Σχεδόν όλες οι θρησκείες ξεκινούν από μια ενιαία βασική έννοια, δηλαδή την παρουσία μιας ή περισσότερων ανώτερων οντοτήτων των οποίων η δουλειά είναι να καθοδηγούν και να κρίνουν την επίγεια ζωή μας.
Οι τρόποι με τους οποίους δημιουργείται η ειδωλολατρία για αυτά τα όντα είναι προφανώς διαφορετικοί, τόσο για πολιτιστικούς όσο και για κοινωνικοπολιτικούς λόγους, αλλά δεν είναι επί του παρόντος το θέμα που θέλω να συζητήσω. Σήμερα, σε αυτές τις γραμμές, θα προσπαθήσω να καταλάβω και να εκφράσω τι κάνει έναν θεό, καλά… Θεό.

Για να το καταλάβουμε αυτό, πρέπει να κάνουμε ένα μεγάλο άλμα στο παρελθόν, στη γέννηση των πρώτων θρησκειών.
Λίγα είναι γνωστά για την προϊστορία, πιστεύεται ότι κάποιες πολύ βασικές μορφές λατρείας θα μπορούσαν να υπάρχουν στην ύπαρξη μιας μετά θάνατον ζωής, αλλά τίποτα που θα μπορούσε κανείς καν να σκεφτεί να συγκρίνει με τις σύγχρονες θρησκείες.

Οι πρώτες πραγματικές θρησκείες ξεκινούν γύρω στο 10000 π.Χ. (αστείο πώς ορίζεται ο χρόνος από μια θρησκεία, για να μετρηθούν και άλλες θρησκείες), με την ανακάλυψη του αρχαιολογικού χώρου Gobekli Tepe στην Τουρκία. Αλλά είναι ακόμα πολύ νωρίς για να γνωρίζουμε ότι μπορούμε να μιλάμε για θεότητα.

Πρέπει να πετάξουμε στην αρχαία εποχή, περίπου μετά το 4000 π.Χ, να μπορεί να παρατηρήσει την ύπαρξη πραγματικών θεοτήτων με τις λατρείες και τους ναούς τους. Σε αυτήν ακριβώς την περίοδο γεννήθηκαν οι Πυραμίδες και η Αιγυπτιακή θρησκεία, η Μινωική θρησκεία στην Κρήτη, η Μεσοποταμία, η Εβραϊκή, η Ινδουιστική και η προφανώς πιο διάσημη ελληνική θρησκεία (που αφομοιώθηκε σε μεγάλο βαθμό από τους Ρωμαίους). Και ακριβώς σε αυτήν την περίοδο γεννιούνται οι πρώτες μορφές ειδωλολατρίας.

Προχωρώντας στο μέλλον, υπάρχει η γέννηση του Βούδα και η δημιουργία του Βουδισμού στην Ινδία, ο Ζωροαστρισμός και ο Κομφουκιανισμός στην Κίνα και η πιο προφανής και πρόσφατη γέννηση του Ιησού.
Θα ήθελα να σταματήσω μερικές γραμμές για να μιλήσω για τον Χριστιανισμό, και πώς η δύναμη και η θέληση ενός ανθρώπου έχουν διαμορφώσει την ύπαρξη όλου του κόσμου. Η δημιουργία του Θεού, ως του μοναδικού ανώτερου, παντογνώστη και πανταχού παρόντος όντος, ήταν μια από τις σημαντικότερες στιγμές σε ολόκληρη την ιστορία. Πολύ πιο σημαντική από τις αρχαίες αιγυπτιακές ή ελληνικές λατρείες, όχι για τη συνάφεια των ανώτερων όντων, αλλά για την πραγματική επίδραση που θα είχε ο Χριστιανισμός στους επόμενους αιώνες.

Στη συνέχεια φτάνουμε πολύ γρήγορα στη σύγχρονη εποχήΣτην πραγματικότητα, η μόνη θρησκεία που δημιουργήθηκε και είχε τεράστιο αντίκτυπο είναι το Ισλάμ, αλλά εκτός από αυτό οι περισσότερες λατρείες που δημιουργήθηκαν είναι κλάδοι άλλων θρησκειών (όπως ο Προτεσταντισμός εναντίον του Καθολικισμού).

Μπορούμε λοιπόν να απαντήσουμε πραγματικά στην ερώτηση, τι κάνει τον Θεό θεό;
Σίγουρα όχι οι ίδιοι οι θεοί, αλλά οι άνθρωποι. Η μόνη μεταβλητή που έχει αλλάξει με την πάροδο του χρόνου είναι ότι, ακόμη και αν σκεφτόμαστε μόνο με αποκλεισμό, βρισκόμαστε στο γεγονός ότι οι άνθρωποι είναι αυτοί που κάνουν μια οντότητα θεό. Αλλά πως?
Με την πίστη σε αυτόν. Ένας θεός χωρίς πιστούς δεν είναι τίποτα άλλο από ένα σύνολο ασήμαντων λέξεων, σκεφτείτε μόνο τις θεότητες της αρχαίας Μεσοποταμίας. Ποιος τους ξέρει στις μέρες μας; Κάποιος. Ποιος όμως πιστεύει σε αυτά; Μάλλον κανένα.

Αυτή είναι η απάντηση: είναι οι άνθρωποι που κάνουν έναν θεό θεότητα. Όταν αρκετοί άνθρωποι πιστεύουν σε κάτι, αυτό το πράγμα γίνεται αληθινό. Οι θρησκείες γεννιούνται και πεθαίνουν έτσι, οι πραγματικότητες των θρησκειών δεν είναι άλλες από τις πραγματικότητες των ανθρώπων.
Αν όλοι σταματούσαν να πιστεύουν, τότε δεν θα είχατε πια έναν θεό, αλλά απλώς ένα όνομα σε ένα κομμάτι χαρτί, το οποίο για ό,τι αξίζει θα μπορούσε επίσης να καεί ώστε κανείς να μην ήξερε τη διαφορά.

Οι άνθρωποι κάνουν τις θρησκείες θρησκείες, αλλιώς κάθε ιερό κείμενο δεν θα ήταν παρά ένα απλό μυθιστόρημα. Το βάρος της σκέψης είναι το πιο ισχυρό όπλο που υπάρχει και όποιος ελέγχει τη σκέψη των ανθρώπων ελέγχει τον κόσμο.

Νταβίντε Λανσελότι

Δείτε επίσης