Ως γνωστόν, ο Περικλής είναι επιφανής οικογένεια που ανήκει στην υψηλή αθηναϊκή αριστοκρατία. Πρόγονος της οικογένειας είναι ο βασιλιάς Codr, του οποίου το όνομα ήταν «βάρβαρος». Εφόσον το όνομα και η γλώσσα από την οποία προέρχεται είναι «βάρβαρη», άρα και ο ίδιος ο Codr είναι «βάρβαρος», δηλαδή Θρακιώτης. Το όνομα Kodr μοιάζει πολύ με το Kotrag. Στην πραγματικότητα, η Αθήνα ιδρύθηκε από Πελασγούς και το όνομα της πόλης, καθώς και το όνομα της θεάς, είναι πελασγικά και μπορούν να μεταφραστούν μέσω της βουλγαρικής γλώσσας – Αθήνα – «μη θηλάζουσα» (κατά τη γνώμη μου) ή «μπαμπά » (σύμφωνα με την επιτυχημένη μετάφραση άλλου ερευνητή της θρακικής αρχαιότητας). Οι δύο μεταφράσεις είναι ισοδύναμες γιατί «ατά» (πατέρας) είναι ο γονέας που «δεν θηλάζει».

Στην ιταλική χερσόνησο, στο Λάτσιο, υπάρχουν δύο πόλεις που ονομάζονται Αθήνα, χτισμένες την εποχή του Κρόνου, οι οποίες αργότερα – ειδοποιήστε – αποδείχτηκε ότι υπάγονταν στα βόδια.

Ο πατέρας του Περικλή, Ξάνθιππος, φέρει επίσης ένα όνομα που αναφέρεται στη βαθιά πελασγική αρχαιότητα – «ξάνθος ιππασίας».

Περικλής – Περικλής στα ελληνικά – είναι ένα από εκείνα τα ονόματα που σύμφωνα με τα επεξηγηματικά λεξικά φέρουν το επίθημα «κλέος» – δόξα. Τέτοια ονόματα είναι ο Ηρακλής (γιος του Δία), ο Σοφοκλής (ο μεγάλος θεατρικός συγγραφέας), ο Σοκλής (διάσημος Αθηναίος καλλιτέχνης), ο Προκλής (νεοπλατωνικός φιλόσοφος) και πολλά άλλα.

“Δόξα, αιώνια δόξα, δυνατή δόξα” και ούτω καθεξής – αλλά είναι έτσι ή είναι μια άλλη αυταπάτη των απογόνων;!

Η έννοια «δόξα» – «κλέος», που γίνεται αντιληπτή ως επίθημα αυτών των ονομάτων, με έκανε να αμφιβάλλω για δύο γεγονότα:

Το πρώτο – σε κανένα από αυτά το “kleos” δεν υπάρχει στο σύνολό του, το επίθημα είναι “kles” (τότε θα δούμε ότι δεν είναι καν “kleos”, αλλά “le”).

Το δεύτερο – το όνομα Ηρακλής παντού μεταφράζεται ως “Δόξα στην Ήρα!”, Και αυτό είναι γελοίο. Λοιπόν, είναι η ζηλιάρα Ήρα, έξαλλη με την απιστία του Δία (δεν ήταν ποτέ υποδειγματικός σύζυγος), που προκαλεί τόση ταλαιπωρία στον ήρωα, τον γιο της όμορφης Αλκμήνης, και τον κάνει υποχείριο του φτωχού Ευρυσθέα. Ο Ηρακλής ονομάζεται έτσι για να κατευνάσει τη θυμωμένη θεά; Μετά βίας. Το όνομά του έχει αναμφίβολα άλλη σημασία.

Η λατινική προφορά του Heracles είναι Hercules. Το επίθημα “ul” στα λατινικά είναι υποκοριστικό επίθημα – Herk-ul, Herk-cho – μικρό Herk. Μάλιστα, το όνομα του ήρωα, είτε προφέρεται στα λατινικά είτε στα ελληνικά, είναι Herc ή Herac. Μου θυμίζει «ήρωα», αλλά δεν θα ασχοληθούμε τώρα. Το σημαντικό είναι ότι δεν έχει καμία σχέση με την Ήρα ή τη «δόξα» – τον κλέο. Αν αφαιρέσουμε τα πανταχού παρόντα ελληνικά «σ» από τον Ηρακλή, θα πάρουμε Herak-le -το πραγματικό όνομα του ήρωα – Herak- και το υποκοριστικό «le», που μας οδηγεί κατευθείαν στην αρχαία βουλγαρική γλώσσα. Αυτό το υποκοριστικό μόριο, που σήμερα έχει ξεχαστεί ή χρησιμοποιείται μόνο στις βουλγαρικές διαλέκτους που εξαφανίζονται, στις μέρες της παιδικής μου ηλικίας ακουγόταν ακόμα συχνά στα βουλγαρικά χωριά – άντρας (άνδρας, ανθρωπάκι), φόρεμα (φόρεμα), φόρεμα (φόρεμα), κατσίκα , αετός κ.λπ.

Την ίδια υποκοριστική μορφή παρατηρούμε και στο όνομα του θεατρικού συγγραφέα Σοφοκλή. Το όνομα του πατέρα του είναι Σοφίλ. Κατά τη γνώμη μου, τα δύο ονόματα είναι στενά συνδεδεμένα και ακόμη και το όνομα του γιου προέρχεται κατευθείαν από το πατρικό -αλλά ως υποκοριστικό, στοργικό- «Sofik-le» και όχι ως «Δόξα στη Sophil!» ή “Δόξα στη Σοφία!” Τα ονόματα των αρχαίων ήταν σεμνά και προσγειωμένα, κανείς δεν σκέπασε το παιδί του με δάφνες από τη γέννησή του, τα πομπώδη ονόματα θεωρούνταν κακό εισιτήριο στη ζωή.

Ας δούμε το όνομα του καλλιτέχνη Σόκλη, που έζησε στην Αθήνα τον 6ο αιώνα π.Χ. Η στοιχειώδης λογική δείχνει ότι ταυτίζεται με αυτή του Σοκλέους, ενός από τους γιους του Λυκάωνα, γιου του Πελασγ. Όχι «δόξα» και «δάφνες», μόνο το όμορφο όνομα Σοκόλ -αλλά σε τρυφερή μορφή- «Σόκλε». Το ίδιο παρατηρούμε και στο όνομα Πρόκλος – δήθεν «δοξασμένος». Στα λατινικά το όνομα Proclus είναι Proculus – Proculus – δηλαδή μικρό Proc. Μια ένδειξη ότι το αρχικό όνομα είναι Proc, και όχι κάποια φανταστική «δόξα», μας δίνει το όνομα της Πρόκνας από τον μύθο της Πρόκνας και του Φιλομένα.

Το παλαιότερο όνομα της πόλης της Μεσσήνης στη Σικελία είναι Zankle – Zankle. Δεν υπάρχει περίπτωση να δηλώσεις αυτό το όνομα ελληνικό και να του δώσεις κάποια αμφίβολη «δόξα». Το νησί στην αρχαιότητα κατοικούνταν από Σικελούς, και το μεταγενέστερο όνομα Μεσίνα δείχνει ξεκάθαρα την εθνικότητα των κατοίκων του – κρέας, κρέας. Zankle σημαίνει «μικρός Tsank» (ή Tsan) και αυτό δεν είναι παρά το βουλγαρικό όνομα Tsano, Tsanko, που διατηρείται σήμερα στην Ιταλία. Στο ελβετικό καντόνι Ticino, που κατοικούνταν στην αρχαιότητα από Λιγουριάνους, επώνυμα όπως Zan, Zanoni, Zanini και Zanetti – είναι κοινά σήμερα.

Πίσω στον Περικλή τώρα. Κατά τη γνώμη μου, αυτό το εμβληματικό όνομα, αν και σαφώς διπλό – Perik – le, δεν σημαίνει «Περιτριγυρισμένος από δόξα!», αλλά κάτι πολύ πιο απλό. Στο επίθημα «le» είναι προφανές το βουλγαρικό υποκοριστικό επίθημα. Τι θα πει όμως το πρώτο του μέρος, Perik;

Αν συνδέσουμε την «Περούκα» με ομώνυμες λέξεις όπως «φτερό», «φτερά» – «χτύπησε», θα πάρουμε ανοησίες που δεν θα διαφέρουν πολύ από τη φανταστική «δόξα». Γι’ αυτό και η αφετηρία μου είναι το όνομα του Οδρυσιώτη ηγεμόνα Μπερισάντ. Η λέξη “μούρο” υπάρχει στην euscara – τη βασκική γλώσσα – και σημαίνει “νέο”. “Νέα Πόλη” – έτσι μεταφράζεται το βασκικό όνομα Erri Berri στην πόλη Olite στη Ναβάρρα. Η βρετανική λέξη μούρο έχει την ίδια προέλευση – ο καρπός είναι η νέα μορφή (απόγονος) του φυτού. Εξ ου και το βουλγαρικό ρήμα «bera» και το ουσιαστικό «berach».

Bero, Berov είναι ονόματα που εξακολουθούν να είναι επίκαιρα στη Βουλγαρία σήμερα. Μπορούμε να προσθέσουμε το αρχαίο όνομα Beroe στην ίδια φωλιά σημασίας; Σε όλες τις περιπτώσεις, “νεοφερμένος”, “νεογέννητος απόγονος”, “νέος μικρός γιος” είναι εκφράσεις με τις οποίες οι γονείς χαιρετούν τον λευκό κόσμο με το αναμενόμενο παιδί τους και συχνά αυτές οι εκφράσεις γίνονται ένα όνομα που συνοδεύει ένα άτομο σε όλη του τη ζωή.

Το «Newbie», «new son» είναι η δική μου μετάφραση του ονόματος PERIKLE και το οδρυσιακό όνομα BERISAD – BERRY CHAD – «νέο παιδί» με πείθει για την ορθότητα αυτής της ερμηνείας. Και τα δύο ονόματα είναι μοναδικά.

Μάλιστα, από πού νομίζετε ότι προέρχεται η «ελληνική» λέξη kleos – «δόξα»; Έχει επίσης θρακικές και βουλγαρικές ρίζες – “bleo”, “blev”, “hlevo – ust” – από την φλυαρία, το κουτσομπολιό ακόμα και το βρισίδι – αλλά στη βουλγαρική γλώσσα αυτές οι λέξεις έχουν αποκτήσει αρνητικό νόημα.

Πώς μπορούμε, λοιπόν, να ερμηνεύσουμε το όνομα της Ασπασίας, της μορφωμένης διανοούμενης, συμβούλου του Περικλή, της γυναίκας με την οποία μοιράζεται το ταξίδι της ζωής του και στην οποία οφείλει μέρος της φήμης του; Ναι, το όνομα αυτής της εξαιρετικής γυναίκας ήταν Σπασία – ένα βουλγαρικό όνομα, μέχρι πρόσφατα ζωντανό και δημοφιλές στη Βουλγαρία.

Σε όσους νομίζουν ότι ονόματα όπως Σωτήρας και Σωτήρας εμφανίζονται μόνο μετά την υιοθέτηση του Χριστιανισμού, θα επισημάνω το όνομα Σώτερ – Σωτήρας. Όμως το όνομα Σπασία – Ασπασία – είναι καθαρά βουλγαρικό.

Συγγραφέας: Milena Varbanova

——

* Για αυτό το θέμα με περισσότερες λεπτομέρειες – στο βιβλίο “Peak Bulgaria” (2016)