Μια φορά πήδηξε από τη μπανιέρα και έτρεξε γυμνός στο δρόμο φωνάζοντας “Εύρηκα!” (Βρήκα!). Μια άλλη φορά είπε, “Δώσε μου ένα βήμα και θα σηκώσω τον κόσμο.” Αυτά τα κάπως θρυλικά ανέκδοτα θα ήταν αρκετά για να σου δώσουν μια ιδέα για το ποιος ήταν Αρχιμήδηςίσως το ο μεγαλύτερος μαθηματικός της αρχαιότητας και εξακολουθεί να θεωρείται παγκόσμια ιδιοφυΐα σήμερα.

Γεννημένος στις Συρακούσαι (στην Μεγάλη Ελλάδα) το 287 π.Χ., γιος του Έλληνα αστρονόμου Φειδία (που του μετέδωσε το πάθος για την επιστήμη) ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου όπου ήταν μαθητής ενός άλλου μεγάλου, του Ευκλείδη, και αφιέρωσε τη ζωή του στη μελέτη. όλων των κλάδων της γνώσης. Πολύ αποσπασμένος, συχνά ξέχασε να φάει και … να πλυθείτόσο που οι υπηρέτες αναγκάστηκαν να τον σύρουν με το ζόρι στο μπάνιο και να τον τρίψουν ενώ σχεδίαζε γεωμετρικά σχήματα στο σώμα του. Ο Αρχιμήδης κατάφερε να καταπλήξει τους συγχρόνους του, αλλά και εμείς πρέπει να τον ευχαριστήσουμε, γιατί οι εφευρέσεις του αξιοποιούνται ακόμη και σήμερα!

ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΕ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ

ο πι Γκρέκο (π = 3,141592653 589793238 …) εκφράζει την αναλογία μεταξύ της περιφέρειας ενός κύκλου και της διαμέτρου του, και ισχύει για ποδήλατα καθώς και για τροχούς λούνα παρκ. Αυτός ο αριθμός παρουσιάστηκε από τον Αρχιμήδη στην πραγματεία Το μέγεθος του κύκλου. Απλοποιώντας, για να το εκτιμήσει ξεκίνησε από α κανονικό εξάγωνο εγγεγραμμένο σε κύκλο με ακτίνα ίση με 1 (άρα με εμβαδόν ίση με π) και, διπλασιάζοντας σταδιακά τον αριθμό των πλευρών του πολυγώνου, υπολόγισε τα εμβαδά καθώς τα σχήματα προσέγγιζαν την περιφέρεια από προεπιλογή.

Η ΓΝΩΣΤΗ ΑΡΧΗ

Γιατί, αν σπρώξετε μια μπάλα κάτω στο νερό, υπάρχει δύναμη που την επαναφέρει; Είναι χάρη στην αρχή του Αρχιμήδη: «ένα σώμα βυθισμένο σε ένα ρευστό δέχεται μια ώθηση από κάτω προς τα πάνω ίση με το βάρος του μετατοπισμένου όγκου ρευστού».

Σύμφωνα με θρύλοςΟ βασιλιάς Gerone των Συρακουσών υποψιαζόταν ότι η στέμμα που έφτιαξε ο κοσμηματοπώλης του επιστρώθηκε με ασήμι αντί για χρυσό. Ο Αρχιμήδης κατάλαβε πώς να λύσει την αμφιβολία όσο ήταν μούσκεμα στην μπανιέρανιώθοντας την πίεση του νερού στο σώμα του: σε εκείνο το σημείο βύθισε το στέμμα και μια χρυσή ράβδο σε μια μπανιέρα και αποκάλυψε … την πατάκα του ανέντιμου χρυσοχόου.

ΕΦΕΥΡΕΣΕΙΣ ΑΡΧΙΜΗΔΗ: ΡΟΛΟΙ ΚΑΙ ΠΟΛΕΜΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ

Ο Αρχιμήδης παθιάστηκε με λειτουργία των μοχλών και τη συμπεριφορά των υγρών. Εφηύρε ένα “οδόμετρο” (ο πρόγονος του χιλιομετρητή), α ρολόι νερού και, φαίνεται, επίσης το κοχλίας (ή βίδα Αρχιμήδης). Είναι ένα είδος μεγάλης «βίδας» ικανής να σηκώσει το νερό. Περιστρεφόμενος, επέτρεψε να μετακινούνται μεγάλες υγρές μάζες αποτελεσματικά και χωρίς υπερβολική προσπάθεια. Στο πέρασμα των αιώνων αυτό το εργαλείο έχει χρησιμεύσει ποτίζει τα χωράφια και για την ανάκτηση μεγάλων επιφανειών.

Για την ελληνική πόλη των Συρακουσών, την εποχή των Πουνικών πολέμων, ο Αρχιμήδης ήταν ένας πολύτιμος πόρος, αλλά μερικές από τις εφευρέσεις που τον έκαναν διάσημο είναι σχεδόν σίγουρα θρύλοι. Για παράδειγμα το διάσημο καίγοντας καθρέφτες (δεξιά): μεταλλικές ασπίδες για τη συγκέντρωση του ηλιακού φωτός π κάψτε τα πανιά των ρωμαϊκών πλοίων. Καθώς και μια επιστημονική φαντασία σιδερένιο νύχι σε τροχαλίες, ένα τέρας ικανό να αρπάξει την πλώρη των πλοίων, να το σηκώσει και να το ανατρέψει. Και ένα σύστημα βαλλίστρων και καταπέλτων για να ρίχνουν ογκόλιθους στους εχθρούς.

ΕΝΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΑΣ … ΔΙΑΣΤΗΜΑ!

Ο Αρχιμήδης έκανε και ένα είδος πλανητικός που αναπαρήγαγε τη φαινομενική κίνηση του Ήλιου, της Σελήνης και των πέντε τότε γνωστών πλανητών. Δεν ξέρουμε πώς λειτούργησε γιατί χάθηκε, αλλά ίσως ήταν παρόμοιο με το Μηχανισμός Αντικυθήρων, χτίστηκε περίπου 200 χρόνια αργότερα. Αντίθετα, γνωρίζουμε ότι, σύμφωνα με τον Αρχιμήδη, η διάμετρος του Ήλιου ήταν 30 φορές μεγαλύτερη από αυτή της Σελήνης, ενώ στην πραγματικότητα είναι περίπου 400 φορές μεγαλύτερη: επομένως ακόμη και τα γονίδια είναι λάθος!