Αλλά για την Patrizia, η Calabria δεν είναι καθόλου ένα buen retiro με νοσταλγικές προεκτάσεις. Αντιθέτως, είναι η ιδανική πλατφόρμα για μια νέα ανθρωπολογική περιπέτεια. Την οποία διευθύνει με τους φοιτητές της Ακαδημίας Καλών Τεχνών του Ρέτζιο Καλάμπρια. «Με είχαν καλέσει για πρακτική άσκηση στις σειρήνες ως αρχέτυπο της Magna Graecia, τότε προέκυψε το ενδεχόμενο ενός μαθήματος 65 ωρών. Μου άρεσε η ιδέα ότι η ανθρωπολογία, ένα θέμα που θεωρώ απαραίτητο σε αυτή την περίοδο της ανθρωπότητας, αντιμετωπίστηκε από ανθρώπους με αισθητική, καλλιτεχνική στάση». Μια εγγραφή που συχνά προκαλείται από την ανάγκη για εκπαιδευτικές μονάδες χρήσιμα για τη συμμετοχή σε διαγωνισμούς, αλλά που χάρη στην ικανότητα και τον ενθουσιασμό που μετέδωσε η Patrizia σύντομα μεταμορφώθηκε σε αληθινή αγάπη για την ανθρωπολογία. «Σχεδόν και οι 250 μαθητές αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν έρευνα πεδίου στις κοινότητες και στις οικογένειές τους».

Μια περιοχή μυστηριώδης, αδιαπέραστη αν όχι ανησυχητική για ένα μεγάλο μέρος των Ιταλώνσυντριβή κάτω από το βάρος του στίγματος του εγκλήματος και της οικονομικής οπισθοδρόμησης, η Καλαβρία αποκαλύφθηκε έτσι ότι είναι ένας θησαυρός. “Οι μαθητές έρχονται στο μάθημα μερικές φορές με δάκρυα στα μάτια αφού ρωτούσαν θείους και παππούδες, άνοιξαν ξανά τις ντουλάπες για να βρουν υπέροχες στολές από τις διακοπές, ερεύνησαν μουσική και χορό. Εδώ σε μερικά μέρη στο εσωτερικό, μιλιούνται ακόμα ομηρικά ελληνικά. Ένα περήφανο αντίσταση στους ψεύτικους μύθους για τον νεωτερισμό και τα μπετόν της δεκαετίας του '70 που έχουν δημιουργήσει τερατώδεις διπλοτυπίες στην ακτή, δίνοντας στα ορεινά χωριά το εξευτελιστικό επίθημα «sup»».

Το ιερό της Madonna di Polsi στον Ασπρομόντε δεν βρίσκεται σε λόφο αλλά σε κοιλάδα. Γιατί εδώ η λατρεία της παρθένου παντρεύεται την προγονική λατρεία της μητέρας γης. Η Caterina Morano, 47, μια επιστροφή στις σπουδές μετά από μια περίοδο πλήρους απασχόλησης μητέρα, αναλύοντας την εξέλιξη της Καλαβρίας της taranta salentina κατάφερε να συνδέσει το βιολί, που παραπέμπει στο γυναικείο σώμα με τη μορφή του και τον διάβολο στον ήχο του για ιλιγγιώδεις νότες, με τον τράγο, ένα ζώο που δίνεται ως θυσία στο ιερό. «Ένα προσκύνημα λοιπόν που έκανα κι εγώ με τη χαρά του ρυθμού της ταραντέλας, έχει πάρει νόημα με πολλές αναφορές, από τα αρχαϊκά κυκλαδικά αγαλματίδια μέχρι τους πίνακες του Σαγκάλ». Ο Morano έχει επίσης διεξαγάγει έρευνα για Οι γυναίκες του Τζιούριοι γιασεμιτζήδες.

Ακόμα στο πλαίσιο της ταραντέλας, η Angela Principe εντυπωσιάστηκε από τους λόγους για τον βαθύ ήχο του τυμπάνου που στην αρχαιότητα επικαλούνταν τον θεό Διόνυσο «και του οποίου η χρήση μοιάζει πολύ με αυτή των τελετών της Μπαΐας». Μία από τις πιο υποβλητικές τελετές ήταν οι φωτιές στο Στενό τη νύχτα του San Giovanni, «της αληθινής γέφυρας μεταξύ Σικελίας και Καλαβρίας», λέει ο Giancotti. Χωρίς να καταλήξουν σε συμφωνία, οι εκατέρωθεν ψαράδες άναψαν μεγάλες φωτιές με παλιά δίχτυα και ξύλα από αχρησιμοποίητα σκάφη. Δίπλα σε αυτές χρησιμοποιούσαν άλλες μικρές φωτιές για μαντεία. Οι ψαράδες έδιναν τα βυθίσματα από τα δίχτυα στις γυναίκες που έλεγαν εξιλαστήρια. Τα έλιωσαν σε ένα τηγάνι και μετά τα πέταξαν ξανά στη θάλασσα. Ανάλογα με το σχήμα που έπαιρναν μόλις στερεοποιήθηκαν, είχαν απαντήσεις για το μέλλον. Ο Giampaolo Messineo, μεταξύ των μαθητών που συμμετείχαν σε αυτή την έρευνα, βρήκε επίσης έναν λόγο για την ασυνείδητη συνήθεια να ανάβουν μικρές φωτιές με φίλους στην παραλία του Ρέτζιο.

Όσον αφορά τις μαντίες, το κακό μάτι ήταν στο επίκεντρο της έρευνας του Adriano Fuscà στην Bagnara«Η χώρα των περήφανων και ανεξάρτητων γυναικών που στήριζαν την οικογένεια: έφεραν τα ψάρια από την ακτή στο εσωτερικό φορτώνοντάς τα στο κεφάλι τους ενώ ανέβαιναν στα βουνά», εξηγεί ο Giancotti. Αυτοί που έχουν χτυπηθεί από το κακό μάτι είναι έχων στίγματα. «Είμαι από ένα μικρό χωριό, το Sorianelli – λέει η Fuscà -. Μια φορά ως παιδί ένιωθα άρρωστος, ήμουν κουρασμένος και δεν μπορούσα να ανοίξω τα μάτια μου: έτσι με πήγαν σε μια ισχυρή κυρία κατά του κακού ματιού για να γίνω άσχημος. Αυτή τη φορά ως ερευνητής προσποιήθηκα ότι με υποβλήθηκε στο τελετουργικό του λαδιού στη λεκάνη αλλά η γιαγιά που ρώτησα κατάλαβε αμέσως ότι την κορόιδευα. Αντίθετα, ο συνάδελφός μου από τη μελέτη ήταν βαριά άρρωστος και η σταγόνα λαδιού πήρε τη σωστή μορφή».

Η πρακτική του “σύγκρουση”του φόβουμαντεία με βάση σωματομετρήσεις που λαμβάνονται με κορδόνι. «Δεν θέλουμε να πιστεύουμε στις δεισιδαιμονίες, μας ενδιαφέρει ο τρόπος επικοινωνίας με το υπερβατικό», εξηγεί ο Giancotti. Ένας δεσμός πρώτα και κύρια με τη θεϊκή φύση, ένας παγανισμός που αναδιαμορφώθηκε αργότερα από τον Χριστιανισμό. Εδώ είναι οι θεραπευτικές προσευχές ή οι υφαντές μαριονέτες της Μπόβα την Κυριακή των Βαΐων που γυρίζουν πίσω στις θεές Δήμητρα και Περσεφόνη. ή την εξαιρετική κάμερα που τοποθετείται στον ώμο για το φεστιβάλ Varia στην Πάλμι, το θέμα ενός ντοκιμαντέρ που παρουσίασε η ανθρωπολόγος στην τελευταία έκθεση στη Βενετία.

Η πορεία συνεχίζεται, πολλοί μαθητές έρχονται στο μάθημα από τη Σικελία, όπου για παράδειγμα το φεστιβάλ του ειλικρινήςτων αγοριών ακόμα ανύπαντρων. «Δεν πρόκειται μόνο για την επίγνωση μιας πολύτιμης κληρονομιάς ταυτότητας – εξηγεί ο Giancotti -. Οι έρευνες αυτές προκαλούν μεγάλο ενδιαφέρον, ιδιαίτερα στο εξωτερικό. Με τους νέους που θέλουν να συνεχίσουν, σκοπεύω να αποκτήσω πρόσβαση σε ευρωπαϊκά κονδύλια για να κάνω ταινίες και άλλα είδη τεκμηρίωσης. Οι συγκεντρωμένες διατριβές θα άξιζαν ήδη μια εκδοτική σειρά. Από το Ρέτζιο στέλνουμε ένα μήνυμα: ο παγκοσμιοποιημένος κόσμος χρειάζεται ανθρωπολογία. Που στην Καλαβρία μπορεί να γίνει ευκαιρία εργασίας».