Παρασκευή 21 Ιουλίου στις 12, στη Sala Selva του Palazzo Gopcevich στη via Rossini 4, παρουσία του Συμβούλου Πολιτισμού και Τουριστικών Πολιτικών του Δήμου Τεργέστης Giorgio Rossi, της διευθύντριας του Τελλόγλειου Ιδρύματος Καλών Τεχνών Alexandra Goulaki-Voutyrà και στη διευθύντρια του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού Ιταλίας Αλίκη Κεφαλογιάννη-Χατζάκη, θα εγκαινιαστεί η έκθεση «Ιωάννα-Γιοβάννα-Ζαν Σπιτέρη».

Η έκθεση διοργανώνεται, σε συνδιοργάνωση με το Δήμο Τεργέστης, από το Τελλόγλειο Ίδρυμα Καλών Τεχνών-Α.Π.Θ. και το Ελληνικό Ίδρυμα Ιταλικού Πολιτισμού, σε συνεργασία με την Ανατολική Ελληνική Κοινότητα Τεργέστης. Χορηγείται επίσης από την Ελληνική Πρεσβεία στη Ρώμη και από τα Επίτιμα Προξενεία Ελλάδας και Κύπρου στην Τεργέστη και επωφελείται από την υποστήριξη του Ελληνικού Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και της Aegean Airlines.

Η έκθεση παρουσιάζει μια ευρεία επισκόπηση της παραγωγής της Ιωάννας Σπητέρη (1920-2000), πρωταγωνίστριας της ελληνικής καλλιτεχνικής σκηνής στις δεκαετίες του ’60 και του ’70 του εικοστού αιώνα. Η έκθεση περιλαμβάνει γλυπτά σε μπρούτζο, μάρμαρο, ξύλο, γλυπτικές συνθέσεις, σχέδια, χαρακτικά, χάρτινα μοντέλα, που αποκαλύπτουν μια προικισμένη, ανήσυχη, πρωτοποριακή γυναίκα με έντονη συνείδηση ​​της κοινωνικής σημασίας της τέχνης και της σημαντικής συμβολής της σε κάθε επίπεδο. προσκαλώντας το κοινό σε διαρκή διάλογο με το έργο του.

Ο τίτλος παίρνει το σύνθημά του από την υπογραφή του καλλιτέχνη και αντικατοπτρίζει τις τρεις γλώσσες, τις τρεις χώρες και, τέλος, τις τρεις πόλεις (Αθήνα-Βενετία-Παρίσι) όπου έζησε περισσότερο και που την έχουν εμπνεύσει, αντικατοπτρίζονται στα έργα του.

«Η Ιωάννα Σπητέρη ανήκει στη γενιά που έζησε τον πόλεμο, την κατοχή και τη διασπορά.

Όλες οι εμπειρίες μιας εποχής που σημάδεψαν ανεξίτηλα τη μνήμη και την ευαισθησία της και που την οδήγησαν να αναζητήσει τη δική της εθνική ταυτότητα στη διεθνότητα της σύγχρονης τέχνης» (Μαρία Κοτζαμάνη, Πολύπλανο, Αθήνα, 1980).

Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας με την καθοδήγηση του Μιχάλη Τόμπρου. Το βασικό στοιχείο που τη διακρίνει φαίνεται ήδη στα πρώτα της έργα: «η διαίσθηση του όγκου και η σωστή σχέση με τον χώρο, που την οδηγεί σε μια μνημειώδη αντίληψη της γλυπτικής» (René de Solier).

Υπάρχουν δύο διακριτές περίοδοι στο έργο του. Στο πρώτο, στη Βενετία (1958-1963), δουλεύει το σίδερο με την τεχνική της συγκόλλησης. «Αιχμηρές φόρμες, έντονου δυναμισμού και εκφραστικότητας, φαινομενικά επιθετικές, που φανερώνουν μια εσωτερική αγωνία και τη μεταμορφώνουν σε πράξεις πλαστικής τραγωδίας» (Γ. Μουρέλος). Στην κριτική που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Η φωνή του Αγίου Μάρκου (13/06/1959), ο Manlio Alzetta συγκρίνει τα έργα του με αυτά του Emilio Vedova, ο οποίος θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες που εμφανίστηκαν στη σκηνή της χώρας του μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Στο δεύτερο, στο Παρίσι (1963-1976), το έργο του μεταμορφώνεται σε όλα τα επίπεδα, στα υλικά, στη μορφολογία, στη γενικότερη αντίληψη του γλυπτού. Αφετηρία του είναι η σχέση γλυπτικής και αρχιτεκτονικής. Η γεωμετρική σαφήνεια, η απλοποίηση, τα δομικά στοιχεία οδηγούν σε άπειρους συνδυασμούς, χωρίς μηχανικές επαναλήψεις. Επιπλέον, το βασικό στοιχείο σε αυτή τη φάση είναι το χρώμα, απόλυτα συνυφασμένο με τη γλυπτική φόρμα χωρίς να το συναγωνίζεται, υποδηλώνοντας τη θετική πλευρά της ζωής και μια προσφορά ανθρώπινης επαφής.

Στην έκθεση στο Teatro La Fenice της Βενετίας το 1968, τα νέα στοιχεία που εμφανίζονται στα έργα του δεν περιορίζονται μόνο στα μορφολογικά χαρακτηριστικά. Η σχέση του έργου του με το κοινό εξελίσσεται σε Modèles Encastréesόπου ο καλλιτέχνης καλεί τον επισκέπτη να παίξει ενεργό ρόλο στην τελική διαμόρφωση του γλυπτού του, να παίξει με τα διάφορα στοιχεία του, να γίνει συμμετέχων και συνδημιουργός.

Ο Φράνκο Πασόνι στοΜετά απο εσένα! (18/07/1968), σε άρθρο με τίτλο «Στη Βενετία δεν υπάρχει μόνο η Μπιενάλε», αναδεικνύει την έκθεση της Ιωάννας Σπητέρη ανάμεσα σε εκείνες που θα επισκεφτεί κανείς στην Μπιενάλε του 1968, εξυμνώντας τη μυστηριώδη δύναμη που πηγάζει από την υπέροχη πλαστικότητα του. έργα.

Τη δεκαετία του 1970 ο Σπητέρης δέχτηκε μια σειρά από δημόσιες προμήθειες. Έργα του έχουν εκτεθεί σε διάφορους δημόσιους χώρους: Έλαν ζωτικής σημασίας (1971) στην École CES στο Langeais, Δύο σχήματα (Deux Formes) (1972) σε ένα σχολείο στη Λευκωσία, ένα μνημειώδες έργο (1974) στο Evreux, άλλα γλυπτά του σε ένα νηπιαγωγείο στο Cachan.

Η πιο ενεργή περίοδος της καριέρας της, όσον αφορά τις συμμετοχές σε εκθέσεις και διαγωνισμούς στο εξωτερικό, ήταν μέχρι το 1976. Το 1977 επέστρεψε στην Ελλάδα και συνέχισε να εργάζεται στην Αθήνα. Η παραγωγή της μειώνεται λόγω της ηλικίας της, αλλά η καλλιτέχνις δεν σταμάτησε να συμμετέχει σε διεθνείς εκθέσεις και διαγωνισμούς και να εκθέτει τα έργα της πιο συχνά στην Ελλάδα.

Η Ιωάννα και ο σύζυγός της Τόνι Σπητέρης, διακεκριμένος διανοούμενος και κριτικός τέχνης, έκαναν μια μεγάλη και πολύτιμη δωρεά στο Τελλόγλειο Ίδρυμα τη δεκαετία του 1980: τα αρχεία τους, τη βιβλιοθήκη τους, τη συλλογή τους και όλα τα έργα του καλλιτέχνη.

Η έκθεση, συνοδευόμενη από πλούσια δίγλωσση έκδοση (ελληνικά-αγγλικά), θα είναι ανοιχτή για το κοινό από τις 21 Ιουλίου έως τις 17 Σεπτεμβρίου 2023 από Τρίτη έως Κυριακή όλη την ημέρα 10.00-17.00 (Δευτέρα κλειστά).

ΔΩΡΕΑΝ ΕΙΣΟΔΟΣ