Στην Ελλάδα υπάρχει έναν πολύ προηγμένο νόμο για το δικαίωμα στην υγεία: είναι το 4368 του 2016, που εγγυάται δωρεάν ιατρικές και φαρμακευτικές υπηρεσίες σε μέλη «ευάλωτων κοινωνικών ομάδων», συμπεριλαμβανομένων των ανηλίκων ανεξαρτήτως της κατάστασής τους, προσφύγων, αιτούντων άσυλο και – μεταξύ των τελευταίων – ασυνόδευτων ανηλίκων.

Μόλις ικανοποιηθούν ορισμένες απαιτήσεις, σε αυτούς τους ανθρώπους χορηγείται αριθμός κοινωνικής ασφάλισης, ο οποίος, μεταξύ άλλων, τους επιτρέπει δωρεάν πρόσβαση στην ιατρική περίθαλψη (το ελληνικό αρκτικόλεξο είναι Άμκα).

Τον περασμένο Ιούλιο το Υπουργείο Εργασίας έχει ακύρωσε την εγκύκλιο που διέπει την απόδοση του Άμκα σε άτομα μη ελληνικής ιθαγένειαςΤο

Τον Οκτώβριο, ανακοινώθηκε μια νέα εγκύκλιος που ρύθμιζε την κατάσταση των προσφύγων με αναγνωρισμένο καθεστώς αλλά έχει μόνο ανέβαλε το πρόβλημα για αιτούντες άσυλο και αλλοδαπούς ανήλικα παιδιά παράτυπων μεταναστών, εφόσον στην περίπτωσή τους θα εκδοθεί νέα εγκύκλιος.

Ο νέος νόμος για το άσυλο, που τέθηκε σε ισχύ ένα μήνα αργότερα, το προβλέπει οι αιτούντες άσυλο μπορούν να έχουν πρόσβαση σε δωρεάν ιατρική περίθαλψη μέσω ενός «προσωρινού αριθμού ιατρικής ασφάλισης» (Paaypa).

Όμως, διευκρινίζεται, μόνο όσοι έχουν ολοκληρώσει την εγγραφή της αίτησής τους για άσυλο δικαιούνται αυτό το έγγραφο. Με άλλα λόγια, οι αιτούντες άσυλο των οποίων η διαδικασία δεν έχει ολοκληρωθεί δεν δικαιούνται Paaypπρος το. Επιπλέον, για να τεθεί σε λειτουργία, το σύστημα Paaypa απαιτεί τη λήψη μιας διυπουργικής απόφασης, η οποία εκκρεμεί ακόμη.

Δεν έχει προταθεί καμία εναλλακτική λύση για παιδιά μεταναστών σε συνθήκες παρατυπίας.

Θεωρώντας ο αριθμός των αιτούντων άσυλο που έχουν εγκλωβιστεί στα ελληνικά νησιά – 50.000 έφτασαν μόνο στο δεύτερο εξάμηνο του περασμένου έτους – και η βραδύτητα των διαδικασιών (σε μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα της συμφωνίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Τουρκίας τον Μάρτιο του 2016), το δικαίωμα στην υγεία για δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων πολλών ανηλίκων, διακυβεύεταιΤο

Έδειξαν οι οδηγίες ορισμένων δημόσιων νοσοκομείων στην Αθήνα και ορισμένων γιατρών στην υπηρεσία δημόσιας υγείας μεγάλη ευαισθησία στην εισαγωγή αιτούντων άσυλο με καρκίνο ή HIV που δεν είχαν Amka (και φυσικά ούτε η Paaypa).

Αλλά η γενναιοδωρία και η ανθρωπιά δεν μπορούν να λύσουν τις νομοθετικές ελλείψεις.

Ιδιωτικές ιατρικές εγκαταστάσεις, όπως αυτές στο Γιατροί χωρίς σύνορα στην πρωτεύουσα, που δοκιμάστηκαν σοβαρά από τον υψηλό αριθμό ασθενών, εγγράφηκαν τον Νοέμβριο ξαφνική αύξηση του αριθμού των ατόμων χωρίς Amka, τώρα σχεδόν οι μισοί από αυτούς που στρέφονται στο κέντρο της στην Αθήνα.

Μια άλλη τοπική μη κυβερνητική οργάνωση, Θετική φωνή, προέτρεψε τις ελληνικές αρχές να παρέχουν δωρεάν ρετροϊικά φάρμακα σε μη Έλληνες πολίτες, καταγγέλλοντάς το «Τους πρώτους 10 μήνες του 2019, το 43 % των νέων διαγνώσεων HIV αφορούσαν μετανάστες και πρόσφυγες» και ότι τα κέντρα μολυσματικών ασθενειών αδυνατούν να φροντίσουν ασθενείς χωρίς Amka.

Σε θεσμικό επίπεδο, ο Διαμεσολαβητής Ελλάδας εξέφρασε την ανησυχία του. Ο ίδιος Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την «προώθηση του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής μας» ζήτησε να βρεθεί λύση. Το οποίο, όμως, δεν υπάρχει ακόμα.

Υπάρχει αντ ‘αυτού έκκληση της Διεθνούς Αμνηστίας να σε προτρέψω.