Στη δυτική περιοχή της αρχαίας πόλης του Ποσειδωνία–Paestumκοντά στα τείχη της πόλης και μερικές εκατοντάδες μέτρα από τη θάλασσα, βρίσκεται σε εξέλιξη μια στρωματογραφική ανασκαφική εκστρατεία που έφερε στο φως δύο ελληνικούς ναούς δωρικού ρυθμού. Αυτά τα ιερά κτίρια ρίχνουν νέο φως στην προέλευση και την αστική ανάπτυξη της πόλης Magna Graecia και παρέχουν κρίσιμα δεδομένα για την κατανόηση της εξέλιξης της δωρικής αρχιτεκτονικής στην Ποσειδωνία και τη Μεγάλη Ελλάδα. Ο πρώτος ναόςαρχικά αναχαιτίστηκε τον Ιούνιο του 2019 και διερευνήθηκε από τον Σεπτέμβριο του 2022, χρονολογείται στις πρώτες δεκαετίες του 5ου αιώνα π.Χκαι σήμερα αποτελεί, λόγω των αρχιτεκτονικών και διαστάσεων του χαρακτηριστικών, ένα απόλυτο μοναδικό δωρικού ρυθμού ναϊτικής αρχιτεκτονικής. Σώζεται στα τμήματα του στυλοβάτη (υπόγειο των κιόνων) και του κρηπιδώματος (σκαλοπάτια όπου κτίστηκε ο ναός) και έχει διαστάσεις 11,60×7,60 μ., με περίσταση 4×6 κιόνων.

Ωστόσο, από έρευνες που πραγματοποιήθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες, η ιστορία του ιερού φαίνεται να είναι ακόμη πιο παλιά. Μέσα στη δομή του ναού, κάτω από την περίσταση, επαναχρησιμοποιήθηκαν 14 αποσπασματικά δωρικά κιονόκρανα και άλλα αρχιτεκτονικά υλικά, πιθανώς για τελετουργικούς σκοπούς. Τα κιονόκρανα είναι παρόμοιου μεγέθους με αυτά του μικρού ναού που εξερευνήθηκε μέχρι τώρα. Η τυπολογία είναι, ωστόσο, διαφορετική και συγκρίσιμη με αυτή των κιονόκρανων του ναού της Ήρας Ι, της λεγόμενης «Βασιλικής», του αρχαιότερου από τους τρεις μεγάλους ναούς του Paestum.. Αυτές οι τελευταίες εξαιρετικές ανακαλύψεις το αποδεικνύουν βρισκόμαστε μπροστά σε έναν άλλο ναό, μέτριων διαστάσεων αλλά με αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά των πρώτων μεγάλων ναών του Paestum και να χρονολογούνται στον 6ο αιώνα π.Χ. Για λόγους που δεν έχουν ακόμη εξακριβωθεί, ίσως κατάρρευση, στις αρχές του επόμενου αιώνα η κατασκευή αυτή αντικαταστάθηκε, στην ίδια περιοχή, από νέο ναό.

Το εύρος της ανακάλυψης δεν περιορίζεται στην αρχιτεκτονική και την ιστορία του ιερού, αλλά διευρύνει σημαντικά τις γνώσεις μας για την αστική διάταξη της πόλης. Πίσω από το ναό, διαλύθηκε η κατάρρευση της εσωτερικής όψης των τειχών της αρχαίας πόλης που είχε χτυπήσει τον ναό προκαλώντας τη μερική του κατάρρευση. Κάτω από αυτή την κατάρρευση, εντοπίστηκε η διαδρομή ενός κτυπημένου δρόμου, ο οποίος εκτείνεται παράλληλα με τον ναό και έχει, αντίθετα, διαφορετικό προσανατολισμό σε σύγκριση με τους τοίχους. Πρόκειται για μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ανακάλυψη καθώς τεκμηριώνει ότι στα τέλη του 6ου αιώνα π.Χ., όταν χτίστηκε ο παλαιότερος ναός, η πόλη της Ποσειδωνίας δεν ήταν ακόμη εξοπλισμένη με αμυντικά τείχη. Σε μια περίοδο έντονης ανάπτυξης και μνημειοποίησης της πόλης, οι άποικοι της Ποσειδωνίας έχτισαν ένα ιερό σε στρατηγικό σημείο, για να προστατεύουν τον αστικό χώρο και ορατό απευθείας από τη θάλασσα.. Η σημασία αυτού του ιερού χώρου επιβεβαιώνεται από τις πολύπλοκες οικοδομικές του φάσεις, που βλέπουν την κατασκευή του δύο δωρικοί ναοίκαι με τη μακρά και αδιάλειπτη προσέλευσή της, η οποία για πάνω από μισή χιλιετία σηματοδοτεί μια θεμελιώδη συνέχεια λατρείας κατά την ελληνολουκανική και ρωμαϊκή εποχή.

“Πρόσφατες ανακαλύψεις επιβεβαιώνουν πόσες ανασκαφές πρέπει ακόμη να γίνουν στο Paestum, έρευνα και επίσης όσον αφορά την αξιοποίηση. Μετά από δεκαετίες αδράνειας, το Υπουργείο Πολιτισμού δίνει ώθηση σε αξιόλογες πρωτοβουλίες. Ανοίξαμε ξανά το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο μετά από σημαντικές και απαιτητικές εργασίες αναδιοργάνωσης που επιτρέπουν μια πολύτιμη εκθεσιακή διαδρομή – δήλωσε ο υπουργός Πολιτισμού. Τζενάρο Σαντζουλιάνο– Τις επόμενες εβδομάδες θα επιστρέψω στο Paestum για να υπογραμμίσω την αξία του έργου ανάπλασης ύψους 20 εκατομμυρίων ευρώ στο πρώην εργοστάσιο Cirio. Τους τελευταίους μήνες πήγα και στη Βέλια για να εγκαινιάσει την έκθεση «Elea: the rebirth» και να εγγυηθώ μια αρχική διάθεση πόρων για να ξεκινήσει η κατασκευή του μουσείου».

“Οι νέες ανασκαφές στο Paestum αποτελούν μια ακόμη απόδειξη του τρόπου με τον οποίο η μελέτη και η έρευνα αποτελούν ακρογωνιαίους λίθους στη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς και θεμελιώδη εργαλεία για τις λειτουργίες προστασίας και αξιοποίησης που καλείται να επιτελέσει το κράτος., σε μια ευρύτερα συνεργιστική προοπτική μεταξύ των διαφόρων επαγγελματιών που εμπλέκονται σε διαφορετικές ικανότητες στις αρχαιολογικές έρευνες. Η δικτύωση των δεξιοτήτων, στην πραγματικότητα, είναι ένα όχημα για τη βελτίωση της γνώσης και της χρήσης της πολιτιστικής κληρονομιάς, με στόχο να γίνουν «αναγνώσιμες» στα μάτια ενός κοινού με διαφορετικές ικανότητες, αλλά όλοι αξίζουν τις ίδιες δυνατότητες πρόσβασης. Αυτοί είναι, εξάλλου, οι στόχοι που επιδιώκει το Εθνικό Σύστημα Μουσείων, ένα φιλόδοξο έργο σε εθνικό επίπεδο που στοχεύει στον καθορισμό ελάχιστων επιπέδων ποιότητας αξιοποίησης για όλους τους χώρους πολιτισμού, εκ των οποίων το αρχαιολογικό πάρκο Paestum και Velia, με την ευφυή Οι πολιτικές για τη φροντίδα και την προώθηση των χώρων που περιλαμβάνονται σε αυτό, αποτελεί ένα ενάρετο παράδειγμα, σίγουρα προάγγελο περαιτέρω μελλοντικών συναρπαστικών ανακαλύψεων», υπογράμμισε ο Γενικός Διευθυντής Μουσείων Massimo Osanna. «Αυτές οι εξαιρετικές ανακαλύψεις, που προσθέτουν νέα θεμελιώδη κομμάτια στο ανακατασκευή της αρχαϊκής ιστορίας της αποικίας της Magna Graecia της Ποσειδωνίας, τεκμηριώνει, μάλιστα, τις πολλαπλές οικοδομικές φάσεις ενός ιερού που βρισκόταν σε οριακή περιοχή, κοντά στην ακτή από την οποία είχαν φθάσει οι ίδιοι οι άποικοι μερικές δεκαετίες νωρίτερα, και χτίστηκαν στην αρχαϊκή περίοδο πριν ακόμη η πόλη εξοπλιστεί με αμυντικό κύκλωμα Πρόκειται για ένα σύνθετο ανασκαφικό χώρο που απαιτεί τη συνεργασία αρχαιολόγων, αναστηλωτών, μηχανικών, αρχιτεκτόνων και γεωλόγων. Οι ανασκαφικές δραστηριότητες θα ολοκληρωθούν σύντομα και ήδη εργαζόμαστε για τη δημιουργία μιας νέας διαδρομής χρήσης που θα κάνει αυτό το σημαντικό ιερό προσβάσιμο στο κοινό», πρόσθεσε η Διευθύντρια του Αρχαιολογικού Πάρκου Paestum και Velia, Tiziana D'Angelo.