Κάθε τρίτος Βούλγαρος δεν ενδιαφέρεται καθόλου για επιστημονικές ανακαλύψεις ή γεγονότα και διαδικασίες στον κόσμο της τεχνολογίας. Συνολικά, κάθε έκτο άτομο λέει ότι δεν το χρειάζεται αυτό στην καθημερινή ζωή. Τέσσερις στους δέκα δεν παρακολουθούν ποτέ ντοκιμαντέρ επιστήμης/τεχνολογίας και δεν διαβάζουν άρθρα, περιοδικά ή βιβλία για επιστήμονες ή επιστήμες. Σχεδόν οι μισοί δεν συζητούν ποτέ τέτοια θέματα σε συνομιλίες με την οικογένεια ή τους φίλους. Όταν πρόκειται για μια εστιασμένη προσπάθεια στον ελεύθερο χρόνο για την κατανόηση περισσότερων θεμάτων επιστήμης και τεχνολογίας, το 78% λέει ότι δεν το κάνει ποτέ.

Όταν προστεθούν οι λέξεις “Σχεδόν ποτέ”, αυτές οι απαντήσεις φαίνονται ακόμη πιο συγκεκριμένες:

• Το 55% ουσιαστικά δεν παρακολουθεί ούτε διαβάζει για την επιστήμη και την τεχνολογία
• Το 65% δεν συζητά θέματα επιστήμης και τεχνολογίας στην οικογένεια και στην εταιρεία
• Το 92% σχεδόν ποτέ δεν εμβαθύνει σε κανένα επιστημονικό πρόβλημα.

Αλλά Το 52% των Βουλγάρων πιστεύει ότι οι ιοί δημιουργήθηκαν σε κυβερνητικά εργαστήρια για να ελέγξουν την ελευθερία μας. Ένα άλλο 29% δεν γνωρίζει αν αυτό είναι αλήθεια ή λάθος. Για το 48%, η υγειονομική περίθαλψη και η ιατρική περίθαλψη θα επηρεαστούν περισσότερο από την έρευνα και την καινοτομία τα επόμενα χρόνια, αλλά το 26% δηλώνει ότι δεν ενδιαφέρεται καθόλου για τις ιατρικές ειδήσεις και ένα άλλο 58% δείχνει «μέτριο ενδιαφέρον».

Αυτά και πολλά άλλα στοιχεία είναι διαθέσιμα στην έρευνα του Ευρωβαρόμετρου σχετικά με τις γνώσεις που έχουν οι πολίτες, πώς τις διατηρούν και ποια είναι η στάση τους απέναντι στην επιστήμη και την τεχνολογία.

Αυτό δείχνει σε καμία άλλη από τις 37 χώρες που καλύπτονται δεν λένε οι άνθρωποι όσο οι Βούλγαροι (57% συνολικά) ότι δεν χρειάζεται να γνωρίζουν στην καθημερινή ζωή τι συμβαίνει στην επιστήμη. Σε σύγκριση με την ίδια έρευνα του 2005, αυτή η ομάδα αυξήθηκε κατά 12 μονάδες και οι Βούλγαροι, για τους οποίους η επιστήμη και η τεχνολογία είναι σημαντικές, μειώθηκαν κατά 7 μονάδες στο 18%.

«Γνώσεις και στάσεις των ευρωπαίων πολιτών απέναντι στην επιστήμη και την τεχνολογία» δημοσιεύθηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου και πραγματοποιήθηκε μεταξύ 14 Απριλίου και 9 Μαΐου φέτος σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και γειτονικές χώρες όπως η Τουρκία, τα Δυτικά Βαλκάνια, καθώς και το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ελβετία και οι σκανδιναβικές χώρες. Στη Βουλγαρία, 1049 άτομα ερωτήθηκαν πρόσωπο με πρόσωπο από συνεντεύξεις του πρακτορείου TNS BBSS.

Και σε αυτά φαίνεται με στατιστικούς δείκτες ότι πολλοί Βούλγαροι όχι μόνο δεν ενδιαφέρονται για τις τρέχουσες πληροφορίες, αλλά έχουν και λανθασμένη γνώση βασικών επιστημονικών δεδομένων που μελετήθηκαν στο σχολείο, απαντούν με “δεν ξέρω” ή βυθίζονται σε θεωρίες συνωμοσίας. .

Και στους σχεδόν 27 χιλιάδες πολίτες που συμμετείχαν στην έρευνα τέθηκαν 8 ερωτήσεις, που μετρούν το επίπεδο των γενικών επιστημονικών τους γνώσεων.

Ακολουθούν δύο παραδείγματα για το πώς απάντησαν οι Βούλγαροι:

• Ρωτήθηκε αν τα αντιβιοτικά σκοτώνουν όχι μόνο τα βακτήρια αλλά και τους ιούς, τα δύο τρίτα (65%) λένε ότι αυτό είναι αλήθεια και το 13% – ότι δεν γνωρίζουν. Η σωστή απάντηση ότι αυτή η δήλωση είναι αναληθής δηλώθηκε μόνο από το 22%. Οι ερωτηθέντες στην Ελλάδα και την Κύπρο απάντησαν ελαφρώς χειρότερα, αλλά πουθενά και στις 11 χώρες εκτός ΕΕ δεν έχουν δοθεί τόσες πολλές λάθος απαντήσεις. (Η αύξηση του ποσοστού των Βουλγάρων που υπέδειξαν λάθος απάντηση είναι 10 μονάδες σε 16 χρόνια.)

• Τα λέιζερ λειτουργούν με κατευθυντικά ηχητικά κύματα είναι μια άλλη δήλωση για την επιστημονική ακρίβεια της οποίας καλούνται να απαντήσουν οι ερωτηθέντες. Από τη Βουλγαρία προέρχεται η μικρότερη ομάδα σε ολόκληρη την έρευνα (16%), η οποία απάντησε σωστά ότι πρόκειται για λάθος δήλωση. Για το 29% αυτό είναι αλήθεια. Σε άλλες 10 χώρες, υπάρχουν ακόμη περισσότερες λάθος απαντήσεις. Όμως το 55% (το μεγαλύτερο μερίδιο μεταξύ όλων των χωρών) των ερωτηθέντων Βούλγαρων είπε ότι δεν γνώριζε την απάντηση και έτσι συνολικά το 84% δεν υπέδειξε τη σωστή απάντηση. Σε σύγκριση με την προηγούμενη έρευνα του 2005, ο αριθμός των μπερδεμένων Βούλγαρων αυξήθηκε κατά 6 μονάδες, ενώ όσοι έδωσαν σωστή απάντηση σε αυτή την ερώτηση μειώθηκαν κατά 4 μονάδες.

«Δεν ξέρω» είναι μια απάντηση που διακρίνει τους Βούλγαρους -κατά καιρούς ξεκάθαρα- μεταξύ όλων των άλλων:

– 39% τον επέλεξαν για την ερώτηση είναι αλήθεια ότι ο πληθυσμός του πλανήτη ξεπερνά τα 10 δισεκατομμύρια ανθρώπους (δεν είναι αλήθεια, επιλογή του 27% των Βουλγάρων)

– 37% δεν ξέρω αλήθεια ή λάθος είναι η δήλωση ότι υπάρχει μια θεραπεία για τον καρκίνο, αλλά την κρύβουν από τους ανθρώπους λόγω εταιρικών συμφερόντων. Σε καμία άλλη χώρα που συμμετείχε στην έρευνα αυτή η ομάδα δεν είναι τόσο μεγάλη. Άλλο 41% ​​των Βουλγάρων πιστεύει ότι αυτό είναι αλήθεια, δηλ. «Δεν είναι αλήθεια» παραμένει για το 22% των ερωτηθέντων

– 36% δεν γνωρίζουν αν ζούσαν ταυτόχρονα άνθρωποι και δεινόσαυροι (29% πιστεύει ότι αυτό συμβαίνει, παρόλο που οι δεινόσαυροι εξαφανίστηκαν πριν από δεκάδες εκατομμύρια χρόνια)

– 27% δεν μπορεί να εκτιμήσει τον ισχυρισμό ότι οι άνθρωποι κατάγονται από προγενέστερα ζωικά είδη. Ένα άλλο 22% λέει ότι αυτό δεν είναι αλήθεια, ή συνολικά το 49% των Βουλγάρων δεν γνωρίζει ή δεν αποδέχεται αυτή τη θεμελιώδη θεωρία της σύγχρονης επιστήμης. Είναι παρηγορητικό για τη Βουλγαρία που το 48% στη Σλοβακία είπε ότι η δήλωση ήταν λάθος. Αλλά δεν είναι παρήγορο το γεγονός ότι σε σύγκριση με την προηγούμενη παρόμοια μελέτη από τις αρχές του 2005 δεν υπάρχει σχεδόν καμία αλλαγή στη γνώση των Βουλγάρων για αυτό το θέμα.

Οι Βούλγαροι δίνουν επίσης περισσότερες από τον μέσο όρο της ΕΕ απαντήσεις “δεν ξέρω” όταν τους ζητείται να συγκρίνουν την ποιότητα των επιστημόνων (στη χώρα τους και αυτών στην ΕΕ γενικά) με αυτές στις άλλες 26 χώρες, τις ΗΠΑ ή τις κορυφαίες οικονομίες της Ασία:

Το δημογραφικό προφίλ για τη Βουλγαρία πίσω από τις απαντήσεις που αναφέρονται αξίζει ιδιαίτερης προσοχής. Αλλά και τα βασικά στοιχεία του το δείχνουν αυτό στην καθημερινότητά σου Μόνο το 11% των Βουλγάρων ενδιαφέρεται ενεργά για καινοτομίες στην επιστήμη και την τεχνολογία, και κυρίως στις ομάδες 15 – 24 ετών (13%) και 25 – 39 ετών (17%). Στις παρακάτω ηλικιακές ομάδες, το ενδιαφέρον πέφτει στο 11% για τις ηλικίες 40-56 και στο 6% για τις άνω των 55 ετών.

Λογικά, η περιέργεια είναι μεγαλύτερη σε όσους σπουδάζουν ή έχουν τουλάχιστον αποφοιτήσει από το λύκειο ή το πανεπιστήμιο. Όμως η Βουλγαρία υστερεί σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ πολλές φορές, μερικές φορές πολλές φορές. «Πολύ ενδιαφέρον» για επιστημονικά/τεχνολογικά νέα, το 33% των πολιτών της ΕΕ (τρεις φορές περισσότεροι από τη Βουλγαρία), το 40% των ανδρών (12% στη Βουλγαρία), το 18% των σχολείων κάτω των 15 ετών (2% στη Βουλγαρία), το 25% των μαθητές γυμνασίου (8% στη Βουλγαρία) και 44% των μαθητών μετά την 20ή επέτειό τους (19% στη Βουλγαρία).

Σύμφωνα με σχεδόν τα δύο τρίτα (63%) των Βουλγάρων (σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ 55%), οι αποφάσεις σχετικά με την επιστήμη/τεχνολογία δεν πρέπει να καθοδηγούνται από τις δυνατότητες για νέες ανακαλύψεις, αλλά από ηθικές και ηθικές θέσεις. Αυτό μπορεί πιθανώς να εξηγηθεί από την ένδειξη από το 48% των Βουλγάρων για την «Υγεία και Ιατρική Περίθαλψη» ως τον τομέα στον οποίο αναμένουν την ισχυρότερη επίδραση από τις ανακαλύψεις και τις εφευρέσεις τα επόμενα χρόνια.

Μια άλλη πιθανή εξήγηση είναι η εκτίμηση που δίνουν οι Βούλγαροι στους επιστήμονες. Τους θεωρούν έξυπνους, αλλά σχεδόν ένας στους τρεις αμφιβάλλει αν είναι ηθικοί. Σύμφωνα με τις απαντήσεις στη Βουλγαρία, οι επιστήμονες γνωρίζουν τι είναι καλό για τους ανθρώπους, αλλά λιγότεροι από το ένα τέταρτο των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι οι άνθρωποι της επιστήμης και της τεχνολογίας είναι αλτρουιστές, δηλ. κάνουν τη δουλειά τους για το κοινό καλό χωρίς να περιμένουν αντάλλαγμα, οδηγούμενοι από ευθύνη και ηθικό καθήκον. Κατά μέσο όρο στην ΕΕ, οι διπλάσιοι Ευρωπαίοι χαρακτηρίζουν τους επιστήμονές τους αλτρουιστές (40%) και τρεις φορές λιγότεροι (19%) δεν έχουν καμία απάντηση για αυτήν την αξιολόγηση.