Βρυξέλλες – Από το 2011, η ΕΕ και τα κράτη μέλη της έχουν κινητοποιηθεί περισσότερα από 33 δισ. ευρώ για ανθρωπιστική βοήθεια και ανάπτυξη για τα 7,2 εκατομμύρια εκτοπισμένους πολίτες στη Συρία και για τα πάνω από 5 εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες στην περιοχή. Μια «τεράστια ανθρωπιστική προσπάθεια, που δεν έχει μεταφραστεί σε αντίστοιχο πολιτικό ρόλο». Αυτή είναι η εκτίμηση που εκφράζεται σε επιστολή που απευθύνεται στον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ για τις Εξωτερικές Υποθέσεις, Josep Borrellαπό την Ιταλία και άλλες 7 χώρες μέλη, οι οποίες ζητούν από τις Βρυξέλλες να αλλάξει τη στρατηγική τους απέναντι στη χώρα που σπαράζει από μια από τις χειρότερες ανθρωπιστικές καταστροφές στη σύγχρονη ιστορία.

Μαζί με τον Ιταλό Υπουργό Εξωτερικών, Αντόνιο Ταγιάνιη επιστολή υπογράφηκε από τους ομολόγους του Αυστρία, Σλοβενία, Σλοβακία, Κροατία, Ελλάδα, Τσεχία και Κύπρος. Με την άφιξή του στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕΟ αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ταγιάνι παραπονέθηκε ότι η Συρία έχει γίνει ένα θέμα «για το οποίο σπάνια συζητιέται», που επισκιάστηκε από τις πρόσφατες συγκρούσεις στην Ουκρανία και τη Γάζα. «Πρέπει επίσης να έχουμε μια ευρωπαϊκή στρατηγική για εκείνο το τμήμα της Μέσης Ανατολής», προειδοποίησε ο Ταγιάνι, «από όπου φεύγουν τόσοι πολλοί πρόσφυγες».

Μετά από δεκατρία χρόνια εμφυλίου πολέμου, το 90 τοις εκατό του πληθυσμού ζει κάτω από το όριο της φτώχειας και 7 στους 10 Σύρους χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια. Η κεντρική κυβέρνηση, η οποία πλέον καταλαμβάνει μεγάλα τμήματα της συριακής επικράτειας, είναι ακόμα στα χέρια του Μπασάρ αλ Άσαντ. Ένα καθεστώς που έχει διαπράξει φρικαλεότητες κατά του άμαχου πληθυσμού και το οποίο έχει επιβαρυνθεί από ένα σκληρό καθεστώς κυρώσεων της ΕΕ από το 2011. Αλλά για τις οκτώ ευρωπαϊκές καγκελαρία, η ανθρωπιστική δέσμευση δεν είναι αρκετή εάν παραμείνει ένα πλήρες διπλωματικό τείχος κατά του Άσαντ.

Το σημερινό στρατηγική για τη Συρία, που εγκρίθηκε στις 3 Απριλίου 2017 από το Συμβούλιο της ΕΕ, επικεντρώνεται σε έξι βασικούς τομείς: τερματίσει τον πόλεμο μέσω μιας πραγματικής πολιτικής μετάβασης, να προωθήσει μια ουσιαστική και χωρίς αποκλεισμούς μετάβαση, σώσει ανθρώπινες ζωές ανταπόκριση στις ανθρωπιστικές ανάγκες των πιο ευάλωτων, προάγοντας τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία του λόγου, να οδηγήσουν στη δικαιοσύνη τους υπεύθυνους για εγκλήματα πολέμουυποστήριξη της ανθεκτικότητας του συριακού πληθυσμού και της κοινωνίας.

«Πιστεύουμε ότι έχει έρθει η ώρα να αναθεωρήσουμε και να αξιολογήσουμε τα αποτελέσματα της στρατηγικής που έχει επιτευχθεί μέχρι τώρα, την αποτελεσματικότητα των ενεργειών και των εργαλείων μας», αναφέρεται στην επιστολή προς τον επικεφαλής της διπλωματίας της ΕΕ. Η Ιταλία και οι άλλοι 7 ζητούν μια πολιτική για τη Συρία που να είναι «πιο ενεργή, προσανατολισμένη στα αποτελέσματα και λειτουργική». Ο στόχος είναι «να επιτύχουν συνθήκες για ασφαλείς, εθελοντικές και αξιοπρεπείς επιστροφές Σύριων προσφύγωνσύμφωνα με τα πρότυπα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες».

Οι ευρωπαϊκές χώρες φιλοξενούν πάνω από ένα εκατομμύριο πρόσφυγες από τη Συρία, περισσότεροι από τους μισούς από αυτούς στη Γερμανία. Το 2023, οι Σύροι πολίτες ήταν επίσης οι πιο πολυάριθμοι μεταξύ των αιτούντων άσυλο, περίπου 183.000. Η επιστολή που υπέγραψε ο Ταγιάνι επικρίθηκε αμέσως η αντιπροσωπεία του Δημοκρατικού Κόμματος στις Βρυξέλλες, η οποία κατήγγειλε την παρουσία «πολλών ασαφών ή αντιφατικών σημείων που ζητάμε από τον Ιταλό υπουργό να διευκρινίσει δημόσια». Η Lucia Annunziata, ο Nicola Zingaretti, ο Giorgio Gori, η Alessandra Moretti και ο Marco Tarquinio –οι πέντε Δημοκρατικοί που συμμετέχουν στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου–, αναρωτιούνται πώς είναι δυνατόν να συμβιβαστεί «η δεδηλωμένη επιθυμία να συμβάλει στην επίτευξη ενός ασφαλούς, Εθελούσια και αξιοπρεπή επιστροφή των Σύριων προσφύγων, σύμφωνα με τα πρότυπα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, με αίτημα την επανέναρξη ουσιαστικού και ουσιαστικού διαλόγου με τους σημερινούς ηγεμόνες της Δαμασκού».

Στην κατηγορία του Δημοκρατικού Κόμματος ότι θέλει «Αποκατάσταση του Άσαντ» ώστε να μπορέσει να στείλει πίσω τους Σύρους πρόσφυγεςΟ Ταγιάνι απάντησε ρεαλιστικά: «Πάντα καταδικάζαμε ορισμένες συμπεριφορές σχετικά με τα πολιτικά δικαιώματα, αλλά δεν μπορούμε να αγνοήσουμε αυτό που συμβαίνει, χρειαζόμαστε μια στρατηγική και πρέπει να το συζητήσουμε». Το πρόβλημα βρίσκεται πλέον στο γραφείο του Μπορέλ, ο οποίος θα το συζητήσει με τους υπουργούς των 27 στο επόμενο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, μετά τις καλοκαιρινές διακοπές. Στον πρώτο γύρο των συζητήσεων, που έγινε σήμερα στις Βρυξέλλες ως το τελευταίο σημείο της συνάντησης των υπουργών, ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας σχολίασε: «Το έργο θα συνεχιστεί, με πραγματισμό αλλά χωρίς αφέλεια. Γνωρίζουμε το καθεστώς Άσαντ, ξέρουμε πόσο κοντά είναι προς το Ιράν και τη Ρωσία».