Είναι επαρκής η ευελιξία στην επαναγορά τίτλων του προγράμματος πανδημίας Pepp;

Από την κρίση του 2011-2012, ο κίνδυνος της μετονομασίας θεωρείται εμπόδιο στη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής που η ΕΚΤ δεν είναι διατεθειμένη να ανεχθεί. Αυτή η στάση, που επιβεβαιώθηκε πρόσφατα από τους υψηλότερους εκπροσώπους του θεσμού, εξηγεί την έγκαιρη αντίδραση της Φρανκφούρτης, η οποία κορυφώθηκε με την έκτακτη συνεδρίαση της περασμένης 15ης Ιουνίου, η οποία γρήγορα έφερε τη βάση ISDA της Ιταλίας κάτω από τις 70 μονάδες βάσης. είχε δηλώσει ότι ήθελε να χρησιμοποιήσει την ευελιξία του σχεδίου PEPP στη φάση της επαναγοράς. Τα τεράστια εκκρεμή περιουσιακά στοιχεία (1.750 δισ. ευρώ), στην πραγματικότητα, απαιτούν ένα τεράστιο πρόγραμμα επανεπένδυσης προκειμένου να διατηρηθεί το απόθεμα σταθερό. Κατά τη διάρκεια της οξείας φάσης της πανδημικής κρίσης, αγοράστηκαν πολύ περισσότερα BTP σε αναλογία με τα μετοχικά μερίδια της ΕΚΤ (κλειδί κεφαλαίου) από το χρέος άλλων χωρών.

Εάν χρειαστεί, κατά τη φάση της επανεπένδυσης, η ΕΚΤ θα μπορούσε αφενός να μειώσει το απόθεμα των γερμανικών ομολόγων στον ισολογισμό, πραγματοποιώντας de facto «ποσοτική σύσφιξη», ενώ από την κορυφή θα μπορούσε να αυξήσει τις αγορές περιφερειακών τίτλων (σιωπηλή ποσοτική χαλάρωση) για μείωση των πιέσεων σε κατακερματισμό. Φυσικά, θα εξακολουθούσε να είναι ένα όργανο με καθορισμένη διάρκεια (οι επανεπενδύσεις θα διαρκούσαν μέχρι το 2024) και με περιορισμένη ισχύ πυρός.

Προσπαθώντας να ποσοτικοποιηθεί το επαναγοράσιμο ποσό χρησιμοποιώντας το απόθεμα και τη μέση διάρκεια των τίτλων στο χαρτοφυλάκιο της ΕΚΤ στο τέλος Μαΐου 2022, έγιναν οι ακόλουθες εκτιμήσεις (βλ. Διάγραμμα 6).

Διατηρώντας το τρέχον καθεστώς, η Ιταλία θα πρέπει να επωφεληθεί από την επαναγορά περίπου 20 δισεκατομμυρίων ευρώ BTP το δεύτερο εξάμηνο του 2022, τα οποία θα αυξηθούν σε 39 το 2023, αξία σε κάθε περίπτωση ήδη υψηλότερη από το απόθεμα των γαλλικών τίτλων που λήγει. Υποθέτοντας αύξηση του ρυθμού αγορών τίτλων από περιφερειακές χώρες (Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Ελλάδα, Κύπρος) κατά 20% -με ταυτόχρονη μείωση για τις υπόλοιπες χώρες- θα έφτανε στα 23 δισ. το 2022 και στα 47 το 2023. Η ακραία υπόθεση για αύξηση 40% θα μπορούσε να φτάσει σε ένα συνολικό απόθεμα 82 δισεκατομμυρίων επαναγορών που θα πραγματοποιηθούν σε 18 μήνες, υψηλότερο από το αναμενόμενο για τη Γερμανία.

Είναι αρκετή αυτή η δύναμη πυρός σε περίπτωση προβλήματος; Σίγουρα θα βοηθούσε, αλλά μπορεί να μην είναι αρκετό. Για να έχουμε έναν όρο σύγκρισης (αν και ατελής), τον Αύγουστο του 2011, κατά τη διάρκεια της κερδοσκοπικής επίθεσης στα περιφερειακά κρατικά ομόλογα, η ΕΚΤ αγόρασε 102 δισεκατομμύρια BTP σε λίγες εβδομάδες με μικρή επίδραση στο spread.