Τον περασμένο Μάιο, όταν ο Σύρος πρόεδρος Μπασάρ αλ Άσαντ κέρδισε ένα τέταρτη θητεία με την 95,1% των ψήφων, η Ευρωπαϊκή Ένωση μαζί με άλλες δυτικές δυνάμεις κατήγγειλαν γρήγορα τις εκλογές ως νοθεία.

«Οι εκλογές που έγιναν στη Συρία στις 26 Μαΐου δεν πληρούσαν κανένα από τα κριτήρια για μια πραγματικά δημοκρατική ψήφο», είπε ο ύπατος εκπρόσωπος. Josep Borrell σε ένα σημείωμα. «Δεν μπορούν να οδηγήσουν σε κανένα μέτρο διεθνούς εξομάλυνσης με το συριακό καθεστώς».

Οι Βρυξέλλες έχουν υιοθετήσει κυρώσεις κατά του καθεστώτος Άσαντ από την έναρξη της δεκαετούς σύγκρουσης το 2011. Οι κυρώσεις αυξήθηκαν καθώς προχωρούσε ο πόλεμος, ο οποίος σκότωσε μισό εκατομμύριο ανθρώπους και άλλα 11 εκατομμύρια τους έδιωξαν από τα σπίτια τους.

Ωστόσο, η σταθερή στάση των Βρυξελλών απέναντι στο καθεστώς Άσαντ έρχεται σε αντίθεση με τις πρόσφατες κινήσεις μεμονωμένων κρατών μελών της ΕΕ, ορισμένα από τα οποία αρχίζουν να ανοίγουν ξανά τις αντίστοιχες πρεσβείες τους στη Δαμασκό.

Από το 2012, μόνο η Τσεχική Δημοκρατία είχε κρατήσει ανοιχτή την αντιπροσωπεία της στη χώρα που κατέστρεψε τον πόλεμο, ενώ άλλες είχαν διακόψει τους δεσμούς τους με τη Δαμασκό και είχαν εκκενώσει τις αντίστοιχες διπλωματικές τους θέσεις.

Ωστόσο, δεδομένου ότι η κυβέρνηση Άσαντ έχει ανακτήσει τον έλεγχο της πλειοψηφίας της χώρας με τη στήριξη της Μόσχας και της Τεχεράνης, ορισμένες χώρες της ΕΕ φαίνεται να μπαίνουν στον πειρασμό να αποκαταστήσουν τις διπλωματικές τους σχέσεις εκεί.

Το Euronews έμαθε ότι τουλάχιστον πέντε κράτη μέλη της ΕΕ έχουν επί του παρόντος διπλωματική αποστολή που δρα κατά κάποιο τρόπο στη χώρα της Μέσης Ανατολής.

Γιατί οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες επιστρέφουν στη Δαμασκό και τι σημαίνει αυτό για την πολιτική της ΕΕ που αντιτίθεται επίσημα στην εξομάλυνση των σχέσεων με το καθεστώς Άσαντ;

Να τι γνωρίζουμε μέχρι στιγμής.

Ποια είναι η διπλωματική παρουσία των χωρών της ΕΕ στη Συρία;

Τα περισσότερα κράτη της ΕΕ έχουν τις δικές τους πρεσβείες στη Συρία ακόμη εκκενωμένες με διπλωμάτες που λειτουργούν από τον γειτονικό Λίβανο και επισκέπτονται τη Συρία κατά καιρούς, δήλωσε διπλωματική πηγή στο Euronews. Ορισμένα κράτη μέλη, συνέχισε η ίδια πηγή, «εξακολουθούν να διατηρούν αυστηρή πολιτική ως προς αυτό: καμία πρεσβεία, καμία επαφή με το καθεστώς»,

Ωστόσο, ένας αυξανόμενος αριθμός κρατών της ΕΕ ενισχύει τη διπλωματική τους παρουσία στη χώρα τους τελευταίους μήνες.

• Βουλγαρία – Επιτετραμμένος

Η Βουλγαρία έχει μόνιμη διπλωματική εκπροσώπηση στη Συρία μέσω της πρεσβείας της στη Δαμασκό. Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα της πρεσβείας, επιτετραμμένος της χώρας είναι Anatoli Vasilev Deshev.

Δεν είναι σαφές πότε άνοιξε ξανά η πρεσβεία μετά το αρχικό κλείσιμο το 2012.

• Κύπρος – Επιτετραμμένος

Ο Επιτετραμμένος Κύπρος στη Δαμασκό, Σεβάγκ Αβεντισιάν, είπε στο Euronews ότι η πρεσβεία της Λευκωσίας στη Συρία «προκειται να ξαναρχίσει τις επιχειρήσεις» και θα ανοίξει ξανά «τις επόμενες εβδομάδες». Πρόσθεσε ότι η χώρα είχε μόνιμη διπλωματική παρουσία σε ξενοδοχείο, και όχι σε δικούς της χώρους, «από τα μέσα Οκτωβρίου» πέρυσι.

Επέμεινε ότι η χώρα δεν διόρισε πρεσβευτή στη Συρία αλλά επιτετραμμένο, «χωρίς να προσκομίσει διαπιστευτήρια στον Άσαντ σύμφωνα με την πολιτική της ΕΕ». Το μπλοκ δεν αναγνωρίζει τον Άσαντ ως νόμιμο αρχηγό κράτους και ως εκ τούτου οι πρεσβευτές των χωρών της ΕΕ δεν θα του έδιναν τα διαπιστευτήριά τους.

«Φύγαμε από τη Δαμασκό για λόγους ασφαλείας, όχι επειδή θέλαμε να διακόψουμε τις διπλωματικές σχέσεις», εξήγησε ο διπλωμάτης, προσθέτοντας ότι Κύπριοι διπλωμάτες συνέχισαν να ασχολούνται με τις σχέσεις με τη Συρία από τον Λίβανο κατά τη διάρκεια του πολέμου.

«Αν κοιτάξετε έναν χάρτη, η Συρία είναι η δεύτερη πιο κοντινή χώρα στην Κύπρο από γεωγραφική άποψη», δήλωσε ο Αβεδισσιανός, υπενθυμίζοντας ότι η Λευκωσία δεν έχει διατηρήσει σχέσεις με τη γειτονική Τουρκία, η οποία δεν αναγνωρίζει την Κύπρο. «Είναι σημαντικό να είμαστε παρόντες σε γειτονικές χώρες», είπε στο Euronews. «Έπρεπε να επιστρέψουμε»

«Δεν είμαστε οι πρώτοι και δεν θα είμαστε οι τελευταίοι που θα επιστρέψουμε», πρόσθεσε, αναφερόμενος σε άλλες χώρες που έχουν ήδη ανοίξει ξανά τις πρεσβείες τους ή ετοιμάζονται να το κάνουν.

• Ουγγαρία – Εργοδότης

Επίτροπος και πρόξενος διορίστηκαν στην ουγγρική πρεσβεία στη Δαμασκό από πέρυσι και η πρεσβεία είναι «ανοιχτή αλλά με περιορισμένες δραστηριότητες», δήλωσε πηγή στο Euronews. Σε επαφή με τους δημοσιογράφους μας, το ουγγρικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε: «Η Ουγγαρία έχει διπλωματική παρουσία σε επίπεδο δικηγόρων επιχειρήσεων στη Συρία, μια παρουσία που ασχολείται με ανθρωπιστικό έργο και έργα βοήθειας του προγράμματος «Η Ουγγαρία Βοηθά».

Η Αυστρία περιλαμβάνεται επίσης μεταξύ των χωρών με διπλωματική αποστολή στη Δαμασκό από τον ιστότοπο του συριακού υπουργείου Εξωτερικών.

Ωστόσο, το αυστριακό υπουργείο Εξωτερικών είπε στο Euronews ότι όλες οι δραστηριότητες της πρεσβείας εξακολουθούν να πραγματοποιούνται από τη Βηρυτό.

«Η Αυστριακή Πρεσβεία στη Δαμασκό δεν έκλεισε ποτέ, αλλά το μεγαλύτερο μέρος του προσωπικού μεταφέρθηκε στη Βηρυτό για λόγους ασφαλείας το 2012. Όλες οι δραστηριότητες της Πρεσβείας διεξάγονται από τη Βηρυτό, συμπεριλαμβανομένων των προξενικών, ενώ διατηρούμε το κτίριο που ανήκει στην Αυστρία με τη βοήθεια ντόπιων προσλήφθηκε προσωπικό», αναφέρεται στην ανακοίνωση που στάλθηκε στο Euronews.

Η Ελλάδα επιβεβαίωσε στο Euronews την Παρασκευή ότι η πρεσβεία της στη Δαμασκό είναι πλέον ανοιχτή.

Ποια ήταν η πολιτική της ΕΕ στη Συρία μέχρι στιγμής;

Οι κυρώσεις που ισχύουν εδώ και μια δεκαετία περιλαμβάνουν ταξιδιωτικές απαγορεύσεις και δέσμευση περιουσιακών στοιχείων κατά του Άσαντ και άλλων ανώτερων πολιτικών αξιωματούχων, στρατιωτικών αξιωματικών και επιχειρηματιών. Επί του παρόντος, 283 φυσικά πρόσωπα και 70 οντότητες στη Συρία περιλαμβάνονται στον κατάλογο κυρώσεων της Ένωσης.

Οι Βρυξέλλες ήταν ανένδοτες ότι κάθε μορφή ομαλοποίησης με το καθεστώς Άσαντ αποκλείεται. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επανέλαβε αυτή τη θέση σε πρόσφατο ψήφισμα που εγκρίθηκε τον Μάρτιο. «Όσο δεν υπάρχει θεμελιώδης πρόοδος επί τόπου με σαφή, διαρκή και αξιόπιστη δέσμευση για μια πολιτική χωρίς αποκλεισμούς, οι ευρωβουλευτές αντιτίθενται σε οποιαδήποτε εξομάλυνση των διπλωματικών σχέσεων με το συριακό καθεστώς», αναφέρεται στο κείμενο.

Παρά τη σταθερή της στάση κατά του συριακού καθεστώτος, η ίδια η ΕΕ εξακολουθεί να διατηρεί διπλωματικές επαφές χαμηλότερου επιπέδου με τη Συρία.

Η αντιπροσωπεία της ΕΕ στη Συρία συνεχίζει να επιχειρεί από τη Βηρυτό, ενώ εκτελεί τακτικές αποστολές στη Δαμασκό, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της. Εξακολουθεί να έχει γραφείο στη Δαμασκό όπου εργάζεται μόνο τοπικό προσωπικό, όπως εξήγησε διπλωματική πηγή στο Euronews.

Julien Barnes-Dacey, διευθυντής του Πρόγραμμα Μέσης Ανατολής και τη Βόρεια Αφρική στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, είπε στο Euronews ότι η διατήρηση μιας τέτοιας διπλωματικής παρουσίας στη Συρία δεν έρχεται σε αντίθεση με την πολιτική της ΕΕ να μην εξομαλύνει τις σχέσεις με το καθεστώς.

«Οι επαφές – είπε ο εμπειρογνώμονας στο Euronews – είναι μακρινές και αρκετά χαμηλού επιπέδου και θα πέφταμε σε μια παγίδα που δημιουργήσαμε οι ίδιοι αν τις συνδέσαμε με διπλωματική αναγνώριση».

Σημείωσε ότι αυτές οι επαφές χαμηλότερου επιπέδου «είχαν έναν πολύτιμο σκοπό», ο οποίος περιλαμβάνει την κατανόηση της κατάστασης στο έδαφος και τη λειτουργία ανθρωπιστικής υποστήριξης από το κοινοτικό μπλοκ στη Συρία. Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος διεθνής δωρητής στη σπαρασσόμενη από τον πόλεμο χώρα, με περισσότερα από 24 δισεκατομμύρια ευρώ που κινητοποιήθηκαν για να βοηθήσουν όσους επλήγησαν από την ένοπλη σύγκρουση.

Ο ευρωβουλευτής Μπάρι Άντριους, ο οποίος έχει εργαστεί εκτενώς στις σχέσεις ΕΕ-Συρίας, συμφώνησε στην ανάγκη να διατηρήσει η ΕΕ διαύλους επικοινωνίας με τη Δαμασκό.

“Νομίζω ότι πρέπει να υπάρχει μια γραμμή επικοινωνίας. Έχω ζητήσει συνεχώς τον διορισμό από την Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης ενός ειδικού απεσταλμένου της ΕΕ για τη συριακή σύγκρουση. Πρέπει να έχουμε μια ευκαιρία για κάποιου είδους διάλογο. , και κανάλια επικοινωνίας. Και Νομίζω ότι ένας ειδικός απεσταλμένος θα τονίσει πόσο σοβαρά παίρνουμε αυτό το ζήτημα », είπε στο Euronews.

Προβλέπεται αλλαγή στις σχέσεις ΕΕ-Συρίας;

Τα νέα για ευρωπαϊκές χώρες που ετοιμάζονται να ανοίξουν ξανά τις πρεσβείες τους στη Δαμασκό έρχονται εν μέσω φόβων για εξομάλυνση των σχέσεων με το καθεστώς Άσαντ στη διεθνή σκηνή.

Τον περασμένο μήνα, η απόφαση να παραχωρηθεί στο καθεστώς μια θέση στο διοικητικό συμβούλιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας πυροδότησε επικρίσεις και διαμαρτυρίες σε περιοχές που ελέγχονται από τους αντάρτες.

Ωστόσο, αρκετές πηγές ανέφεραν στο Euronews ότι η ΕΕ δεν πλησιάζει καθόλου την εξομάλυνση των σχέσεών της με τον Άσαντ, παρά την επαναλειτουργία των μικρών διπλωματικών αποστολών.

“Δεν νομίζω – είπε ο Άντριους – ότι η θέση έχει αλλάξει με οποιονδήποτε τρόπο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Δεν θα απέρριπτα πλήρως αυτές τις εκθέσεις, αλλά θα τις έβαζα στο πλαίσιο άλλων θεμάτων, που δεν σχετίζονται άμεσα με τη Συρία, αλλά σχετίζονται περισσότερο στις ανησυχίες για την τουρκική εξωτερική πολιτική, τόσο στην περίπτωση της Ελλάδας όσο και της Κύπρου».

«Επομένως, αυτές οι εκθέσεις αφορούν κυρίως περιφερειακά ζητήματα και, στην περίπτωση της Ουγγαρίας, έναν τρόπο να αλλάξει η κατάσταση με τρόπους που ήταν χαρακτηριστικό της ουγγρικής πολιτικής τα τελευταία δύο χρόνια».

Ο Μπαρνς-Ντέισι σημείωσε ότι “κανένα από τα μεγαλύτερα κράτη μέλη της ΕΕ” δεν έχει κινηθεί προς την κατεύθυνση της εξομάλυνσης των διπλωματικών σχέσεων και ότι το μπλοκ ανανέωσε τις κυρώσεις στη Συρία τον περασμένο μήνα.

«Άρα – σχολίασε – δεν ερμηνεύω απαραίτητα αυτό που συμβαίνει ως πολύ βαθιά αλλαγή».

«Έχοντας πει – πρόσθεσε – νομίζω ότι υπάρχει η αίσθηση στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ότι το πιο σκληρό στοιχείο ένοπλης σύγκρουσης του εμφυλίου πολέμου τελειώνει και ότι υπάρχει ενδιαφέρον για κάποιες επαφές χαμηλότερου επιπέδου στο έδαφος για την προώθηση στενών συμφερόντων».

«Είμαι πολύ αποθαρρυμένος που ακούω τι συμβαίνει», είπε ο Άντριους όταν κυκλοφόρησε η είδηση ​​για την επαναλειτουργία των ευρωπαϊκών πρεσβειών.

“Το ότι υπήρξαν μέλη που θα σκεφτόταν την επέκταση των σχέσεων με τη Συρία είναι εντελώς ανεξήγητο για τους ανθρώπους που εκπροσωπώ”, διευκρίνισε ο ευρωβουλευτής. “Υπερψηφίσαμε ένα ψήφισμα για την ατιμωρησία του καθεστώτος και συγκεντρώθηκαν αποδεικτικά στοιχεία με τη δυνατότητα μελλοντικών διώξεων για να θεωρηθεί το συριακό καθεστώς υπεύθυνο για εγκλήματα πολέμου. Θα το αγνοήσουμε σοβαρά και θα επιστρέψουμε στην ομαλοποίηση σε περιπτώσεις όπου δεν έχει σημειωθεί πρόοδος. από τη Συρία πλευρά;”

Σε δήλωση που εστάλη στο Euronews, ο Συριακός Εθνικός Συνασπισμός των Συριακών Δυνάμεων Αντιπολίτευσης και Επανάστασης είπε: «Επαναλαμβάνουμε ότι όσοι προσεγγίζουν το συριακό καθεστώς κινδυνεύουν να δηλώσουν ότι αποδέχονται πλήρως τα εγκλήματα πολέμου και τις σφαγές του· αποδοκιμάζουμε τη χρήση χημικών όπλων. και να εκφράσει μια θέση που επιδιώκει την εξομάλυνση του εγκλήματος γενικότερα, όχι απλώς την εξομάλυνση των σχέσεων με αυτό το δολοφονικό καθεστώς».

Αλλά το μπλοκ δεν έχει μεγάλη επιρροή στα κράτη μέλη που είναι πρόθυμα να αποκαταστήσουν τις διπλωματικές σχέσεις με τη Συρία. “Η κοινή εξωτερική πολιτική ασφάλειας – παρατηρεί ο Andrews – συνδέεται με την άσκηση του βέτο, επομένως ακόμη και οποιαδήποτε καταδίκη θα ήταν δύσκολο να επιτευχθεί”.

Τελικά, αυτές οι κινήσεις μεμονωμένων κρατών θα μπορούσαν να παίξουν υπέρ του συριακού καθεστώτος. Πριν προλάβουν οι δημοσιογράφοι μας να επιβεβαιώσουν κάποιες από τις επαναλειτουργίες, διπλωματική πηγή είπε στο Euronews ότι οι φήμες σχετικά με τις πρεσβείες της Κύπρου, της Ελλάδας και της Ουγγαρίας «επιλέχθηκαν πρόσφατα από την προπαγάνδα του Άσαντ για να τονιστεί η υποτιθέμενη αναγνώριση και ομαλοποίησή τους».

«Το καθεστώς θέλει να προβάλει μια εικόνα ευρωπαϊκής επανένωσης», επιβεβαίωσε ο Barnes-Dacey, «έτσι αυτό θα μπορούσε κάλλιστα να είναι ένα μήνυμα που οδηγείται από τη Δαμασκό».

Ο Orlando Crowcoft και η Nadine Abdel-Hamid του Euronews συνέβαλαν σε αυτό το άρθρο