Ένα άλλο θεμελιώδες στοιχείο είναι αυτό της επανεισαγωγής στη φύση, το οποίο, όπως και η διατήρηση, προβλέπεται και όντως απαιτείται από τον ιταλικό νόμο 73/2005. «Ζωολογικοί κήποι και δομές όπως βιολογικά πάρκα και παρόμοια», αντιτίθεται Ενρίκο Μορικόνι – δεν έχουν πραγματική χρήση όσον αφορά την προστασία των ειδών που απειλούνται με εξαφάνιση. Τα εξωτικά ζώα στους ζωολογικούς κήπους αντιπροσωπεύουν μόνο το 2% των απειλούμενων ειδών σύμφωνα με την IUCN, και επιπλέον, τα ζώα που εκτρέφονται σε αιχμαλωσία δεν είναι κατάλληλα για επανεισαγωγή στο περιβάλλον».
«Υπήρξαν κάποια λειτουργικά προγράμματα αναπαραγωγής – ισχυρίζεται αντ’ αυτού Chiara Grasso, ηθολόγος και επί του παρόντος μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Bioparco di Roma -. Για παράδειγμα, αυτό του ιβηρικού λύγκα, που θα ήταν το πρώτο αιλουροειδές που εξαφανίστηκε, μετά από εκατομμύρια χρόνια. Χάρη στις δράσεις και τα προγράμματα ex situ αναπαραγωγής (σε ελεγχόμενα περιβάλλοντα), κατέστη δυνατή εντός 50 ετών η επανεισαγωγή του είδους στη φύση. Άλλα παραδείγματα είναι η γαζέλα Mhor (Nager Dama), εξαφανίστηκε στη φύση τη δεκαετία του ’70 και τώρα επανεισαχθεί στην άγρια φύση, το Ευρωπαϊκός βίσονας, η λεοπάρδαλη Amur, ο βάτραχος του βουνού, η χελώνα Ploughshare και δεκάδες άλλα παραδείγματα».
«Η EAZA είναι μια ποιοτική μάρκα – συνεχίζει η Chiara – ακόμα κι αν η αιχμαλωσία συνεχίζει να με κάνει να υποφέρω. Αλλά για παράδειγμα στο Bioparco της Ρώμης ανακτούν ζώα από τσίρκο, από απαγωγές σε ιδιώτες, και ως εκ τούτου είναι ένα είδος κέντρου αποκατάστασης. Στο Parco Natura Viva, που κατά τη γνώμη μου είναι το καλύτερο στην Ιταλία, βίσονες, είδη υπό εξαφάνιση, έχουν απελευθερωθεί στη Ρουμανία. Και επίσης Ίβιδες, βατράχια και κίσσες. Ήταν δυνατό να τους σωθούν χάρη στα χρήματα που ανακτούν οι ζωολογικοί κήποι με τα λιοντάρια και τις ζέβρες που πάνε να δουν τα παιδιά».
Είναι όμως τα βασανιστήρια τόσων πολλών ζώων που φυλακίζονται και εκτίθενται ισόβια σε συχνά ταπεινωτικές συνθήκες ηθικά βιώσιμο και δικαιολογημένο με μοναδικό λόγο ότι διασφαλίζεται η αναπαραγωγή τους σε αιχμαλωσία; “Οι ζωολογικοί κήποι είναι πολιτιστικά απομεινάρια της κοινωνίας μας που δικαιολογούνται από μια άχρηστη και σχεδόν ποτέ ικανοποιημένη προσπάθεια διατήρησης – παρεμβαίνει Andrea Casini, υπεύθυνος για τα άγρια ζώα της LAV Lega Antivisjection. – Ο νόμος απαιτεί επίσης επανένταξη στη φύση, αλλά στην πραγματικότητα δεν συμβαίνει σχεδόν ποτέ. Υπάρχουν πολλά προγράμματα επανένταξης στη θεωρία, αλλά στην πράξη δεν έχω ακούσει ποτέ για πραγματικές περιπτώσεις, αν όχι για λιοντάρια που επιστρέφουν στην Αφρική σε προστατευόμενες περιοχές, αλλά σίγουρα όχι ελεύθερα στη φύση».
Συμφωνώ επίσης Ούγκο Μερέου ειδικός στη βιοποικιλότητα και τη βιώσιμη χρήση των πόρων, υπεύθυνος για 27 χρόνια της ιταλικής CITES και για δυόμισι χρόνια στο διοικητικό συμβούλιο του Bioparco στη Ρώμη μέχρι ένα μάλλον μικτό αντίο λόγω διαφορών απόψεων με τον πρόεδρο του ίδρυμα: “Η επανένταξη είναι πολύ δύσκολη. Έγιναν κάποιες δοκιμές, για παράδειγμα με μερικούς πιθήκους και κάποιους παπαγάλους που είχαν απαχθεί. Αλλά το πρόβλημα της αποτύπωσης είναι πολύ έντονο”. Όπου, στην ηθολογία, με τον όρο αποτύπωση εννοούμε τη συγκεκριμένη μορφή πρώιμη μάθηση βρίσκεται πάνω από όλα στα νεογέννητα πτηνών και θηλαστικών, όπου αναγνωρίζουν και ακολουθούν τη μητέρα ή το παρένθεμά της, για παράδειγμα ένα άλλο ζώο ή οποιοδήποτε κινούμενο αντικείμενο, άρα και τον άνθρωπο που αντικαθιστά τη μητέρα. «Οι πίθηκοι, για παράδειγμα, ήρθαν από τα τσίρκα: είχαν συνηθίσει τα ρούχα με τα οποία ήταν ντυμένα για παραστάσεις και δεν ήθελαν να μείνουν χωρίς αυτά, αντίθετα, δεν είχαν συνηθίσει να είναι με τους συνανθρώπους τους», καταλήγει ο Mereu.
Για τα παιδιά δεν είναι εκπαιδευτικό
Μετά υπάρχει το πρόβλημα της εκπαίδευσης. Πόσο εκπαιδευτικό είναι να βλέπεις ένα ζώο σε ένα περίβλημα; Ειδικά αν το δεις για πρώτη φορά και η εικόνα είναι προορισμένη να μείνει ανεξίτηλη στο μυαλό των αγοριών; “Πολλοί ψυχολόγοι υποστηρίζουν πόσο παραπλανητικό είναι για τα παιδιά να έρχονται σε επαφή με ζώα βγαλμένα από το φυσικό τους πλαίσιο – σχολιάζει το Casini. – Στη σύγχρονη κοινωνία δεν υπάρχουν πλέον οι προϋποθέσεις για να δικαιολογηθεί η αναπαραγωγή ή η έκθεση των ζώων σε ζωολογικές δομές. Η δημοσκόπηση της Eurispes του 2016 αποκάλυψε ξεκάθαρα ότι το 54,9% των Ιταλών ήταν κατά των ζωολογικών κήπων». “Δεν μπορούμε και δεν πρέπει να μεταφέρουμε στα παιδιά μας ότι τα ζώα πρέπει να είναι στην υπηρεσία μας, ούτε καν για έρευνα – σχολιάζει η Isabella Pratesi. – Καλύτερα αφήστε το να ζήσει αστικές εμπειρίες, να γνωρίσει τα ζώα, ακόμα λιγότερο υποβλητικά, της επικράτειάς τους: αφήστε το να ανακαλύψει τη φωλιά μιας νυφίτσας ή τη φωλιά ενός μεγάλου βυζιά. Και αν θέλουν πραγματικά να δουν ένα εξωτικό ή διαφορετικό ζώο, μεταφέρετέ τα σε ένα από τα CRAS, Wildlife Recovery Centers, του WWF που ασχολούνται με τη σωτηρία, τη θεραπεία και την απελευθέρωση, όταν είναι δυνατόν, ζώων που προέρχονται από κακές ιστορίες ή δραπέτευσαν από λαθροκυνηγούς ή ατυχήματα».
Κλείστε τους ζωολογικούς κήπους, υποστηρίξτε τα άδυτα
Αλλά αν αντί για ζωολογικούς κήπους, σώθηκαν μόνο ιερά; Μέρη που γεννήθηκαν για να υποδέχονται ζώα που για λόγους ανωτέρας βίας δεν μπορούν να επιστρέψουν ελεύθερα στη φύση, ως άτομα με αναπηρίες, που έχουν ζήσει πολύ καιρό με άνδρες, που έχουν σωθεί από τσίρκο, ζωολογικοί κήποι αλλά δεν ήξεραν πώς να επιβιώσουν στο άγριο περιβάλλον . Περιοχές όπου τους υποδέχονται, τους φροντίζουν και τους αφήνουν σε καθεστώς ημιελευθερίας, σε αυθεντικά φυσικά περιβάλλοντα και όπου η ανθρώπινη παρουσία μειώνεται και περιορίζεται για να αποφευχθεί η καταστροφή τους.
Το καταφύγιο για ουρακοτάγκους που τρέχει το Borneo Orangutan Survival Foundation, ινδονησιακή ΜΚΟ αφιερωμένη στη διατήρηση του απειλούμενου ουρακοτάγκου της Βόρνης και του οικοτόπου του μέσω της συμμετοχής του τοπικού πληθυσμού. το ιερό του Το Ερευνητικό Κέντρο Karisoke γεννήθηκε στη Ρουάντα κατόπιν εντολής της Dian Fossey που προστατεύει από το 1967 i γορίλλας του βουνού κινδυνεύει ακριβώς εκεί που γεννήθηκαν οι γορίλες. τα ιερά στην Κίνα και το Βιετνάμ του Ζώα της Ασίας που ίδρυσε η Τζιλ Ρόμπινσον για να δώσει μια δεύτερη ζωή στη σελήνη αρκούδες, κακοποιήθηκε και βασανίστηκε για εξαγωγή χολής και σώθηκε από σκουριασμένα κλουβιά και φυλακές δεκαετιών. Κένυες ελέφαντες και ρινόκεροι κλάπηκαν από τον υπόκοσμο των λαθροθήρων Sheldrick Wildlife Trust και με αξιοπρέπεια στο καταφύγιο του καταφυγίου του Ναϊρόμπι. δελφίνια κλάπηκαν από δελφινάρια και ενυδρεία σε όλο τον κόσμο και μεταφέρθηκαν σε ασφάλεια στο Μπαλί από τον Ric O’Berry, ο μόνος που μπορεί να τους διδάξει να επιστρέψουν στο κολύμπι στην ανοιχτή θάλασσα. Τα αιλουροειδή του Lionsrock Big Sanctuary στη Νότια Αφρική επιτέλους ασφαλής από λαθροθηρία και βόμβες εμπόλεμων ζωνών, διασώθηκε από Four Paws. Και τόσα πολλά και πολλά άλλα καταφύγια σε όλο τον κόσμο που αξίζει να γνωρίσετε και να υποστηρίξετε.
Αν ο πλανήτης Γη ήταν γεμάτος καταφύγια αντί για ζωολογικούς κήπους, δεν θα ήταν καλύτερος κόσμος;
“Ερασιτέχνης ταραχοποιός. Μουσική πρωτοπόρος. Απόλυτος μπυραρολικός. Φανατικός της τηλεόρασης. Φανατικός του κακού φαγητού.”