Όταν συμβαίνει αυτό, πολλές ερωτήσεις έρχονται στο μυαλό περιμένοντας να απαντηθούν. Για παράδειγμα,

• Υπάρχει πιθανότητα να έρθουν στις ακτές της χώρας μας;
• Ποιες είναι οι βλάβες των δηλητηριωδών ειδών Pelagia noctiluca και Chrysaora hysoscella στην ανθρώπινη υγεία;
• Ζουν δηλητηριώδεις μέδουσες στις τουρκικές ακτές;
• Τι πρέπει να γίνει επειγόντως στην πρώτη επαφή με δηλητηριώδη μέδουσα;
• Γιατί ο πληθυσμός των δηλητηριωδών μεδουσών αυξήθηκε τα τελευταία χρόνια;

Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης, Κοσμήτορας της Σχολής Υδάτινων Επιστημών καθηγητής Δρ Melek İşibilir Okyar και Πανεπιστήμιο Muğla Sıtkı Koçman, Τμήμα Βασικών Επιστημών Αλιείας, Αναπληρωτής Κοσμήτορας Αναπλ. Δρ Nurçin Killi hurriyet.com.tr‘έδωσε σημαντικές πληροφορίες.

Είναι φυσιολογικό να έχεις τόσες μέδουσες στο Αιγαίο; Γιατί μπορεί να εισβληθούν αυτές οι ακτές;

Melek İşibilir Okyar: Ενώ υπάρχουν περίπου 250 είδη μέδουσας που ονομάζονται «σκυφοζωά» στον κόσμο, μόνο 20 είδη ζουν στη Μεσόγειο και 13 είδη είναι κοινά. Ωστόσο, ως αποτέλεσμα τόσο της κλιματικής αλλαγής όσο και των επιπτώσεων στον άνθρωπο, αυτά τα είδη διευρύνουν το φάσμα τους και γίνονται πιο ορατά.

Οι παράκτιες περιοχές, οι όρμοι και οι κόλποι, όπου οι επιπτώσεις στον άνθρωπο είναι έντονοι, είναι οι καταλληλότερες περιοχές για μέδουσες που μεταφέρονται με κινήσεις ανέμων και κυμάτων και συσσωρεύονται σε αυτές τις περιοχές. Επιπλέον, οι θερμοκρασίες του νερού έχουν αυξηθεί με τον ήπιο χειμώνα και στη συνέχεια την έντονη καλοκαιρινή ζέστη λόγω της κλιματικής αλλαγής για λίγο. Η αυξημένη θερμοκρασία μπορεί να έχει προκαλέσει τις μέδουσες να παράγουν περισσότερα νέα άτομα και να μεγαλώνουν.

Το είδος που προκαλεί την εισβολή στην Ελλάδα λέγεται ότι είναι η Pelagia noctiluca και η Chrysaora hysoscella. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά αυτών των δύο τύπων;

Melek İşibilir Okyar: Το Pelagia noctiluca, το οποίο στα τούρκικα ονομάζουμε «μωβ μέδουσες», είναι ένα εξαιρετικά κοινό και εμφανές είδος στη Μεσόγειο. Αυτή η μέδουσα, διαμέτρου 5 εκατοστών, έχει χρώμα από πορφυρό ροζ έως κοκκινωπό κίτρινο. Αν και μπορούν να βρεθούν σε βάθος 1400 μέτρων, είναι πιο συνηθισμένες σε παράκτιες περιοχές λόγω της υψηλότερης συγκέντρωσης πλαγκτόν. Είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί ότι το Pelagia noctiluca είναι μια πολύ δηλητηριώδης μέδουσα. Έχει επίσης την ικανότητα να αναγεννά το δηλητήριο μέσα σε λίγες ημέρες μετά την αποστράγγιση του δηλητηρίου του.

Pelagia noctilucaclass = “medyanet-inline-adv”>

Nurçin Killi: Τον Μάιο, διαπιστώθηκε ότι ένας μεγάλος αριθμός Pelagia noctiluca ξεβράστηκε στην ακτή στην περιοχή Arsuz του Hatay. Το δηλητήριο αυτού του είδους μπορεί να προκαλέσει έντονο πόνο, πόνο, ερυθρότητα, σχηματισμό φουσκάλων, εξάνθημα και μόνιμες ουλές σε άτομα με τα οποία έρχεται σε επαφή.

‘ΠΟΛΥ ΚΙΝΔΥΝΟ’

class = “medyanet-inline-adv”>

Τι είδους είδη είναι λοιπόν η Chrysaora hysoscella;

Melek İşibilir Okyar: Η Chrysaora hysoscella, την οποία αποκαλούμε «μέδουσα πυξίδας» στα τουρκικά, έχει 16 κίτρινες-καφέ ταινίες σχήματος V που εκτείνονται από την κορυφή της ημισφαιρικής δομής του σώματος μέχρι την άκρη. Η διάμετρος του σώματός του είναι 30 εκατοστά, αλλά μπορεί να φτάσει έως και τα 42 εκατοστά. Το χρώμα της δομής του σώματος μπορεί να είναι καφέ, κίτρινο-κόκκινοι τόνοι.

Υπάρχουν 4 μακριά και κυρτά χέρια στο στόμα γύρω από το στόμα και είναι 3-4 φορές μακρύτερα από το σώμα τους. Το χρώμα τους ποικίλλει επίσης μεταξύ πορτοκαλί-καφέ και κόκκινου. Συμπληρώνοντας τις ρυθμικές κινήσεις του σώματός του, το πλάσμα προχωρά μπροστά. Η Chrysaora hysoscella, η οποία γενικά εξαπλώνεται σε παράκτιες περιοχές, βρίσκεται σε όλες τις θάλασσες του κόσμου. Όταν πεθαίνουν, παρασύρονται από τον άνεμο και τα κύματα και συσσωρεύονται στις παραλίες. Η Chrysaora hysoscella είναι πραγματικά επικίνδυνη. Μαζί με τον κνησμό, παρατηρείται κάψιμο του δέρματος.

Έγκαυμα δέρματος από επαφή με δηλητηριώδη μέδουσα

«Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΕΧΕΙ ΠΟΛΛΑ ΤΟΞΙΚΑ ΖΕΛΕ»

class = “medyanet-inline-adv”>

Οι παραλίες της Χαλκιδικής και τα περίχωρά της είναι πολύ κοντά στις ακτές της χώρας μας. Μπορούμε να δούμε αυτές τις μέδουσες στις ακτές της χώρας μας στο μέλλον;

Melek İşibilir Okyar: Υπάρχουν περίπου 13 είδη Scyphozoa στα τουρκικά παράκτια ύδατα. Το μέγεθος, το χρώμα και το δυναμικό τοξικότητας του δηλητηρίου ποικίλλουν ανάλογα με τις περιοχές όπου ζουν. Είναι γεγονός ότι οι μέδουσες Pelagia noctiluca και Chrysaora hysoscella είναι κοινές στη Μεσόγειο και στο Αιγαίο Πέλαγος. Ειδικά όταν το είδος Pelagia noctiluca αναπτύσσεται υπερβολικά στις ακτές της Ισπανίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας κατά καιρούς, προκαλούν το κλείσιμο των παραλιών για κολύμπι και άλλες δραστηριότητες.

class = “medyanet-inline-adv”>

Σπάνια παρατηρείται στις ακτές του Αιγαίου και της Μεσογείου της Τουρκίας, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες, αλλά η υπερανάπτυξή του με τη μορφή εισβολής δεν έχει παρατηρηθεί μέχρι σήμερα. Ειδικά το είδος Chrysaora hysoscella παρατηρήθηκε για πρώτη φορά στη θάλασσα του Μαρμαρά στον κόλπο Erdek τον Αύγουστο-Σεπτέμβριο του 2000 και έκτοτε παρατηρήθηκε γενικά στη θάλασσα του Μαρμαρά, ιδιαίτερα στις παράκτιες περιοχές. Από την άλλη πλευρά, είναι γεγονός ότι οι ακτές της Ελλάδας είναι κοντά στις ακτές της χώρας μας, οπότε φαίνεται πιθανό ότι η εισβολή εκεί θα ρέει προς τις ακτές μας.

Επίσης στα τουρκικά παράκτια ύδατα Δηλητηριώδεις μέδουσες όπως Aurelia aurita, Cotylorhiza tuberculata, Rhizostoma pulmo, Rhopilema nomadica, Cassiopea andromeda υπάρχει. Ειδικά το Rhopilema nomadica είναι ένα από τα πιο επικίνδυνα είδη που βρίσκονται στα τουρκικά παράκτια ύδατα και αποτελεί δυνητικό κίνδυνο για κολυμβητές, ψαράδες και δύτες. Πράγματι, το 2009, εμφανίστηκαν περιπτώσεις που απαιτούσαν ιατρική παρέμβαση στις ακτές της Μεσογείου.

class = “medyanet-inline-adv”>

Pelagia noctiluca

Οι ακίδες μέδουσας στο Αιγαίο Πέλαγος είναι συχνές την άνοιξη, το καλοκαίρι και το φθινόπωρο. Στη χώρα μας, τα είδη Aurelia aurita συσσωρεύονται σε παράκτιες περιοχές στον κόλπο της Σμύρνης κάθε χρόνο. Τα είδη Cotylorhiza tuberculata παρατηρούνται έντονα στον κόλπο της Gökova τους φθινοπωρινούς μήνες.

Η ΠΡΩΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ

Ποια είναι λοιπόν τα πράγματα που πρέπει να κάνουν επειγόντως οι άνθρωποι που έρχονται σε επαφή με μέδουσες;

Melek İşibilir Okyar: Γενικά, ο στόχος της θεραπείας της δηλητηρίασης από μέδουσες είναι να εξουδετερωθεί το δηλητήριο ή να μειωθεί η επίδρασή του. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα συμπτώματα που εμφανίζονται ως αποτέλεσμα δηλητηρίασης μέδουσας ποικίλλουν ανάλογα με το είδος της μέδουσας και οι προσεγγίσεις θεραπείας δείχνουν επίσης μικρές διαφορές. Γενικά, μπορώ να πω τα εξής για τις επείγουσες θεραπείες πρώτων βοηθειών που πρέπει να γίνουν ως αποτέλεσμα δηλητηρίασης από μέδουσες.

1- Τα παυσίπονα πρέπει να χορηγούνται από το στόμα.

2- Τα πλοκάμια που συνδέονται με το σώμα (ένα εύκαμπτο, κινητό και μακρύ όργανο που βρίσκεται σε ορισμένα είδη ζώων, κυρίως ασπόνδυλα) πρέπει να πλένονται με θαλασσινό νερό. Το γλυκό νερό πρέπει να αποφεύγεται αυστηρά. Τα κολλητικά πλοκάμια πρέπει να αφαιρεθούν από το σώμα (τσιμπιδάκια, ψαλίδια κ.λπ.), αν είναι δυνατόν, αυτό δεν πρέπει να γίνεται με γυμνά χέρια.

3- Πάστα μαγειρικής σόδας παρασκευασμένη να περιέχει 50 τοις εκατό όξινο ανθρακικό νάτριο και 50 τοις εκατό θαλασσινό νερό μπορεί να εφαρμοστεί στην περιοχή που εκτίθεται σε μέδουσες για λίγα λεπτά. Πρέπει να πλυθεί μόνο με θαλασσινό νερό μετά…

4- Ανάλογα με την κατάσταση, θα πρέπει να εφαρμοστεί κρύα κομπρέσα στην πληγείσα περιοχή, αν δεν επιτευχθεί κανένα όφελος, θα πρέπει να βυθιστεί σε νερό στους 42-45 βαθμούς για 30 λεπτά ή μέχρι να κατασταλεί ο πόνος.

5- Εάν η εμφάνιση συστηματικών συμπτωμάτων δεν μπορεί να προληφθεί ή εάν ο πόνος δεν υποχωρήσει και ενταθεί, το άτομο πρέπει να νοσηλευτεί στο νοσοκομείο.

Chrysaora hysoscella

Nurçin Killi: Επιπλέον, σε περίπτωση επαφής με τα μάτια, πρέπει να πλυθεί με τεχνητά δάκρυα ή θαλασσινό νερό. Επιπλέον, ζεστές και κρύες εφαρμογές μπορούν να γίνουν με ξύδι ή σόδα στην περιοχή επαφής σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος. Το πιο σημαντικό, οι νεκρές μέδουσες και τα ραγισμένα πλοκάμια δεν πρέπει να αγγίζονται, καθώς περιέχουν επίσης καυστικά κύτταρα.

«ΤΟ ΜΠΕΤΟΝ ΤΗΣ KIYI ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΟΥΣ ΑΔΕΝΙΖΑΝΕΣ»

Τα τελευταία χρόνια, τέτοιες μέδουσες εμφανίζονται αρκετά συχνά στις ακτές. Ποιοι είναι οι κύριοι λόγοι για αυτήν την κατάσταση;

Nurçin Killi: Αν και ο λόγος για τον οποίο οι μέδουσες εμφανίζονται περισσότερο ή λιγότερο σε κάποια χρόνια εξακολουθεί να αποτελεί αντικείμενο έρευνας, οι αυξήσεις στις μέδουσες που παρατηρούνται στις παράκτιες περιοχές είναι συχνές τα τελευταία χρόνια λόγω τόσο της αύξησης της θερμοκρασίας του θαλασσινού νερού όσο και της ανθρώπινης επιρροής. Η μείωση του αριθμού των ειδών ψαριών στα ανώτερα στάδια της τροφικής αλυσίδας λόγω υπεραλίευσης προκαλεί επίσης το οικοσύστημα να γίνει ζελατινώδης οργανισμός με βάση τα ψάρια.

Πολλά εξωγήινα είδη μέδουσας έχουν εισέλθει στη Μεσόγειο Θάλασσα λόγω ρευμάτων και κυκλοφορίας πλοίων από τη Διώρυγα του Σουέζ και εξακολουθούν να το κάνουν. Όσο συνεχίζονται όλοι αυτοί οι παράγοντες, φαίνεται ότι η αύξηση των μεδουσών θα συνεχίσει να φαίνεται.

Μέδουσα τύπου Cotylorhiza tuberculata, που παρατηρείται συχνά στον κόλπο της Γκόκοβας στη χώρα μας

Melek İşibilir Okyar: Η δομή και η συγκεκριμενοποίηση των ακτών προκαλεί επίσης αύξηση της αναπαραγωγής των μεδουσών. Οι μέδουσες χρειάζονται σκληρές επιφάνειες για να αναπαραχθούν. Δρόμοι, πάρκα κ.λπ. των ακτών. Η πλήρωση και η σκυροδέτηση για λόγους όπως η κατασκευή αυξάνει τις περιοχές αναπαραγωγής αυτών των πλασμάτων. Διαφορετικά είδη μέδουσας, που εξαπλώνονται ευρέως από κλειστούς κόλπους και κόλπους στα νερά των ωκεανών, μπορούν να προσαρμοστούν σε διαφορετικές θερμοκρασίες και αλατότητα.

Δηλητηριώδης μέδουσα Chrysaora hysoscella που παρατηρείται στον κόλπο Erdek στην Τουρκία

Υπό κανονικές συνθήκες, οι μέδουσες ζουν στις θερμότερες ανοιχτές θάλασσες, περίπου 40 ναυτικά μίλια από την ακτή. Ωστόσο, η ξηρασία και η επακόλουθη μείωση του νερού στα ποτάμια έχουν προκαλέσει μείωση του όγκου του κρύου νερού του ποταμού που ρέει στη θάλασσα … Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τα παράκτια νερά να είναι πιο ζεστά και αλμυρά από ό, τι στο παρελθόν. Δυστυχώς, αυτός είναι ένας από τους παράγοντες που προκαλούν την αύξηση αυτού του πληθυσμού …