Ένα μολύβδινο βλήμα σφεντόνας με χαραγμένο το όνομα του Ιουλίου Καίσαρα και της ιβηρορωμαϊκής πόλης Ίπσκα ανακαλύφθηκε στην ύπαιθρο της Μοντίγια, στην Ανδαλουσία, στη νότια Ισπανία.

Είναι η πρώτη φορά στην Ιβηρική Χερσόνησο που σε αυτού του τύπου βλήμα βρέθηκε μια αδιαμφισβήτητη επιγραφή του ονόματος του Γάιου Ιούλιου Καίσαρα με συντομογραφία CAES. Είναι επίσης το πρώτο βλήμα σφεντόνας με χαραγμένο το τοπωνύμιο Ipsca. Στην πραγματικότητα, είναι το πρώτο τοπωνύμιο οποιασδήποτε ρωμαϊκής πόλης στην Ισπανία που βρέθηκε ποτέ χαραγμένο σε σφεντόνα. Η ανακάλυψη έγινε δυνατή χάρη στη εις βάθος μελέτη του βλήματος που διεξήγαγαν οι Javier Moralejo και Jesúss Robles του Αυτόνομου Πανεπιστημίου της Μαδρίτης, μαζί με τον Antonio Moreno του Αρχαιολογικού Μουσείου της Cabra και τον José Antonio Morena του Museo Histórico of Baena. Η δουλειά τους έχει δημοσιευτεί τώρα στο επιστημονικό περιοδικό Zephyrus του Πανεπιστημίου της Σαλαμάνκα. Η σφεντόνα βρέθηκε 19 χιλιόμετρα από την Baena, στην ύπαιθρο της Montilla, ενός ισπανικού δήμου περίπου 23 χιλιάδων κατοίκων, που βρίσκεται στην αυτόνομη κοινότητα της Ανδαλουσίας. Η πόλη βρίσκεται σε μέσο υψόμετρο 372 μέτρων πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας και 49 χιλιόμετρα από την Κόρδοβα. Η τρομερή τελική σύγκρουση του εμφυλίου πολέμου πιθανότατα έγινε στις εκστρατείες του -η μάχη της Μούντα- που έφερε εδώ τον Ιούλιο Καίσαρα ενάντια στους γιους του Πομπήιου, το 45 π.Χ.

Το 45 π.Χ., ο Ιούλιος Καίσαρας και οι επιζώντες γιοι του Πομπήιου, ο Γναίος και ο Σέξτος Πομπήιος, έδωσαν την τελευταία μάχη του εμφυλίου τους πολέμου στην ύπαιθρο. Η ακριβής τοποθεσία της Μάχης της Μούντα έχει συζητηθεί εδώ και καιρό, και η περιοχή Μοντίλα είναι ο κορυφαίος υποψήφιος. Η ανακάλυψη της μολύβδου σφεντόνας υποστηρίζει αυτή την υποψηφιότητα και επιβεβαιώνει τη συμμαχία της Ίπσκα με τη φατρία του Καίσαρα. Το βλήμα έχει σχήμα βελανιδιού, με μυτερά άκρα. Έχει μήκος 4,5 εκατοστά, πλάτος 2 εκατοστά και ύψος 1,7 εκατοστά. Ζυγίζει 71,1 γραμμάρια. Και φέρει δύο επιγραφές, ανάγλυφες: IPSCA ve CAES. Οι επιγραφές σε μολύβδινες σφεντόνες (glandes inscriptae) χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά τον 5ο αιώνα π.Χ. στην Ελλάδα και συνεχίστηκαν στην πρώιμη ρωμαϊκή αυτοκρατορική εποχή. Τα πήλινα καλούπια που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή των βολών ήταν χαραγμένα έτσι ώστε η σφαίρα, όταν σκληρύνει, να έχει μια υπερυψωμένη επιγραφή στο σώμα. Οι επιγραφές περιελάμβαναν συνήθως το όνομα του κατασκευαστή, του στρατιωτικού διοικητή, της λεγεώνας ή της τοποθεσίας όπου επρόκειτο να αναπτυχθούν. Σε όλη την ιστορία, η σφεντόνα κέρδισε δημοτικότητα ως όπλο στην Αρχαία Ελλάδα και τη Ρωμαϊκή εποχή. Ο ρωμαϊκός στρατός υιοθέτησε ακόμη και σφεντόνες για χρήση από τους μαχητές του. Ένα μικρό όπλο βλήματος με το χέρι που ονομάζεται σφεντόνα, το οποίο έχει μια μικρή κούνια ή θήκη ανάμεσα σε δύο κορδόνια συγκράτησης, εκτόξευσε το βλήμα.