«Η θέση ότι «η φιλοσοφία είναι ελληνική εφεύρεση» επαναλαμβάνεται στον κόσμο της φιλοσοφίας εδώ και πολύ καιρό. Αναμφίβολα, οι Έλληνες παρήγαγαν σημαντικά πρωτότυπα έργα στον χώρο της φιλοσοφίας και της επιστήμης, τα οποία έχω συμπεριλάβει ιδιαίτερα στο βιβλίο μου. Αλλά ούτε η φιλοσοφία ούτε η επιστήμη ξεκίνησαν στην Ελλάδα».

Εγγραφείτε

Y. Emre Ceren

Η φιλοσοφία έχει ένα ταξίδι χιλιάδων ετών με τη γραπτή έννοια, αλλά η ύπαρξή της πηγαίνει πολύ πίσω. Με την πρώτη παραγωγή ανθρώπου με κανονική έννοια, γεννιούνται μυθολογικές αφηγήσεις που τροφοδοτούν τη φιλοσοφία. Αυτό ισχύει όχι μόνο στη Δύση, αλλά και στην Ανατολή. Μιλήσαμε με τον Sadık Usta για την περιπέτεια, την πορεία και το παρόν της φιλοσοφίας μέσα από το βιβλίο History of Doubt from Kafka Book.

Είναι γνωστό ότι οι μυθολογικές αφηγήσεις γράφτηκαν γενικά μετά την εποχή τους. Πιστεύετε ότι οι μυθολογικές αφηγήσεις μπορούν να θεωρηθούν ως ιδρυτικοί μύθοι κρατών/πόλεων;
Σίγουρα είναι. Όταν εξετάζουμε τα χαρακτηριστικά των μυθολογικών ηρώων, μπορούμε να δούμε αυτόν τον προσδιορισμό σχεδόν ακριβώς. Ωστόσο, από τις πρώτες στιγμές της ανθρώπινης ιστορίας, βλέπουμε ότι οι κοινότητες απέκτησαν τους θεούς τους στη μυθολογία εμπνεόμενες άμεσα από τη φύση. Για παράδειγμα, ο θεός του ήλιου Ρα και Σολ. Όπως ο Όσιρις και η Δήμητρα, θεός της γης και της βλάστησης…

Ωστόσο, στην ακόλουθη διαδικασία, ειδικά μετά το στάδιο της κρατικοποίησης, βλέπουμε ότι οι ίδιες οι φυλές τοποθετούσαν τους θεούς-βασιλιάδες ή θεούς-ήρωές τους στους θρόνους των θεών εμπνευσμένων από τη φύση, στο στάδιο όπου ιδρύθηκαν οι πόλεις, γραφή, μαθηματικά, τα συστήματα επιστήμης και πεποιθήσεων θεσμοθετήθηκαν. Τα ίχνη τους είναι δυνατό να δούμε στη μυθολογία πολλών φυλών ακόμα και σήμερα. Οι εν λόγω μυθολογικές φιγούρες είτε απελευθέρωσαν τις κοινωνίες από την αιχμαλωσία, δίδαξαν κυνήγι ή γεωργία και άλλες μεθόδους παραγωγής (ο Ήφαιστος δίδασκε μεταλλουργία και άλλα επαγγέλματα), είτε έγιναν ιδρυτές πόλεων-κρατών όπως ο Γκιλγκαμές.
π.Χ. Αιγύπτιοι Φαραώ Γνωρίζουμε ότι από θνητός άνθρωπος μεταμορφώθηκε σε θεούς-βασιλείς από το 3000 π.Χ. Αφού έγινε αυτό το βήμα, έγινε πιο εύκολο για τους βασιλιάδες, τους ήρωες, ακόμη και ορισμένους σοφούς να θεοποιηθούν. Τα αποτελέσματα αυτού τα βλέπουμε ακόμη και στην περίοδο που η λογική και η λογική (Λόγος) έρχονται στο προσκήνιο. Ο Μέγας Αλέξανδρος, βασιλιάς της Μακεδονίας Θεοποιήθηκε το 325 π.Χ. Οι Ρωμαίοι ηγεμόνες θα ακολουθούσαν και αυτή την παράδοση. Αυτή η διαδικασία ουσιαστικά τελείωσε με τον Χριστιανισμό, αλλά ίχνη του φαίνονται σε πολλούς τομείς ακόμη και σήμερα.

Είναι γενικά αποδεκτό ότι η γέννηση της φιλοσοφίας αποδίδεται στις αρχαίες ελληνικές πόλεις-κράτη, οι οποίες είναι συγκεκριμένες συνθήκες πόλης. Στο History of Doubt, αναφέρατε ότι οι βαθιά ριζωμένοι πολιτισμοί στην Ανατολική Μεσόγειο είχαν αντίκτυπο στη γέννηση της φιλοσοφίας στην Αρχαία Ελλάδα. Ποιες είναι αυτές οι επιπτώσεις και πώς μεταδίδονται;
Στον κόσμο της φιλοσοφίας η θέση ότι «η φιλοσοφία είναι ελληνική επινόηση» επαναλαμβάνεται από καρδιάς εδώ και καιρό. Αναμφίβολα, οι Έλληνες παρήγαγαν σημαντικά πρωτότυπα έργα στον χώρο της φιλοσοφίας και της επιστήμης, τα οποία έχω συμπεριλάβει ιδιαίτερα στο βιβλίο μου. Όμως ούτε η φιλοσοφία ούτε η επιστήμη ξεκίνησαν στην Ελλάδα. Η αγροτική επανάσταση εισήχθη για πρώτη φορά το π.Χ. Έγινε στην Εύφορη Ημισέληνο σε 12-15 χιλιάδες χρόνια, και έτσι η ανθρωπότητα μπήκε στην εγκατεστημένη ζωή. Στη συνέχεια π.Χ. Τη δεκαετία του 5000 έγινε αστική επανάσταση τόσο στην Αίγυπτο όσο και στη Μεσοποταμία (Σουμέρ-Ακκάντ) και άρχισε η ίδρυση κρατών. Αυτή η συσσώρευση εξαπλώθηκε σε χιλιάδες χρόνια, πρώτα προς τα ανατολικά, στο Ιράν και την Ινδία, και στη συνέχεια στη λεκάνη της Μεσογείου.

Για παράδειγμα, το 1/3 των ελληνικών επιστημονικών, μυθολογικών και φιλοσοφικών όρων είναι αιγυπτιακής προέλευσης. Οι περισσότεροι Αιγυπτιολόγοι το δέχονται αυτό ως τέτοιο. Το γεγονός ότι η μυθολογία, η επιστήμη και η φιλοσοφία αναπτύχθηκαν από την Αίγυπτο είναι αποδεκτό από τους σημαντικούς στοχαστές της Αρχαιότητας, όπως ο Πλάτωνας, ο Ισοκράτης, ο Δ. Λαέρτιος, ο Δ. Σικίλος. Έχω δώσει πολλά εντυπωσιακά παραδείγματα αυτού στο βιβλίο μου Η ιστορία της αμφιβολίας. Δυστυχώς, πάντα ξεχνιούνται.

Επίσης, η ίδια η έννοια που περιγράφεται ως Φιλοσοφία, «αγάπη της σοφίας», είναι αρχαία αιγυπτιακή. Η Σοφία είναι η θεά της σοφίας στην Αίγυπτο, την οποία ακόμη και οι περισσότεροι φιλόσοφοι στην Τουρκία δεν γνωρίζουν. Η Σοφία εξελίχθηκε σε Αθηνά στην Ελλάδα, αλλά ο όρος Σοφία διατηρήθηκε. Ο Θαλής, ο πρώτος Έλληνας φιλόσοφος, ήταν γιος μιας φοινικικής οικογένειας εμπόρων. Η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στη Μίλητο, αλλά διεύρυνε τις γνώσεις του ταξιδεύοντας συνεχώς στη Φοινίκη και την Αίγυπτο. Όπως οι άνθρωποι σήμερα πηγαίνουν στη Δύση για να γίνουν ικανοί στην εκπαίδευση.

Όπως η αστρονομία, τα μαθηματικά και η γεωμετρία, ο τύπος a2+b2=c2, γνωστός ως Πυθαγόρειο θεώρημα, έχει τις ρίζες του στην Αίγυπτο και τη Βαβυλώνα. Στη συνέχεια, οι βασικοί κανόνες και οι επιστημονικές μέθοδοι ιατρικής και αγροτικής παραγωγής δανείστηκαν επίσης από την Αίγυπτο. Στην πραγματικότητα, η Ρώμη πήρε το δίκαιο των κρατών από την Καρχηδόνα, μια αιγυπτιακή αποικία.

Όταν πρόκειται για τη φιλοσοφία στη Δύση και τη Μέση Ανατολή, πιστεύεται ότι έχει δυτικό προσανατολισμό, αλλά υπάρχει επίσης μια μεγάλη ανατολική σκέψη που μπορούμε να την ονομάσουμε ιστορικά ισοδύναμη. Πολλές πτυχές όπως η ηθική, η σοφία, οι εν μέρει ιδρυτικοί μύθοι στη Δύση είναι παρόμοιες με τη φιλοσοφία της Άπω Ανατολής και της Ινδίας. Πώς θα ερμηνεύατε αυτή την ομοιότητα;
Έχω συζητήσει αυτό το θέμα λεπτομερώς στο βιβλίο μου. Τα θεμέλια της φιλοσοφίας ή της σοφίας, της ηθικής τέθηκαν από σοφούς όπως ο Uddalaka (φιλόσοφος που έζησε τον 8ο αιώνα π.Χ.) στην Ινδία, ο Λάο τσε και ο Κομφούκιος στην Κίνα. Έχουν αφήσει τεράστια έργα για τη φιλοσοφία, την κοινωνία και την πολιτική. Στα τέλη του 1700, η ​​ινδική και κινεζική φιλοσοφία τράβηξαν την προσοχή στην Ευρώπη, αλλά στη συνέχεια ξεχάστηκαν με την αποικιοκρατία.

Στο βιβλίο μου, συνέκρινα τις εξηγήσεις των Ινδο-Κινέζων και των πρώτων Ελλήνων φιλοσόφων με τις ερωτήσεις και τις απαντήσεις τους για το σύμπαν, τη φύση και την κοινωνία. Τι αποδείχθηκε λοιπόν; Το γεγονός ότι και οι τρεις περιοχές βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο συνείδησης στον τομέα της φιλοσοφίας. Ωστόσο, ο κόσμος της φιλοσοφίας αγνοεί την ινδική και την κινεζική φιλοσοφία.

Η διαδικασία προσέγγισης του κοινού των φιλοσοφικών αναζητήσεων, που ήταν γύρω από την ελίτ και τον κλήρο σε προηγούμενες εποχές, συμπίπτει με μια περίοδο μέχρι τον 19ο αιώνα. Ποιες είναι οι σκέψεις σας σχετικά με αυτό;
Στο βιβλίο μου έδωσα θέση σε αυτό το θέμα με τον τίτλο «Εκδημισμός της Φιλοσοφίας». Η Τουρκία διέρχεται σήμερα μια πολύ κρίσιμη φάση. Ενώ η κυβέρνηση του AKP κάνει την κοινωνία θρησκευτική, στηρίζεται στα πανεπιστήμια. Κατευθύνει τους μαθητές σε χατίπ ιμάμ, ισλαμικές επιστήμες, θεολογία και ισλαμική ιστορία. Αλλά αυτοί οι νέοι δεν μένουν εδώ, δείχνουν ενδιαφέρον και για τη φιλοσοφία. Νομίζω ότι είναι ιστορικής σημασίας να διαφωτίσουμε αυτούς τους νέους και να τους δείξουμε τους κόσμους που άνοιξε η φιλοσοφία στο μυαλό μας. Εάν μπορούμε να ενώσουμε τη φιλοσοφία με τους νέους, τις γυναίκες, εν ολίγοις με το κοινό, και υπάρχει τεράστιο ενδιαφέρον, μπορούμε να σταματήσουμε την απομνημόνευση, τον φανατισμό, την τυφλή πίστη, τις προκαταλήψεις και τη συνάθροιση στην κοινωνία. Είναι απαραίτητο να διαφωτίσουμε όχι μόνο τις θρησκευόμενες μάζες, αλλά και τους κοσμικούς πολίτες μας που είναι δέσμιοι του καπιταλισμού. Για το λόγο αυτό, προτείνω στους φιλοσόφους να απλοποιήσουν τις γλώσσες τους, να μεταφράσουν τις έννοιες στα τουρκικά και να συνδυάσουν τη συσσώρευση της φιλοσοφίας του 18ου και 19ου αιώνα με τις δικές μας πολιτιστικές ρίζες, χωρίς να εγκαταλείψουμε την ουσία.