Υπάρχει η επιθυμία να αναβιώσει ένα δάσος μεγάλης ιστορικής αξίας, αλλά υπάρχει και η ανάγκη αντιμετώπισης των καταστροφών των πυρκαγιών και μετριασμού των καύσωνα που έχουν εξουθενώσει την Αθήνα τα τελευταία χρόνια. ο έργο για την αναδάσωση της δασικής περιοχής του Κάπο Σουνίου, κοντά στο χωριό Άγιος Κωνσταντίνος βόρεια της ελληνικής πρωτεύουσας, έχει λοιπόν μεγάλη συμβολική σημασία και τεράστια επιστημονική αξία. Λίγα χιλιόμετρα από τις Θερμοπύλες, το δάσος του Λάριου αποτέλεσε θεμελιώδη πηγή για την ανάπτυξη της Αθήνας του Περικλή τον 5ο αιώνα πριν από τον Χριστό, αλλά ακριβώς ο ορυκτός του πλούτος ήταν και η ατυχία του. Η άγρια ​​εκμετάλλευση των φλεβών αργύρου και του μολύβδου, σε συνδυασμό με τις φωτιές, έχουν έφερε το δάσος σε ένα σημείο χωρίς επιστροφή: από μόνη της, ακόμα κι αν δεν υπήρχαν άλλες πυρκαγιές και απαγορευόταν οποιαδήποτε δραστηριότητα, η περιοχή θα παρέμενε άγονη, γιατί το έδαφος είναι πολύ φτωχό για να φυτρώσει τίποτα.

Υπάρχει και λίγη ιταλική ιστορία στην αποψίλωση των δασών του Σουνίου, αφού μια γαλλο-ιταλική εταιρεία εξόρυξης, η Roux-Serpieri-Freyssinet, συνέβαλε σημαντικά στον θάνατο της δασικής περιοχής τον περασμένο αιώνα, όταν οι φλέβες του αργύρου είχαν πλέον εξαντληθεί. Απέκτησε δικαιώματα εξόρυξης μολύβδου, για την επιτάχυνση των εργασιών σε αρχαία φρεάτια ορυχείων η παρέα έβαλε φωτιά σε βελανιδιές, χαρουπιές και δέντρα Ιούδα που φύτρωναν στους λόφους, μέχρι τη θάλασσα. Τέλος, πριν από δύο χρόνια, το θανατηφόρο πλήγμα, όταν δύο από τις χειρότερες πυρκαγιές της δεκαετίας έκαψαν τα λίγα δέντρα που είχαν απομείνει μετά από μια άλλη δραματική πυρκαγιά το 2012.

Μια εμβληματική περίπτωση “Λύσεις που βασίζονται στη φύση”

«Το δάσος δεν μπορούσε πλέον να αναγεννηθεί φυσικά – μας λέει Νίκος Γεωργιάδηςεπικεφαλής έργων αναδάσωσης για το ελληνικό WWF – έτσι από τον περασμένο Νοέμβριο έχουμε ξεκίνησε ένα έργο με 300 εθελοντές, οι ειδικοί μας και η τοπική δασική υπηρεσία, ερευνητές κρατικών υπηρεσιών, να φυτέψουν περίπου 15.000 δέντρα και θάμνους στην περιοχή. Δεν πρόκειται απλώς για αναζωογόνηση του δάσους, αλλά για να γίνει πιο ανθεκτικό στις πυρκαγιές: «Κοινός στόχος είναι να σωθεί η περιοχή συμβάλλοντας στη δημιουργία ενός νέου δάσους που θα είναι πιο ανθεκτικό στις πυρκαγιές και ταυτόχρονα χρόνο, θα βελτιωθεί σημαντικά βιοποικιλότηταςπροστασία των παρακείμενων ανθρώπινων δραστηριοτήτων και αύξηση των τουριστικών δυνατοτήτων».

Το δάσος του Σουνίου γίνεται έτσι μια εμβληματική περίπτωση NbS, Nature based λύσης, δηλαδή λύσεις που βασίζουν την προσέγγισή τους στα οικοσυστήματα. Γεωργιάδης εξηγεί: «Η επιλογή της συγκεκριμένης περιοχής δεν ήταν τυχαία, βασίστηκε σε μελέτη που εκπόνησε το WWF Ελλάς για τις περιοχές που επλήγησαν από πυρκαγιές το 2021. Η μελέτη αυτή χαρτογράφησε όλες τις περιοχές που θα μπορούσαν να χρειαστούν ανθρώπινες παρεμβάσεις για την ανάπλασή τους, λαμβάνοντας υπόψη συνεκτίμηση και συνδυασμός 6 παραμέτρων (τύπος/είδος βλάστησης, επικαλυπτόμενες πυρκαγιές, κλίση, έκθεση, υψόμετρο και γεωλογικό υπόβαθρο). Σε κάθε περίπτωση, πέρα ​​από όλα τα στοιχεία που καθιστούν το Λάριο την ιδανική τοποθεσία για τέτοιου είδους έργα, η περιοχή έχει και εξαιρετική πολιτιστική αξία και παρουσιάζει έντονο αρχαιολογικό ενδιαφέρον Η αναδάσωση αυτή σχεδιάστηκε και πραγματοποιήθηκε λαμβάνοντας υπόψη την προστασία των πολυάριθμων αρχαιολογικών ευρημάτων της περιοχής».

Για τον μετριασμό των κυμάτων καύσωνα

Στη συνέχεια, υπάρχει ανάγκη για δράση για τον μετριασμό του παγκόσμια υπερθέρμανση και το εκπομπές CO₂ σε μια χώρα και μια πρωτεύουσα, Αθήνα ακριβώς, την οποία κατέγραψε ρεκόρ καύσωνα. «Τα δασικά οικοσυστήματα δημιουργούν γενικά ένα ιδιαίτερο μικροκλίμα εντός των συνόρων τους – επιβεβαιώνει ο ειδικός του WWF – Επιπλέον, είναι και ρυθμιστές του κλίματος σε μια ακτίνα που ξεπερνά κατά πολύ τα όρια διάχυσης τους, επομένως το δάσος του Αγίου Κωνσταντίνου έχει αντίκτυπο στο κλίμα Εκτός από τη λειτουργία αποθήκευσης άνθρακα, τα δάση λειτουργούν ως φυσικά φίλτρα, καθαρίζοντας την περιβάλλουσα ατμόσφαιρα από μικροσωματίδια.Οποιοδήποτε δάσος κοντά σε μια πυκνοκατοικημένη κατοικημένη περιοχή όπως αυτή της Αθήνας συμβάλλει σωρευτικά στα παραπάνω. η αναβίωση του Σουνίου από μόνη της δεν θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντική επίδραση στο μικροκλίμα της Αθήνας αναδάσωση Η μεγάλης κλίμακας αποκατάσταση των γύρω δασικών οικοσυστημάτων μπορεί να κάνει τη διαφορά».

Ωστόσο, χρειάζονται δεκαετίες για να αναβιώσει ένα δάσος και μόλις φυτευτούν νέα φυτά, χρειάζεται μεγάλη προσοχή. Η περιοχή εξακολουθεί να κινδυνεύει από πυρκαγιές και για το λόγο αυτό η επιλογή του τι θα φυτευτεί είναι θεμελιώδης. Η Δασική Περιφέρεια Λαυρίου, με επιστήμονες από το Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων (IMFE) και το WWF Ελλάς, εκπόνησε μελέτη ειδικά για την εν λόγω περιοχή, προτείνοντας τα καταλληλότερα είδη φυτών που θα φυτευτούν σε συγκεκριμένα σημεία και εντός της πληγείσας περιοχής. περιοχή.

«Στην περιοχή – υπογραμμίζει ο Γεωργιάδης – έχει εφαρμοστεί μια καινοτόμος προσέγγιση στη φύτευση, με μείγμα κωνοφόρων και πλατύφυλλων ειδών, κυρίως χαρουπιές και χαρουπιές (30% και 70% αντίστοιχα) που είχαν ήδη βρεθεί στο δάσος. προηγουμένως . Κανένα φυτό δεν έχει φυτευτεί τυχαία, κάθε δέντρο και ομάδα φυτών έχει επιλεγεί με βάση ένα λεπτομερές σχέδιοπου έλαβε υπόψη τη μορφολογία, το έδαφος, τον προσανατολισμό και την κλίση κάθε προς αποκατάσταση υποπεριοχής».

Τώρα είναι θέμα φροντίδας των σπορόφυτων και αναμονής των αποτελεσμάτων στο οικοσύστημα. «Η ποικιλία και η ανάμειξη αυτών των διαφορετικών ειδών, με έμφαση στα σκληρά ξύλα, αναμένεται να οδηγήσει όχι μόνο στη βελτίωση της βιοποικιλότητας και στην ενίσχυση της αισθητικής αξίας του νέου δάσους, αλλά και στο να κάνει το δάσος πιο ανθεκτικό στις πυρκαγιές. , – καταλήγει ο ειδικός του WWF – περιορίζοντας τόσο την έντασή τους όσο και την εξάπλωσή τους, δίνοντας έτσι πολύτιμο χρόνο για την καταστολή των δασικών πυρκαγιών σε πρώιμο στάδιο».