Εκεί Πρόεδρος Ελληνικά Κατερίνα Σακελλαροπούλου επίσκεψη σε Σαλέντοέφτασε στο λίκνο του Grecìa Salentina, είπε ότι συγκινήθηκε γιατί σημείωσε τη συνέχεια της γλώσσας, των παραδόσεων, της ταυτότητας, αλλά και των κοινών ριζών ανά τους αιώνες. Η ένωση των δώδεκα ελληνόφωνων δήμων του Σαλέντο αποφάσισε να της απονείμει την τιμητική υπηκοότητα. Η πρώτη συνάντηση πραγματοποιήθηκε το πρωί του Σαββάτου στο Castrignano de ‘Greci, καλωσόρισε τον Roberto Casaluci πρόεδρος της Ένωσης και δήμαρχος του δήμου Castrignano dei Greci, για τα εγκαίνια της αναμνηστικής στήλης της 20ής επετείου της Ένωσης Δήμων. Στη συνέχεια θα μεταβεί στο Carpignano (11.30 π.μ.). Στο Melpignano, συνοδευόμενος από τον πρόεδρο της ένωσης δήμων, Roberto Casaluci και την αντιδήμαρχο Melpignano Eleonora Gaetani, την πρόεδρο Σακελλαροπούλου υποδέχθηκαν ο πρόεδρος του Ιδρύματος Massimo Manera και η Λαϊκή Ορχήστρα που δώρισε το παραδοσιακό ντέφι. Στη συνέχεια μετακόμισε στο Zollino (13) και στο Calimera για να λάβει την τιμητική υπηκοότητα (4.30 μ.μ.). Στη συνέχεια, θα επισκεφτείτε τα Martignano (18), Soleto (18.40) και Sternatia (19.20). Αύριο θα είστε σε Cutrofiano, Sogliano, Martano και Corigliano.

«Είμαι πραγματικά πολύ συγκινημένος που παρατήρησα τη συνέχεια ανά τους αιώνες της γλώσσας, των παραδόσεων, της ταυτότητάς σας αλλά και των κοινών σας ριζών. Σήμερα τόσο η γλώσσα όσο και η μουσική αποτελούν τις ισχυρότερες και πιο παγιωμένες γέφυρες μεταξύ των δύο χωρών». Αυτό είπε ο Πρόεδρος κατά την επίσκεψή του στην έδρα της Νύχτα του Ιδρύματος Taranta, με αφορμή τη διήμερη επίσκεψή του στα χωριά της Grecìa Salentina. «Γνωρίζουμε ότι η Notte della Taranta ενισχύει την ελληνική γλώσσα – είπε ο Έλληνας πρόεδρος – Αυτή η ορχήστρα τραγούδησε με εξαιρετικό τρόπο, γι’ αυτό θα θέλαμε να τη φιλοξενήσουμε στην Ελλάδα». Με τα τραγούδια σε Grico Aremu, Klama and Calinitta, Enza Pagliara, Stefania Morciano, Consuelo Alfieri, Antonio Amato, Giancarlo Paglialunga, οι μουσικοί Gianluca Longo, Giuseppe Astore, Antonio Marra, Roberto Gemma και οι χορευτές Mihaela Coluccia, Serena Pealle. και ο Fabrizio Nigro καλωσόρισε τον πρόεδρο ο οποίος υπογράμμισε: «αν και δεν καταλαβαίνω κάθε συλλαβή αυτών των υπέροχων στίχων, οι φωνές γεμάτες και γεμάτες νοσταλγία με συγκίνησαν».

Επίσκεψη

Ο Kalòs Irtate λέει την πινακίδα στην είσοδο. Καλώς ήρθατε στο griko. Η μετάφραση είναι σε μικρά γράμματα, πιο κάτω: ιταλικά, αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά. Είναι η είσοδος στο Calimera, αλλά θα μπορούσε να είναι το Martano, η Sternatia ή ένα από τα άλλα κέντρα αυτού του ελληνιστικού νησιού στην καρδιά της επαρχίας Λέτσε: 12 δήμοι συνολικά, 60 χιλιάδες κάτοικοι συνολικά, αγροκτήματα και αρχαίες αυλές, παλάτια και εκκλησίες μαρκήσιων, το τελευταίο παρακλάδι της ελληνικής φύσης της Terra d’Otranto. Η Grecìa Salentina, όπως έχουμε μάθει να τη λέμε εδώ και μερικές δεκαετίες: παλαιότερα ανύπαρκτη στα media, τώρα στα χείλη όλων από τότε που η πίτσα έγινε Notte della Taranta.

Η επικράτεια του Γκρίκο

Η στήλη του 4ου αιώνα π.Χ. που δώρισε η Αθήνα ήταν πάντα εκεί από το 1960: σύμβολο αδελφοσύνης, εκδήλωση φιλίας με την πατρίδα του Αισχύλου και του Περικλή, ένα έμβλημα της αδελφοποίησης που τροφοδοτείται από ταξίδια και πολιτιστικές ανταλλαγές. Κατερίνα Σακελλαροπούλου θα περάσει εδώ το Σαββατοκύριακο των Φοινίκων, σε επίσημη επίσκεψη μεταξύ των περιοδειών και της επίτιμης ιθαγένειας που θα της απονεμηθεί. Ένας άνδρας που κάθεται στον πάγκο έχει ακούσει για τον ερχομό του προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας και είναι σε καλύτερη διάθεση από ότι συνήθως. Καλημέρα, λέει χαμογελώντας. Καλημέρα και ευτυχώς που το βρήκα. Τα ιταλικά μιλούν στο μπαρ, στα περίπτερα, στα φαρμακεία. Δεν είναι πια όπως στη Χώρα των Βάσκων ή στη Φλάνδρα όπου η γλώσσα είναι καθημερινότητα: εδώ κάτω από τα 60 δύσκολα βρίσκεις κάποιον που να καταλαβαίνει ή να μπορεί να διαβάζει γκρίκο, η σκυτάλη έμεινε ημιτελής. Καλύτερα να καθαρίσετε αμέσως το πεδίο των ψευδαισθήσεων: τα αγόρια σταματούν στην Καλησπέρα ή στα Καλίνυφτα, λίγες ακόμη λέξεις, ένας στίχος τραγουδιού και λίγα, πολύ λίγα άλλα. Τι πήγε στραβά είναι δύσκολο να πει κανείς: μέχρι τη δεκαετία του ’50 του περασμένου αιώνα δεν υπήρχε σπίτι όπου να μην μιλούνταν το γκρίκο, είναι αναπόφευκτο ότι η παιδεία (σχολείο και τηλεόραση) θα πήγαινε προς άλλη κατεύθυνση, κρίμα που ο στόχος διακηρύχθηκε για την προστασία του η χρήση έχει πετύχει τον στόχο μόνο σε περιορισμένα εκπαιδευτικά ή πολιτιστικά πλαίσια.

Χωρίς νοσταλγία όμως. Δεν υπάρχουν μάχες κερδισμένες ή χαμένες, έτσι πήγε. Το Griko έχει χάσει το χαρακτηριστικό του ως γλώσσα χρήσης και έχει μεταμορφωθεί σε κάτι άλλο. Τα ποιήματα του Franco Corlianò θα συνεχίσουν να μελετώνται και το λεξικό griko του Salvatore Tommasi θα παραμείνει προπύργιο γλωσσικών μελετών. Περισσότερο πολιτιστικό υπόστρωμα από ζωντανή σάρκα, ωστόσο. Σχεδόν σαν μουσειακό.

Οι θέσεις για την καταγωγή, όλες υποδηλωτικές, συνεχίζουν να συγκρούονται μεταξύ τους. Μια συζήτηση που άνοιξε ξανά κανένας άλλος από τον Γερμανό Gerard Rohlfs, έναν από τους μεγαλύτερους γλωτολόγους του περασμένου αιώνα: εγκαταστάθηκε σε αυτά τα μέρη για αρκετό καιρό και υποστήριξε ότι το griko γεννήθηκε από τις αποικίες της προ-ρωμαϊκής Magna Graecia. Επιστημονικά διαψευσθείσα θέση, η ελληνοβυζαντινή προέλευση είναι πιο πιθανή: για άλλους αποδίδεται στις ύστερες αρχαίες κληρονομιές της Ανατολικής Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, για άλλους στη μεσαιωνική ανακατάκτηση του Βυζαντίου με την καθοριστική συμβολή των Βασιλικών μοναχών. Χρυσή εποχή, η τελευταία, κατά την οποία η νήσος γκρίκα εκτεινόταν από την Καλλίπολη μέχρι το Οτράντο σε μια πολύ ευρύτερη περιοχή πριν από τις υποχρεώσεις της λατινικής ιεροτελεστίας (αντί της ελληνικής) και το Συμβούλιο του Τρέντου μείωσαν το νησί ελληνιστικό στη σημερινή περιοχή.

Στο δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα είναι ένα κοινωνικο-ανθρωπολογικό θέμα προς μελέτη. Φτάνει και ο Πιερ Πάολο Παζολίνι, αλλά κάποιος παραμένει πάντα στην κόψη του ξυραφιού: ο κίνδυνος είναι να καταλήξεις ξεχασμένος, σιγά σιγά ρουφημένος στη νεωτερικότητα που απορροφά τα πάντα. Χρειαζόμαστε μια διαίσθηση, ένα στοίχημα, μια αλλαγή κατεύθυνσης. Μια ομάδα νέων δημάρχων – το 1990 – επινόησε την Κοινοπραξία των Δήμων της Grecìa Salentina: είναι το πρώτο πείραμα στο Σαλέντο. Όταν ο νόμος για την προστασία των γλωσσικών μειονοτήτων φτάνει το 1999, το σημείο καμπής γίνεται κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό: η Κοινοπραξία μετατρέπεται σε Ένωση Δήμων και τίθεται σε κίνηση μια τέλεια μηχανή για την ανάπτυξη έργων, την προσέλκυση χρηματοδότησης, την έναρξη εργοταξίων. , ανακτήστε ιστορικά κέντρα, υπογράφοντας πολιτιστικές παραγωγές και διοργανώνοντας εκδηλώσεις όπως καμία άλλη από το Λέτσε κάτω. Είναι η Grecìa Salentina όπως την ξέρουμε σήμερα: ένα σημείο αναφοράς, ακόμη και ανάμεσα στα ελαττώματα, για να δούμε πότε πρέπει να ακολουθούνται οι λέξεις από τα γεγονότα. Το να κάνεις αυτό προσθέτει στη σκέψη.

Μερικοί καθαρολόγοι φωνάζουν για προδοσία, αλλά το ζάρι έχει πλέον πεταχτεί. Γεννιέται το Notte della Taranta, που παίρνει τις μεγάλες πλατείες, γίνεται Φεστιβάλ και συγκινεί τις μεγάλες μάζες με τη συναυλία του Melpignano στα τέλη Αυγούστου: ναυαρχίδα για πολιτιστική και οικονομική επιρροή, εθνική τηλεοπτική βιτρίνα, εστία ταλέντων σε όλο τον κόσμο . Περισσότερο από το σημείο καμπής είναι ο θεμέλιος λίθος. Το La Notte della Taranta είναι το επιστύλιο πάνω στο οποίο στηρίζεται ένα μοντέλο ανάπτυξης. Γεννιέται το Φεστιβάλ Canti di Passione, το οποίο ερμηνεύει ξανά τα ιερά της Μεγάλης Εβδομάδας με μια σειρά από ιερές συναυλίες σε εκκλησίες, αλλά είναι μόνο ένας από τους γιους του Τάραντα. Μια μεγάλη λίστα ιδεών, προτάσεων και εκδηλώσεων που δεν θα έφταναν για μια ολόκληρη σελίδα. Η Ένωση Δήμων είναι η μηχανή που οδηγεί αυτή τη διαδικασία, την επανεφευρίσκει κάθε φορά και τη χρηματοδοτεί με διαγωνισμούς και ειδικά μέτρα: μια χρυσή ευκαιρία που δεν πρέπει να υποτιμηθεί και μια ολόκληρη γενιά δεν θα την αφήσει να ξεφύγει.

Φυσικά, κάτι έχει χαθεί στην πορεία και περιστρέφοντας τον κατάλογο των στόχων του Καταστατικού της Ένωσης υπάρχουν πολλά που έχουν μείνει ανεκπλήρωτα: οι υπηρεσίες δεν είναι πλέον κόμματα, το ξεθωριασμένο όνειρο ενός ενιαίου φορέα δημοτικών παραγόντων, η έλλειψη συγκεντρωτισμός έργων και φόρων, τα δημοτικά γραφεία με διπλό αποτέλεσμα. Κρισιμότητα που, ωστόσο, δεν επηρεάζει τα επιτευχθέντα αποτελέσματα και την αλλαγμένη όψη μιας ολόκληρης περιοχής: η κουλτούρα που προσελκύει τουρίστες, οι εξαιρετικές φάρμες των νέων καταλυμάτων, το δίκτυο των ευρέως διαδεδομένων ξενώνων όπου κάποτε υπήρχαν φτωχογειτονιές, νέες ευκαιρίες απασχόλησης , μικρές εταιρείες που εφευρίσκουν μάρκες, βιομηχανικές περιοχές σε επέκταση. Είναι το νέο Salento Greece που δεν υπήρχε πριν: η γη από την οποία δραπέτευσε (προς Λέτσε, προς Βορρά, προς Ελβετία) γίνεται ένα καλό καταφύγιο για όσους έρχονται από το εξωτερικό και μια ευκαιρία εργασίας για όσους επιστρέφουν εκεί. Δεν φεύγουμε πια. Ή, τουλάχιστον, δεν φεύγουμε τόσο πολυάριθμοι όσο κάποτε.
Τα καμπαναριά παραμένουν φυσικά. Κανείς δεν έχει την ψευδαίσθηση ότι εδώ υπάρχει αγάπη και συμφωνία σε όλα: φθόνος και αγανάκτηση, Μαρτάνο εναντίον Calimera, ταχυδακτυλουργοί δημάρχων, διαφωνίες για αναθέσεις και χρηματοδότηση. Ο πίνακας αντικατοπτρίζει την ιστορία της φιλονικούμενης πατρίδας, αλλά εξακολουθεί να είναι το λίκνο της δημοκρατίας: οι Δήμοι του Salento Greece καθώς και οι πόλεις-κράτη της Ελλάδας, μια υποβλητική αναλογία 25 αιώνες αργότερα. Ο καθένας ζηλεύει την αυτονομία του σε σημείο να ρισκάρει έναν πόλεμο εναντίον του διπλανού του. Έτοιμοι, όμως, όλοι, να συνεργαστούμε, εάν υπάρχει ένας υψηλός στόχος προς επίτευξη, προς το συμφέρον όλων. Έτοιμοι να θωρακιστούν όπως οι Έλληνες του Μαραθώνα ενάντια στους Πέρσες όταν η μάχη είναι ζωτική και το μέλλον διακυβεύεται. Αδέρφια Έλληνες στον καθρέφτη, κάτι πρέπει να σημαίνει. Kalòs Irtate, πρόεδρος.
© ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΕΣΩΤΕΡΗΜΕΝΗ