Μέσος χρόνος ανάγνωσης: 4 λεπτά

Επιμέλεια Alberto Morandi – Laveno Mombello

Αγαπητέ Διευθυντή,

Η όγδοη έκδοση της «Βραδιά έναρξης» του κλασικού λυκείου πραγματοποιήθηκε το απόγευμα της 6ης Μαΐου για να κατανοήσουμε την τρέχουσα σημασία των κλασικών σπουδών έτσι ώστε, μετά τη σοβαρή πανδημία που μας έχει χτυπήσει τόσο σκληρά τόσο στον τομέα της υγείας όσο και στον οικονομική και κοινωνική σφαίρα, η ζωή μπορεί να προχωρήσει και χάρη στον αθάνατο πολιτισμό που, αν και περιφρονείται από πολλούς στη «σύγχρονη» κοινωνία, καθώς δεν θα παρήγαγε κανένα οικονομικό και υλικό κέρδος, αντιπροσωπεύει πάντα τη δυνατότητα ένωσης λαών και ανθρώπων και υπέρβασης των κοινωνικών ανθρώπινες διαιρέσεις μέσω της Τέχνης, της Σκέψης και της Γνώσης. Όπως έγραψε ο Giacomo Leopardi στον Pietro Giordani για τους λεγόμενους «αστούς», για τους οποίους η τέχνη και η καλλιτεχνική ομορφιά πρέπει να έχουν μόνο οικονομική χρησιμότητα και να παράγουν κέρδος, «Αρχίζω να τρέμω την υπέροχη περιφρόνηση που δηλώνεται εδώ για κάθε ομορφιά και οποιαδήποτε ομορφιά. βιβλιογραφία “.

Στην «παγκοσμιοποιημένη» κοινωνία που βασίζεται όλο και περισσότερο στο άμεσο οικονομικό κέρδος, η κλασική και ουμανιστική κουλτούρα θεωρείται άχρηστη και παλιά γιατί δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για εύρεση εργασίας σε σύγκριση με το ψηφιακό «δίκτυο» και την τεχνολογία. Τα τελευταία χρόνια, η απλούστευση των σπουδών, η εκπαίδευση που στοχεύει μόνο στην πρακτική εργασία, η συνεχής περικοπή ωρών και μαθημάτων, η ανάταση της αγγλικής γλώσσας και της πληροφορικής μόνο με σκοπό την εμπορική επιχείρηση είναι από τις κακές αιτίες που καταστρέφουν το κοινό. το σχολείο και τον πολιτισμό μας.

Σχετικά με την υποτιθέμενη πρακτική αχρηστία των κλασικών και ανθρωπιστικών σπουδών, πολλοί δεν γνωρίζουν ότι η Ευκλείδεια γεωμετρία προέρχεται από τη μελέτη των Ελληνοαλεξανδρινών μαθηματικών του 3ου αιώνα π.Χ., οι οποίοι τον ίδιο αιώνα ο μαθηματικός και αστρονόμος Ερατοσθένης ο Κυρήνης μέτρησε για πρώτη φορά την γήινη μεσημβρινός, ότι ο αστρονόμος και μαθηματικός Αρίσταρχος από τη Σάμο εισήγαγε για πρώτη φορά τη θεωρία σύμφωνα με την οποία ο Ήλιος και τα αστέρια είναι ακίνητα ενώ η Γη περιστρέφεται γύρω από τον Ήλιο σε περιφέρεια και ότι όλοι οι σύγχρονοι επιστημονικοί και ιατρικοί όροι προέρχονται από την ελληνική και τη λατινική γλώσσα.

Ο καθηγητής Ivano Dionigi, πρώην Πρύτανης του Alma Mater Studiorum της Μπολόνια, έγραψε μια επιστολή στα παιδιά της εποχής του Διαδικτύου σχετικά με τη σημασία της μελέτης των κλασικών για να ανακαλύψουμε τον εαυτό μας. Σήμερα μιλάμε άσχημα με μια ολοένα πιο βιαστική και κενή επικοινωνία. Τα Λατινικά και τα Ελληνικά μας επιτρέπουν να εντοπίσουμε την αρχική σημασία των λέξεων μας. Η κλασική κουλτούρα μας διδάσκει την αξία της κοινότητας σε μια εποχή που ο ατομικός εγωισμός υπερισχύει της έννοιας της συλλογικότητας, της πολιτικής συνύπαρξης και της πολιτικής που ασκείται με ηθικές αξίες για το κοινό και το κοινό καλό.

Ο Umberto Eco υποστήριξε ότι ακόμη και στον κόσμο της τεχνολογίας το μέλλον ανήκει σε αυτούς που ξέρουν να λογίζονται και ο Antonio Gramsci στα «Τετράδια από τη φυλακή» επιβεβαίωσε ότι δεν μαθαίνεις λατινικά και ελληνικά για να τα μιλάς, αλλά για να γνωρίζεις τον πολιτισμό του εκείνοι οι μεγάλοι λαοί, των οποίων η ζωή είναι η βάση του παγκόσμιου πολιτισμού, αυτή η μελέτη πρέπει να είναι ανιδιοτελής, να μην έχει άμεσους πρακτικούς σκοπούς αλλά να είναι διαμορφωτική, ότι μια διαδικασία προοδευτικού εκφυλισμού λαμβάνει χώρα στο σχολείο από τότε που η επαγγελματική σχολή, ασχολείται με ένα άμεσο πρακτικό ενδιαφέρον, αναλαμβάνει το αμέσως αδιάφορο «διαμορφωτικό» σχολείο.

Ο κλασικός πολιτισμός είναι μια διάσταση για να κατανοήσουμε ότι τα πολιτικά επιτεύγματα της ανθρωπότητας δεν είναι οριστικά, αλλά ότι είναι απαραίτητο να παρακολουθούμε και να αναλύουμε πάντα όσα έχουμε επιτύχει στην πορεία της ιστορίας, προκειμένου να αναπτυχθούμε και να διαμορφωθούμε ως πολίτες με κριτικό πνεύμα. Η μελέτη της ιστορίας και του κλασικού πολιτισμού ανοίγει το μυαλό, διδάσκει να συλλογίζεται με τη δική του ευφυΐα και να εξετάζει τα λάθη που έγιναν στο παρελθόν και μάλλον αυτή η κριτική διδασκαλία προς την πολιτική και οικονομική εξουσία πρέπει να εξαλειφθεί.

Από τον κλασικό πολιτισμό μαθαίνουμε τους θεσμούς, τις πολιτικοφιλοσοφικές σκέψεις που αποτελούν τη βάση του πολιτισμού μας. Αν το ελληνικό και ρωμαϊκό πολιτικό και οικονομικό σύστημα βασιζόταν στη σκλαβιά και στο δικαίωμα να κατακτήσει την εξουσία από τους ισχυρότερους, σίγουρα η αναζήτηση της ομορφιάς, της τέχνης, της φιλοσοφίας, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ηθικής αρετής σε μια εποχή διαφθοράς και κοινωνικών αδικιών όπως η δική μας, Η εξύψωση του νόμου για το κοινό καλό όταν πολλοί σύγχρονοι πολίτες δεν πιστεύουν πλέον στο κράτος και στους δημόσιους και δημοκρατικούς θεσμούς, είναι αξίες που εκφράζονται από τον κλασικό κόσμο που μπορούν να βοηθήσουν τους σύγχρονους ανθρώπους να βελτιώσουν τον κόσμο του σύγχρονου.

Δεν είναι λοιπόν κενή σχολαστική ρητορική να θυμόμαστε αυτό που ο Bernard of Chartres επιβεβαίωσε τον δωδέκατο αιώνα ότι είμαστε σαν νάνοι στους ώμους γιγάντων, έτσι ώστε να μπορούμε να βλέπουμε περισσότερους από αυτούς και πιο μακριά, όχι με την οξύτητα της όρασής μας ή από ύψος. του σώματός μας αλλά επειδή μας σηκώνει ψηλά το ανάστημα των γιγάντων που προηγήθηκαν. Στην έρημο του οικονομικού κέρδους, ένας υπουργός της Δημοκρατίας μας δήλωσε ότι δεν ζει κανείς με τον πολιτισμό. σίγουρα “licet know sine pumpa, sine envy” (Seneca) αλλά θέλουμε να επιβεβαιώσουμε ξανά με τη δύναμη της σκέψης και των “mens cogitans” με την ανθρωπιστική έννοια ότι “Ο άνθρωπος δεν θα ζήσει μόνο με ψωμί”!

Στην άνυδρη σύγχρονη κοινωνία για να αυξήσουμε και να εμπλουτίσουμε την κριτική μας σκέψη, “Qui non intelligit non perfecte vivit” (Tommaso D’Aquino), πρέπει ακόμη να μελετήσουμε το μεγάλο μάθημα πολιτισμού των κλασικών στοχαστών που αναπολούν τους αθάνατους στίχους που εξέφρασε ο Δάντης στο το XXVI τραγούδι της Κόλασης, σήμερα πιο επίκαιρο από ποτέ: «Σκέψου το σπέρμα σου: δεν φτιάχτηκες για να ζεις σαν βάναυσοι, αλλά για να ακολουθείς την αρετή και τη γνώση».

Με την ελπίδα ότι το σύγχρονο και άδειο «homo oeconomicus» δεν θα επικρατήσει οριστικά των «civis» και των «sapiens» σε μια κοινωνία που είναι όλο και πιο εγωιστική και ολοένα πιο αδιάφορη για τους «άλλους», όλο και πιο φτωχή και ολοένα πιο άδεια από το φως του πολιτισμού. και Γνώση, δράττομαι αυτής της ευκαιρίας για να εκφράσω τους καλύτερους χαιρετισμούς μου.