Το βιβλίο παρουσιάστηκε στις 21 Σεπτεμβρίου στην εκκλησία της capitalψωσης του Τιμίου Σταυρού της πρωτεύουσας Μήνυμα από τον κήπο της Μητέρας του Θεού από τον ηγούμενο της αγιορείτικης μονής «Εσφιγμένη» αρχιμ. Βαρθολομαίος (Γαζέτας), έκδοση της μονής «Άγιος Κόζμα και Δαμιανός». Για τους αναγνώστες του Πόρτες αρχιμ. Ο Βαρθολομαίος μιλά για τη στάση των μοναχών του Αγίου Όρους σε πανδημίες και εμβόλια, για την πνευματική διάσταση του προβλήματος και για το τι σημαίνει να είσαι ομολογητές του Χριστού σήμερα.

– Για πολλούς Χριστιανούς, το Άγιον Όρος έχει σχεδόν μυθολογική εικόνα. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σήμερα, όταν σε κρίσεις όπως σήμερα, οι άνθρωποι αναζητούν ένα σημείο αναφοράς σε αδιαμφισβήτητες πνευματικές εξουσίες. Ωστόσο, τα μηνύματα που έρχονται από το Άγιο Όρος είναι ανάμεικτα. Υπάρχει επίσημη γνώμη του Αγίου Κινοτή για τα εμβόλια, στο βαθμό που το θέμα σχολιάζεται στους εκκλησιαστικούς κύκλους ως θρησκευτικό – για παράδειγμα, χάνουμε την ελευθερία μας, λαμβάνουμε τη σφραγίδα του αντίχριστου κ.λπ.;

– Όταν το Άγιο Όρος στέλνει ένα μήνυμα στους ανθρώπους, απευθύνεται στον εαυτό του μέσω του επίσημου φορέα του – του Αγίου Κινοτή. Κάθε άλλη φωνή εκφράζει μια προσωπική γνώμη. Μερικές από αυτές τις φωνές ταιριάζουν με τη φωνή του κινηματογράφου, στο πνεύμα όλης της κοινότητας και του Αγίου Όρους. Ακούγονται νηφάλια, ειρηνικά, για να δείξουν τι είναι πραγματικά το Άγιο Όρος και ποιο είναι το πνεύμα του Αγίου Όρους. Υπάρχουν όμως και άλλες φωνές που προσπαθούν να παρουσιάσουν τη γνώμη τους ως γνώμη του Αγίου Όρους. Αυτό είναι πονηρό και επικίνδυνο. Πράγματι, σήμερα, όταν οι άνθρωποι πρέπει να βασίζονται σε κάτι, ακούνε ανάμεικτα μηνύματα από το Άγιο Όρος αντί να ακούγονται ομοιόμορφα.

Ο Ιερός Κινώτης δεν έχει εκφράσει επίσημα θέση για τα εμβόλια. Η συμπεριφορά του, ωστόσο, η άδεια του Αγίου Όρους να εμβολιαστεί, δείχνει τον δρόμο, δείχνει την κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσουμε ως άνθρωποι: ο Θεός προς τον Θεό και ο άνθρωπος προς τους ανθρώπους, ή, όπως στο Ευαγγέλιο: στον Καίσαρα, στον Καίσαρα. Τα εμβόλια δεν είναι θέμα της Εκκλησίας, του Αγίου Όρους. Δεν έχουμε λόγο να μιλάμε για αυτό το θέμα, επηρεάζει αποκλειστικά την επιστήμη, την ιατρική. Εμείς ως μοναχοί δεν έχουμε τη γνώση, δεν έχουμε μελετήσει αυτά τα πράγματα για να μιλήσουμε σε αυτόν τον τομέα. Θα μιλήσουμε για πνευματικά πράγματα. Το ζήτημα των εμβολίων ή των πανδημιών είναι γενικά καθαρά επιστημονικό και όχι πνευματικό, δηλαδή αναφέρεται στη φύση του ιού που προσβάλλει τον άνθρωπο ως φυσικό ον. Το ίδιο ισχύει και για τα εμβόλια, τα οποία είναι σήμερα το μόνο όπλο που έχουμε εναντίον της ασθένειας και που μας έχει δώσει η επιστήμη. Αυτό είναι το όριο που χωρίζει τη φυσική από την πνευματική πλευρά της κρίσης.

Ωστόσο, το πρόβλημα γίνεται πνευματικό από την άποψη του τρόπου με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε αυτό που συμβαίνει. Το πώς ενεργούμε σε μια δεδομένη κατάσταση είναι ένα πνευματικό ερώτημα. Πώς αντιδρούμε όταν ξαφνικά μας συμβαίνει κάτι που πλήττει όλη την ανθρωπότητα. Οι άνθρωποι πεθαίνουν, οι επιχειρήσεις χαλάνε, οι άνθρωποι λιμοκτονούν, αφήνονται στους δρόμους χωρίς δουλειά και σπίτι, πεθαίνουν χωρίς να μπορούν να τους δουν οι συγγενείς τους. Τα έβαλαν σε ένα γεμάτο φέρετρο, έτσι ώστε τα αγαπημένα τους πρόσωπα να μην μπορούν να αποχαιρετήσουν ούτε με μια τελευταία ματιά. Ο τρόπος με τον οποίο ορισμένοι άνθρωποι σχετίζονται με όλα αυτά δείχνει ότι υπάρχει ένα πνευματικό πρόβλημα. Αυτοί οι άνθρωποι δεν μπορούν να ξεχωρίσουν τον Θεό από τον Καίσαρα, όπως εκφραζόμαστε στην Εκκλησία.

– Υπάρχουν επίσημες πληροφορίες για το ποσοστό των εμβολιασμένων μοναχών; Επειδή τα αμφισβητούμενα μέρη παρέχουν διαφορετικές πληροφορίες και το χρησιμοποιούν ως επιχείρημα «υπέρ» ή «κατά» εμβολίων. Κάποιοι ισχυρίζονται, για παράδειγμα, ότι «μόνο το ένα τέταρτο ή λιγότερο από τους μοναχούς» έχουν εμβολιαστεί.

– Αυτό δεν ισχύει, γιατί ένα μεγάλο μέρος των μοναχών έχει ήδη εμβολιαστεί. Ένα ακόμη μεγαλύτερο μέρος, ένα πολύ μεγαλύτερο, αρρώστησε. Όταν είστε άρρωστοι, δεν χρειάζεται να εμβολιαστείτε, τουλάχιστον σε αυτό το στάδιο. Υπάρχει ένας πολύ μικρός αριθμός που δεν θέλει να εμβολιαστεί για δικούς του λόγους. Τέλος, υπάρχει μια ακόμη μικρότερη ομάδα, αυτοί οι «επαναστάτες» που είναι κατά των εμβολίων. Παρουσιάζουν τα πράγματα σαν να υπέφεραν όλοι από τον εμβολιασμό. Αυτό δεν είναι αληθινό.

– Στη Βουλγαρία, και πιθανώς στην Ελλάδα, υπάρχουν τρόποι αντιμετώπισης ή πρόληψης του κορωνοϊού, ο οποίος «αντιμετώπισε τους μοναχούς του Αγίου Όρους». Μία από τις συνταγές που έχω ακούσει να συνιστάται είναι η καθημερινή κατανάλωση διοξειδίου του χλωρίου. Έχετε ακούσει για τέτοιους τρόπους;

– Αυτό είναι ψέμα. Ένα ξεκάθαρο ψέμα, επικίνδυνο και εγκληματικό ταυτόχρονα. Κατά τη γνώμη μου, η δικαιοσύνη πρέπει να αντιμετωπίζει τους ανθρώπους που διαδίδουν τέτοια πράγματα. Το να προτείνεις κάτι που υποτίθεται ότι χρησιμοποιείται από τους Αγιορείτες και είναι επικίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία είναι παράλογο.

– Υπάρχει ένα αμίλητο εσωτερικό σχίσμα στο Άγιο Όρος – υπέρ και κατά των εμβολίων, «υπέρ» και «κατά» της αυτοκεφαλίας της Ουκρανικής Εκκλησίας. Είναι αυτή η νέα διαχωριστική γραμμή που αντικατέστησε την παλιά – υπέρ και κατά του νέου ημερολογίου; Αισθάνεστε αυτόν τον διχασμό ως εσωτερικό πρόβλημα στη ζωή του Αγίου Όρους;

– Υπάρχει ένα τέτοιο πρόβλημα. Δεν είναι πρόβλημα αν αυτοί οι άνθρωποι είναι πολλοί ή λίγοι. Είναι σημαντικό να υπάρχει αυτό το πρόβλημα. Πρόκειται για ομάδες ανθρώπων, διαφορετικές ομάδες που δεν έχουν καμία σχέση με την Εκκλησία ή με το Άγιο Όρος. Το Άγιο Όρος τους αντέχει και αυτή η υπομονή στρέφεται εναντίον του. Αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι από το Άγιο Όρος, είναι εκεί παράνομα. Δεν εκφράζουν τις απόψεις του Αγίου Όρους, εκφράζουν έναν από τον χριστιανισμό και τον μοναχισμό τους, έναν από τον Χριστό τους, ο οποίος είναι εντελώς διαφορετικός από αυτόν που έχουμε λάβει από τους πατέρες και τους οποίους κηρύττουμε – για την αγάπη του Χριστού και για αγάπη μεταξύ μας, των ανθρώπων. Μιλούν για έναν Χριστό, για πίστη και μοναχισμό που βρίσκονται συνεχώς σε ένταση και σύγχυση, για συνεχή έλεγχο σε όλους και σε όλα. Δεν γίνεται λόγος για αγάπη και για αγάπη. Όποιος έχει διαφορετική γνώμη από αυτούς, θα πεταχτεί στην εξωτερική φωτιά, όπως λέμε, και πρέπει να αποκεφαλιστεί. Ωστόσο, αυτό δεν έχει καμία σχέση με το πνεύμα του Αγίου Όρους, με το πνεύμα της Εκκλησίας και του Χριστού. Ωστόσο, είναι απομονωμένοι από ολόκληρο το Άγιον Όρος.

Σήμερα, η Ευχαριστιακή κοινωνία είναι σπασμένη μόνο με τη Μονή Esfigmen, αν και το πρόβλημα εκεί έχει ήδη λυθεί. Το κράτος πρέπει να εφαρμόσει τις αποφάσεις που έλαβε το Άγιο Όρος και το Οικουμενικό Πατριαρχείο και να απαλλάξει το μοναστήρι από τους σχισματικούς. Αυτό είναι συνταγματικό δικαίωμα του ελληνικού κράτους. Εάν δεν συμβεί ακόμη, είναι μόνο επειδή το κράτος ανέχεται αυτήν την κατάσταση και ως εκ τούτου το πρόβλημα εξακολουθεί να υπάρχει.

– Στους χριστιανικούς κύκλους υπάρχουν συνεχείς φόβοι διώξεων κατά της πίστης. Τον τελευταίο χρόνο, υπήρξαν επίμονες στάσεις ότι το κράτος ή οι χώρες διώκουν την Ορθόδοξη πίστη και θέλουν να χωρίσουν τους Χριστιανούς από τον Χριστό, απαγορεύοντάς τους να πηγαίνουν στην εκκλησία, να κοινωνούν, υποχρεώνοντας άτομα από ορισμένους τομείς να εμβολιαστούν κ.ο.κ. Το Ας μιλήσουμε λοιπόν για το «σύνδρομο του μαρτυρίου» – κάθε χριστιανός ρομαντικά ονειρεύεται να είναι «ομολογητής της πίστης». Τα ποινικά μέτρα του κράτους για μη συμμόρφωση με μέτρα ή υποχρεωτικό εμβολιασμό σε ορισμένους τομείς εργασίας κάνουν πολλούς να αισθάνονται μάρτυρες. Πώς μπορούμε να ξεχωρίσουμε την ομολογία του Χριστού από το δικό μας πείσμα ή προκατάληψη;

– Αν διαβάσουμε τα συναξάρια, τις ζωές των μαρτύρων, και ακόμη περισσότερο τους νεομάρτυρες, που είναι πιο κοντά μας στο χρόνο, θα δούμε ότι πριν από το μαρτύριο, προετοιμάζονταν. Ταν έτοιμοι να μην φοβηθούν όταν έπρεπε να σκύψουν το κεφάλι στον δήμιο. Και τη στιγμή που έσκυψαν το κεφάλι τους, δεν θύμωσαν με τον δήμιο τους, δεν τον έβρισαν, δεν αντιστάθηκαν, αλλά έσκυψαν πρόθυμα, γιατί πλησίαζε η ώρα για να συναντήσουν τον αγαπημένο τους Χριστό. Ταυτόχρονα, εκείνη την ώρα, χαμογελούσαν, είχαν χαρά στον εαυτό τους, γιατί έπαιρναν δύναμη από τον Χριστό. Γι ’αυτό προσευχήθηκαν στον Χριστό να συγχωρήσει την αμαρτία του εκτελεστή τους ή των διωκτών τους. Αυτό είναι το πραγματικό περιεχόμενο του μαρτυρίου και του μαρτυρίου.

Οι σημερινοί ψευδομάρτυρες για τον Χριστό και οι υπερασπιστές της Ορθοδοξίας καταριούνται τα πάντα και τους πάντες, επαναστατούν και ορκίζονται και αναθεματίζονται εναντίον εκείνων που, κατά τη γνώμη τους, διώκουν την Εκκλησία. Στα μάτια πολλών ανθρώπων, παρουσιάζονται ως «αγωνιστές της Ορθοδοξίας» και ότι είναι έτοιμοι για μαρτύριο. Είναι εντελώς απροετοίμαστοι. Είναι οι πρώτοι που φοβήθηκαν – όπως αποδεικνύεται από την εσωτερική τους κατάσταση. Ο ενθουσιασμός, ο θυμός και η οργή τους, που τους έλειπαν οι μάρτυρες, τους επέπληξε. Maybeσως πρέπει να διορθώσουμε τα παλιά συναξάρια, γιατί οι σημερινοί ψευδομάρτυρες γνωρίζουν καλύτερα από εκείνους που πραγματικά υπέφεραν για τον Χριστό, και φτιάχνουν νέα συναξάρια. Αυτή η ερώτηση είναι εξαιρετικά σαφής. Αυτοί οι άνθρωποι επαναστατούν εξαιτίας της ίδιας της εξέγερσης, προκειμένου να δημιουργήσουν πανικό στους ανθρώπους, να προκαλέσουν σύγχυση στις ψυχές των ανθρώπων, τρέφονται από αυτό. Οδηγούνται από τον θρησκευτικό φανατισμό, που είναι ένα δηλητήριο που κυλά στις φλέβες των ανθρώπων και τους μετατρέπει σε θηρία. Οι άγιοι της πίστης μας, οι μάρτυρες της πίστης μας, ό, τι κι αν συνέβαινε καθώς πλησίαζε η ώρα του μαρτυρίου, δεν ήταν άγριοι και θυμωμένοι, αλλά είχαν ειρήνη. Wereταν φωτισμένοι άνθρωποι που προσευχήθηκαν ακόμη και για τον εχθρό τους.

Επιτρέψτε μου να πω λίγα λόγια για τη δίωξη κατά της Εκκλησίας. Σήμερα όλοι αντιμετωπίζουμε ένα φαινόμενο που μας φέρνει σε μια εντελώς νέα, άγνωστη μέχρι τώρα κατάσταση. Και αυτό δεν είναι κάτι τοπικό ή προσωπικό, αλλά είναι σε όλο τον κόσμο. Η ευθύνη για τη δημόσια υγεία σε μια χώρα ανήκει στο κράτος. Για το σκοπό αυτό, εκδίδει ορισμένους νόμους – όλοι υπόκεινται σε αυτούς τους νόμους, είτε αυτοί είναι Χριστιανοί, Μουσουλμάνοι, Βουδιστές κ.λπ. Είμαστε όλοι υποταγμένοι στους νόμους έτσι ώστε να υπάρχει ισότητα και δικαιοσύνη. Όταν το κράτος παίρνει κάποιες αποφάσεις και βλέπει ότι κάποιοι αντιδρούν με επικίνδυνο τρόπο στην υγεία των άλλων, αναγκάζεται να λάβει πιο σοβαρά μέτρα. Τι σημαίνει τι; Ότι αυτοί οι φανατικοί άνθρωποι που αντιδρούν συνεχώς και πάντα ενάντια σε όλα, συμπεριλαμβανομένης της σημερινής πανδημίας, αυτοί οι άνθρωποι είναι ο λόγος για κάθε χώρα να πάρει πιο δύσκολες και αυστηρές αποφάσεις, συμπεριλαμβανομένης της εκκλησίας μας. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η Εκκλησία δεν διώκεται από το κράτος. Η εκκλησία διώκεται από τους ίδιους τους φανατικούς.

– Είναι σήμερα δυνατό το βυζαντινό ιδεώδες μιας συμφωνίας μεταξύ Εκκλησίας και κράτους; Ποιες θα ήταν, κατά τη γνώμη σας, οι υγιείς σχέσεις μεταξύ αυτών των δύο θεσμών μέσα από το πρίσμα της ελληνικής σας εμπειρίας;

– Κατά τη γνώμη μου, το κράτος πρέπει να έχει σχέσεις με την Εκκλησία, πρέπει να υπάρχει επικοινωνία, αλλά οι ρόλοι τους πρέπει να διακρίνονται σαφώς. Όταν το κράτος χρησιμοποιεί την Εκκλησία για εκλογικούς σκοπούς, για παράδειγμα, τότε αρχίζει να την καταχράζει, να τη χρησιμοποιεί για κέρδος. Αντίθετα, εάν η Εκκλησία χρησιμοποιεί τις γνωριμίες με τους ηγεμόνες για να επιτύχει κάποιους άλλους στόχους και οφέλη, τότε το πρόβλημα βρίσκεται στην Εκκλησία. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε ξεπεράσει το όριο στη σχέση μεταξύ των δύο θεσμών.

– Perhapsσως ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα στη ζωή της Ορθόδοξης Εκκλησίας σήμερα είναι η υποκρισία. Λες και οι Ορθόδοξοι αισθάνονται τόσο ανασφαλείς για την ταυτότητά τους και ότι θα σταθούμε στο «δικαστήριο του χρόνου» που καταβάλλουμε όλες μας τις προσπάθειες για να τακτοποιήσουμε το παράθυρό μας – πώς βλέπουμε στα μάτια των ανθρώπων. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι υπήρχαν πάντα Φαρισαίοι στην Εκκλησία, αλλά σήμερα πολλοί άνθρωποι, ειδικά οι νέοι, πνίγονται από την υποκρισία στους κύκλους της εκκλησίας και απομακρύνονται από την Εκκλησία, βρίσκοντας αλλού μεγαλύτερη ειλικρίνεια. Υπάρχει λύση;

– Πάντα υπάρχει λύση. Γιατί υπάρχει ελπίδα, και η ελπίδα μας είναι ο Χριστός. Πιστεύουμε ότι. Ωστόσο, η έλλειψη πίστης στον άνθρωπο τον οδηγεί σε τέτοια μονοπάτια – τον δρόμο της υποκρισίας, τον δρόμο του μίσους, τον δρόμο της εχθρότητας, του εγωισμού. Και αυτό δημιουργεί την αντίστοιχη κατάσταση στην ψυχή του κάθε ατόμου και ως καθρέφτης αντανακλάται σε ολόκληρη την κοινωνία. Κάποιος είπε: “Αν θέλετε να φτιάξετε ολόκληρο τον κόσμο, ξεκινήστε από τον εαυτό σας”. Όταν το είπα σε έναν άντρα, με ρώτησε: “Γιατί, τι έχω κάνει;” Αυτό δείχνει ότι δεν κάνουμε ποτέ λάθη, άλλοι κάνουν πάντα λάθη. Γι ’αυτό δεν ασχολούμαστε με τον εαυτό μας, αλλά με τον άλλον. Γι ‘αυτό παραμένουμε αδιόρθωτοι. Ειδικά εμείς οι Χριστιανοί, που υποτίθεται ότι έχουμε έναν άλλο λόγο να προσπαθούμε για αλλαγή – επειδή ο πνευματικός αγώνας υποτίθεται ότι είναι η καθημερινότητά μας. Αυτός ο αγώνας θα πρέπει να μας ενδυναμώσει στις αρετές της πίστης, της υπομονής, της αγάπης, της αυτοθυσίας και σε όλα αυτά που κάνουν τον Χριστιανό να εκπέμπει φως. Ωστόσο, όταν είμαστε τυπικοί Χριστιανοί, πηγαίνουμε στην εκκλησία επειδή πρέπει, ομολογούμε και κοινωνούμε “για τα καλά”, δεν καταλαβαίνουμε ότι το “καλό” δεν χρειάζεται την Εκκλησία, ούτε την εξομολόγηση, ούτε την κοινωνία. Ο άνθρωπος τα χρειάζεται όλα αυτά.

Η Ζλατίνα Ιβάνοβα πήρε συνέντευξη