιβάλετε συνθήκες που λειτουργούν καλύτερα στις δημοσκοπήσεις για τα κυβερνώντα κόμματα της Γερμανίας. Με οποιοδήποτε τίμημα για την εμπλεκόμενη χώρα.

Αυτός είναι επίσης ο λόγος που η συζήτηση για την ιταλική υπόθεση στην Ευρώπη τις τελευταίες ημέρες εξελίχθηκε σε δύο σημεία: ποια εργαλεία να χρησιμοποιήσετε και ποιες προϋποθέσεις να επιβάλετε για να σωθεί η Ιταλία, εάν είναι απαραίτητο. και πώς να απομονωθούν όσο το δυνατόν περισσότερο οι άλλες χώρες από την έκρηξη μιας πιθανής εξόδου της Ιταλίας από το ευρώ.

Τώρα το σενάριο αλλάζει, εν μέρει, επειδή οι εκλογές επιστρέφουν στην Ιταλία. Και αυτή η Γερμανία, καθώς κινείται στην Ευρώπη, γίνεται για άλλη μια φορά ο καλύτερος de facto σύμμαχος και το μεγαλύτερο δώρο για τους αντιευρωπαίους στην Ιταλία. Η αντίληψη ότι έχει συστηματικά τον εαυτό της εξαιρέσεις από τους κανόνες που την εξοργίζουν για άλλες χώρες είναι παντού. Η Επιτροπή της ΕΕ δεν έχει ακόμη κηρύξει το γερμανικό εξωτερικό πλεόνασμα «υπερβολικό», αν και εδώ και πέντε χρόνια ήταν πολύ πάνω από το μέγιστο επιτρεπόμενο και οι γερμανικές πολιτικές κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση από τα αιτήματα. Από τα λογιστικά κριτήρια, στις κεφαλαιακές απαιτήσεις για τις αναπτυξιακές τράπεζες, στην ανακεφαλαιοποίηση των δημόσιων τραπεζών με χρήματα των φορολογουμένων, στις κρατικές εγγυήσεις στο πιστωτικό σύστημα για εκατοντάδες δισεκατομμύρια, στις τράπεζες που αφαιρέθηκαν από την εποπτεία της ΕΚΤ: οι εξαιρέσεις στους κανόνες υπέρ της Γερμανίας είναι παντού, για τα ίδια ζητήματα για τα οποία συχνά κατηγορείται η Ιταλία. Το Βερολίνο μπορεί να αναλάβει δεσμεύσεις, όπως για την ασφάλιση καταθέσεων, και στη συνέχεια να τις αρνηθεί. Αυτή η Γερμανία που είναι άκαμπτη μόνο με άλλους σήμερα είναι το κύριο εμπόδιο στο λόγο των φιλοευρωπαίων από άλλες χώρες.

Οι επόμενες πολιτικές εκλογές στην Ιταλία θα είναι ουσιαστικά ένα δημοψήφισμα για το ευρώ και την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πολύ σκληρό, γιατί σε αντίξοες συνθήκες της αγοράς ακριβώς λόγω του κινδύνου θραύσης συνεπάγονται. Προς το παρόν, η βοήθεια φτάνει από το Βερολίνο μόνο στους εχθρούς της Ευρώπης.